Wisseldecoder

Wisseldecoder (impuls decoder)

Een wisseldecoder (magneetartikeldecoder) is hoofdzakelijk bedoeld voor het aansturen van wissels, (arm)seinen met elektromagnetische aandrijving of ontkoppelrails. Men noemt het een decoder omdat deze net als een locdecoder reageert op commando’s van een digitaal systeem.

De meeste wisseldecoders kunnen vier gewone wissels / seinen aansturen. In plaats van één gewone wissel kunnen er ook twee ontkoppelrails bediend worden. Driewegwissels en sommige engelse wissels gebruiken juist de plaats van twee gewone wissels. Zo'n wisseldecoder kan bijvoorbeeld onder de baan worden gemonteerd, al dan niet op enige afstand van de wissels, en wordt ook wel externe wisseldecoder genoemd. Er bestaan ook speciale decoders voor montage direct onder de wissels, bijvoorbeeld de inbouwdecoders 74460/74461/74462 voor C-rail. Met zo'n decoder wordt maar één wissel aangestuurd.

Wisseldecoders zijn er voor DCC en MM (Motorola). Moderne wisseldecoders zijn multiprotocol decoders en kunnen beide protocollen DCC (2048 adressen) en MM (320 adressen) aan. De meest bekende is wel de K83 decoder van Márklin. Het instellen van het adres kan op verschillende manieren. Bij de ene decoder middels dipswitches, bij de andere decoder softwarematig.

Magneetspoel aandrijving

Wissels worden gewoonlijk met elektromagneten aangedreven. Met twee elektromagneten wordt een wissel op rechtdoor of afbuigend geschakeld. De elektromagneten mogen slechts een korte duur bekrachtigd worden omdat een elektromagneet kan doorbranden indien er te lang een stroom door de spoel loopt. Vaak zijn deze aandrijvingen dan ook voorzien van een eind afschakeling. Zodra de wissel in de juiste stand staat wordt de elektromagneet onderbroken waardoor er geen stroom meer kan lopen.

Aansluiten

Omdat de decoder commando’s van het digitale systeem krijgt voor het schakelen van diverse elektromagnetische aandrijvingen, is het logisch dat de wisseldecoder op de railspanning wordt aangesloten. Op deze manier ontvangt de decoder niet alleen de commando’s maar verkrijgt het ook de benodigde stroom om de elektromagnetische aandrijving te schakelen. Overigens is het ook mogelijk om de decoder rechtstreeks op het digitaal systeem (centrale) aan te sluiten.

Externe Voeding

Elektromagneten vragen om veel stroom. Vaak wil men daarom de wissels niet via de railspanning voeden, omdat dit immers de relatief dure stroom uit de booster betreft. Enkele typen wisseldecoders kunnen daartoe afzonderlijk voorzien worden van een extra voeding voor het schakelen van de elektromagnetische aandrijvingen. De decoder zelf blijft verbonden met de rails of centrale om de commando's te kunnen ontvangen; de wissels daarentegen worden echter via de extra voeding geschakeld. Het is echter technisch uitgesloten dat er méér dan één elektromagneet gelijktijdig wordt aangestuurd. Het stroom verbruik is bovendien maar kortstondig (default 0,25 sec.).

Opmerking

Sluit een decoder altijd op de juiste manier aan. Rode aansluiting van de decoder op de Rode aansluiting van de rails of centrale en Bruine aansluiting van de decoder op de Bruine aansluiting van de rails of centrale. Een driewegwissel moet altijd op dezelfde decoder aangesloten worden.

Wisseldecoders zijn zowel kant en klaar als in bouwpakket te koop.

Verwijzingen

Decoderleveranciers van wissel decoders zijn o.a.

• Conrad
• ESU
• Liffinski
• Märklin
• TAMS
• Uhlenbrock
• Viessmann

---