Logisch schakelen
Logisch schakelen
Dit artikel gaat over het schakelen van Logische functies met schakelcontacten.
Soms komt het voor dat men een lampje wil laten branden of een trein wil laten rijden als aan een aantal voorwaarden is voldaan.
EN-schakeling van contacten
Stel je voor: een trein mag pas vertrekken als de wissel goed ligt en het sein op veilig staat. De stroom naar de trein wordt dus pas doorgelaten als aan beide voorwaarden wordt voldaan. Dit kan met serieschakeling van kontakten worden bereikt. De lamp gaat pas branden, of de trein gaat pas rijden, als de schakelcontacten S1 en S2 zijn gesloten.
De schakeling kan worden uitgevoerd met net zoveel schakelaars als men maar wil. In dit voorbeeld wordt S1 gesloten als het wissel goed ligt en S2 wordt gesloten als het sein veilig is en het lampje vervangt men dan natuurlijk door een railsegment, waarop de wachtende trein staat.
OF-schakeling van contacten
Het kan gebeuren dat er een of-voorwaarde moet worden gerealiseerd. Bijvoorbeeld als een wissel moet worden omgelegd als spoor 1 of spoor 2 bezet is. Hiervoor kan men een parallelschakeling van kontakten gebruiken, zoals in het schema is te zien.
Het lampje gaat pas branden als S1 of S2 (of beide) contact maken. Men kan net zoveel kontakten parallel schakelen als men wenst. Voor het laten rijden van een trein, wordt het lampje natuurlijk vervangen door een railaansluiting.
Ingewikkelde schakelfuncties
Als men met meerdere schakelaars, meerdere lampen of railsegmenten of relais wil schakelen, lukt het niet meer zonder gebruik van diodes. Kijk eens naar het volgende schema. Als men de diodes zou weg laten, zouden alle drie lampjes gaan branden bij elke schakelaar die men sluit.
Het is belangrijk op te merken dat nu de lampjes op gelijkstroom (DC) branden. Als men bijv. relais zou toepassen, kan het gebeuren dat ze gaan ‘ratelen’. In dat geval doet een kleine condensator parallel aan de relaisspoel wonderen. Ook kunnen er geen treinen meer rijden op de geschakelde stroom. Wil men deze ingewikkelde schakeling gebruiken voor het sturen van treinen, dan moeten de lampjes vervangen worden door relais die de rijstroom aan of uitschakelen.