Tilly’s modelbaanproject

Uit 3rail Wiki
Versie door F.P.Vonk (overleg | bijdragen) op 30 jun 2013 om 10:12 (→‎Schaduwstation 3: aanpassing tekst)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Tilly’s modelbaanproject

De Treinen kamer


Na meer dan 25 jaar alleen maar verzamelen is het dan eindelijk zover, op 17 Januari 2009 was er dan een eigen ruimte voor de bouw van een grote modelbaan. Als doel werd gesteld om het in 1 keer goed te doen waarbij de volgende eisen gesteld werden:

  • Er moet een comfortabel klimaat heersen zowel in de zomer als in de winter. De ruimte is daarom volledig geïsoleerd en voorzien van vloerverwarming. Bijkomend voordeel is dat je geen last hebt van die ellendige radiatoren.
  • De ruimte moet zo stofvrij als mogelijk gebouwd worden. Dit is gerealiseerd in de vorm van een tegelvloer, afwasbaar behang en afwasbaar plafond. Ook de vloerverwarming helpt hierin mee.
  • Ruimte moet ten alle tijden donker gemaakt kunnen worden. Hiervoor zijn rolluiken geplaatst.
  • Aparte stroomvoorziening en internetaansluiting. Vanuit de meterkast zijn 2 groepen gelegd waarbij er 1 gebruikt wordt voor de verlichting ed en de andere volledig te beschikking staat voor de modelbaan.
  • Veiligheid: er hangen 3 rookmelders en er bevindt zich een brandblusser in een naastgelegen ruimte. Betreffende inbraak is de toegangsdeur voorzien van een veiligheidsslot, hangen er rolluiken voor de ramen en is er een elektronische beveiliging aanwezig.
  • Afgeronde hoeken en maximaal gebruik maken van de beschikbare ruimte.

Het Begin:

Na het leggen van een tegelvloer met vloerverwarming werden de hoeken van de kamer afgerond gemaakt waarbij er gekozen is voor een straal van 72 cm waar precies de C-rail straal R5 langs past. De afronding werd gemaakt van houten latjes met daarop underlayment platen die in de juiste straal gezaagd zijn. Daarna werd de constructie met gipsplaten afgewerkt. Om dat gipsplaat niet te buigen is zijn er om de 4 cm met een stanleymes inkepingen gemaakt en konden de 4 hoeken van de kamer mooi bezet worden.Na het bezetten werd er een aanslag gemaakt die gebruikt werd voor de achtergrond en in een later stadium diende als kantlat voor het systeem plafond. Na het plaatsen van plinten werd de achtergrond aangebracht die op een het rol, gemaakt door JoWi, werd aangeleverd. Deze achtergrond is een latex-variant van 1.10m hoog en 20.5m lang en bestaat uit 1 stuk mooi dik papier dat bestand is tegen vergeling en een perfecte bedrukking in zijde glans geeft en bovendien ook nog eens afwasbaar is. Als laatste kwam het aanbrengen van het systeemplafond met ingebouwde TL verlichting, spots (t.b.v. een dag/nachtcyclus) en luidsprekers aan bod.

Verlichting


De ruimte wordt verlicht met TL-balken omdat mij dit nog altijd de beste verlichting lijkt te zijn om goed te kunnen werken. Tl-verlichting is naar mijn mening echter niet geschikt om sfeer op de modelbaan te creëren. Ook zijn er spots ingebouwd die in de toekomst met behulp van een een PC-programma een dag- nachtschakeling moeten laten zien maar dit project ligt op het moment nog stop daar er nog geen geschikte gekleurde GU10 led spots te vinden zijn die dimbaar zijn met een normale dimmer of dimmers van Marmitek.

Inrichting Treinen kamer


Bovenaanzicht van de baanindeling.

Bij de inrichting van de kamer is er gekozen voor een “ruimte vullende” opzet. Je staat straks, zoals de Duitsers het zo mooi zeggen, “mitten ins geschehen”. Daarnaast bleek uit de vele reacties van mede hobbyisten dat een goede bereikbaarheid van de sporen een “must” is. Vanwege onderhoud zijn de ramen van de kamer “vrij” gelaten en hebben de looppaden(wit gekleurd) een breedte van 80cm zodat er genoeg bewegingsruimte is voor te werken en straks natuurlijk te rijden en te kijken. Het bureau (onderhoud/klustafel), waar straks de centrale en PC geplaats zal worden, is centraal gekozen om een zo goed mogelijk overzicht te houden. Ben begonnen met het bouwen van de onderbouw van de gebieden A t/m F. Het gedeelte G-H worden op een later tijdstip gemaakt en de onderbouw van de gebieden A-B zijn een spiegelbeeld van de onderbouw van de gebieden E-F. De kasten van de gebieden C-D-G-H zijn gemaakt van Trespa en vormen gelijktijdig de onderbouw van de schaduwstations. Omdat de naast liggende ruimte de wasruimte is waar de wasmachine staat en je niet wil hebben dat je spullen nat worden als gevolg van een lekkage, zijn de kasten op een plint geplaatst. Op onderstaande foto’s zijn de onderbouw te zien van alle gebieden A-B-C-D-E-F-G-H. Ook is te zien dat op de kasten al steunen zijn gemaakt die dienen voor het dragen van de platen van het onderste schaduwstation. De tussenruimte die ontstaan is, is nodig voor de bekabeling van het onderste schaduwstation. Tegen de muur zijn al latten aangebracht voor het derde schaduwstation en het bovenste zichtbare niveau.


Opmerking: Het bedienings station (onderhoud/klustafel) wordt later besproken in een ander hoofdstuk.

Baan ontwerp


Tekening zijaanzicht van de niveau’s.

In het baanontwerp bevinden zich 3 schaduwstations, te weten, schaduwstation 1 op normale hoogte (niveau 0), schaduwstation 2 (niveau 2 +110), schaduwstation 3 (niveau 3 +220), zichtbaar gedeelte H-G (niveau 4 +330) en zichtbaar gedeelte A-B-C-D-E-F (niveau 5 +440) en hoger. In het ontwerp bevinden zich tevens 3 klimspiralen namelijk in de gebieden A, F en G die de hoogteverschillen voor hun rekening nemen.


Opmerking: Van het totale baan plan is er ook een Wintrack bestand.

De bouw van de baan

Schaduwstation 1


De bouw van de baan is begonnen met het niveau van schaduwstation 1. Er is gekozen voor slanke C-wissels van Märklin. Het schaduwstation 1 (niveau 1) bestaat uit 11 sporen met elk een lengte van meer dan 6m. De achterste 5 (1 – 5) en de voorste 5 (7 – 11) sporen dienen als opstelspoor en het middelste spoor (6) dient als doorrijspoor. Door het op deze manier in te richten gaat er maar 1 spoor verloren als ik een trein door het schaduwstation wil laten rijden. De treinen rijden dan namelijk via de linkse klimspiraal door spoor 6, door de keerlus rechts over spoor 6 weer terug naar de klimspiraal omhoog. De opstelsporen zijn verdeeld in 3 blokken waardoor het mogelijk is om hier 3 treinen van 2m of 1 trein van 4m en 2 van 2m of zelfs 1 trein van 6m op te kunnen stellen. Voor de keerlus is gekozen gebogen rail 24530 (R5=643,6 mm) gekozen en voor de linkse klimspiraal de gebogen rail 24430 (R4=579,3 mm) als buiten bocht en 24330 (R3= 515 mm) als binnen bocht. De rails ligt op polystyreenplaten van 6mm dikte, die ervoor moeten gaan zorgen dat het geluidsniveau binnen de perken blijft. Ieder opstelspoor van 6m is opgedeeld in 3 blokken van 2m en vervolgens ingedeeld in 2 terugmeld secties. Het totale schaduwstation bevat nu 64 terugmeldsecties en ieder blok is vervolgens voorzien van 2 voedingspunten (massa en baanspanning). Op onderstaande foto kunnen jullie zien hoe dit eruit ziet.


De werkzaamheden aan het Schaduwstation waren behoorlijk onderschat, dacht dit doen we wel effe. In de praktijk betekende dit echter: • bij meer dan 500 rails de railstaven van elkaar scheiden dus 1000x slijpen. • 64 kabels solderen t.b.v. de terugmelding. • 64 x2(massa en baanspanning) = 128 kabels solderen voor de voeding. • 110 isolatoren(74030) plaatsen. • 110 x railstaven doorslijpen. De volgende stap is het aansluiten van de decoders. De terugmeld decoders (LTD RM-88-N-Opto) worden aan de voorzijde van het schaduwstation aangebracht zodat ze ten alle tijden makkelijk bereikbaar zijn. De wisseldecoders (LTD S-DEC-4) gaan hun plaats vinden aan de kopszijdes van de kasten en de massa en baanspanningsleidingen zijn aan de muurzijde aangebracht zodat er zo min mogelijk kans bestaat dat deze gaan storen op de terugmeldingen. De keerlus en het schaduwstation zijn voorzien van een vangrail ter voorkoming van het vallen van het rijdend materiaal, de stroken van 4mm multiplex zijn 5cm hoog. Tevens dient deze vangrail ook als drager voor de kabelgoot.

Vangrail van gebied E-F (keerlus rechterzijde).
Vangrail over de volle lengte van het die tevens zal gaan dienen als drager voor de kabelgoot. Op de wat bredere(hogere) plaatjes zijn de terugmeld modules gemonteerd.


De kabelgoten hebben een lengte van 2 meter en een profiel maat van 25mm x 30mm en zijn vast gezet met M5 boutjes met een lengte van 10mm.


Voordat de linkse klimspiraal A gebouwd werd is er een tijdelijke keerlus gemaakt zodat e.e.a. van schaduwstation 1 uit getest kon worden met koploper en DDW via de computer. Uiteindelijk is het gelukt met de hulp en medewerking van ander 3 Rail forum leden om de treinen te laten rijden. Voor een meer gedetailleerde probleem oplossing kan men John topic raadplegen.

Klimspiraal gebied A-B


Bij de voorbereidingen van de bouw van het eerste klimspiraal A bleek dat de bogen van het baanplan ontwerp van niveau 1 naar de klimspiraal ietwat ongunstig lagen wat het lastig maakte om doorlopende draadeinden te plaatsen, waardoor het ontwerp dus iets aangepast moest worden. De foto’s hieronder geven een indruk wat ik hiermee bedoel.

Het oorspronkelijke baanplan ontwerp bij klimspiraal A.
Het aangepaste baanplan ontwerp bij klimspiraal A.


Detail tekening voor klimspiraal A.

Door deze aanpassing kwamen de plaatsen van de doorlopende M10 draadeinden een heel stuk beter uit. Nu liggen alle sporen vanaf niveau 1 direct boven elkaar wat de uitvoering een stuk makkelijker maakt. Vervolgens werd er begonnen met het uittekenen, boren van gaten, op maat maken en monteren van de M10 draadeinden. De “hulplijnen” die op de basisplaat aangebracht waren bewezen nu hun dienst.

De plaatsing van de M10 draadeinden voor klimspiraal A.

Dit is de huidige stand van zaken, 20m draadeind zit er nu al in. De “aanloop” naar de klimspiraal is nu ook al duidelijk zichtbaar. De volgende stap is het monteren van de buitenste keerlus van niveau 2 en daarna wordt de uiteindelijke klimspiraal opgebouwd. Daarnaast moeten alle rails nog geschikt gemaakt worden voor massadetectie(slijpen), baanspanning, massa en terugmeld draden gesoldeerd worden, enz.


In de laatste tekening is ook het aansluitschema zichtbaar. Ieder ovaal heeft 2 voedingspunten (B en O) en 2 draden voor de terugmelding. De buitenste railstaaf is aangesloten op de massa en de binnenste wordt gebruikt voor de terugmelding. Het worden 4.5 of 5.5 omwentelingen en elke wending is 1 blok, dus in totaal zijn het dan 5 blokken geworden met zijn eigen terug melding. Verder zijn boven aan de tekening de rode letters A en B zichtbaar. Hier is echter een fout gemaakt en wil voorkomen dat jullie dezelfde maken. Het is lastig uit te leggen maar we gaan het toch proberen. De spiraal start met stijgen bij punt A, de rechte rails tussen A en B op het onderste niveau liggen dus vlak. Na 1 omwenteling moet het niveau verschil bij B al zo groot zijn dat er een trein onderdoor kan. Op het tweede niveau blijft tussen B en A het traject echter nog verder stijgen waardoor het niveau verschil onnodig groter wordt. Mocht iemand dus zo’n spiraal willen maken, start dan het stijgen bij punt B en dus niet bij A. Om het makkelijk en handelbaar te maken wordt iedere omwenteling gemaakt uit 2 delen. De dikke zwarte stippellijntjes op de tekening geven de scheiding aan tussen ieder deel. Deze delen worden eerst volledig geassembleerd (op maat gezaagd, geboord, beplakt met polystyreen, voorzien van vangrails, enz.) en pas dan over de draadeinden gepositioneerd, gemonteerd en vastgelijmd aan het traject wat al klaar is.


Het plan in deze fase is om te wachten met de laatste halve wending. Deze komt namelijk uit op het zichtbare gedeelte waar hoogstwaarschijnlijk gebruik gemaakt gaat worden van overgangsbogen. Daar ik nog niet tevreden ben met het plan van het zichtbare gedeelte in dit stadium, laat ik dit nog voor wat het is. De volgend stap is het aanleggen van kabelgootjes om de bekabeling van de wendingen netjes weg te werken.


Klimspiraal gebied E-F


We gaan nu beginnen met het gebied E-F, het oogt nu nog een beetje kaal maar dat zal snel gaan veranderen. De keerlus van niveau 1 is nog zichtbaar, de bedoeling is om hierop een “schaduwkopstation met geïntegreerde keerlus uitkomend op een enkele links omdraaiende klimovaal” te bouwen. Dus weer een mooie uitdaging

De keerlus van schaduwstation 1 bij gebied E-F.
schaduwkopstation met geïntegreerde keerlus uitkomend op een enkele links omdraaiende klimovaal in gebied E-F.


Er zal dezelfde bouwmethode toegepast gaan worden als bij de klimspiraal (eigenlijk klimovaal) in gebied A die nu klaar is. Complete baantrajecten worden dus eerst volledig gebouwd, dan over de draadeinden geplaatst en vervolgens aan elkaar gelijmd, gemonteerd en verder afgewerkt.


De volgende stap is het maken van de “oprit” van niveau 3 en de eerste halve wending van de klimovaal. Op onderstaande tekening zijn dit de groen gekleurde railsen:

De tekening van gebied E-F.



Nu de klimspiralen van de gebieden A en F zo goed als klaar zijn, kunnen we gaan beginnen met de bouw van schaduwstation niveau 3.

Schaduwstation 3


Dit schaduwstation komt precies boven dat van niveau 1 te liggen in gebied B, C, D, E en zal identiek zijn maar dan in spiegelbeeld. Dit heb ik gedaan om een balans te houden tussen het aantal linkse en rechtse wissels. Hier dan het plan:

Het plan van schaduwstation niveau 3.

Links- en rechtsonder van het baanplan zijn de gedeeltes van de klimovalen te zien, de bovenste 11 sporen zijn het schaduwstation 3. Na lang nadenken over hoe de bekabeling gemaakt gaat worden is het volgende onderstaande plan ontstaan die uit gevoerd gaat worden volgens de onderstaande tekening:

Het plan van bekabeling van schaduwstation niveau 3.

De kabelgoot voor de terugmeldingsleidingen komt aan de voorzijde(links), identiek aan die van niveau 1. De kabelgoot voor de voeding komt in het midden onder de plaat, bevestigd aan een draadeind m.b.v. aluminium hoekjes. Na lang nadenken of hier een extra draadeind geplaatst moet worden is dit eigenlijk niet nodig bij het gebruik van 18mm multiplexplaten. Het nadeel van deze opzet is namelijk dat de achterste sporen iets minder bereikbaar worden, maar het heeft ook 2 grote voordelen: 1- De multiplexplaten zijn ietwat bol en kunnen m.b.v. deze draadeinden “gericht” worden; 2- De kabelgoot met ringleiding kan al volledig gemonteerd worden nog voordat de platen gelegd worden.
Voordat de multiplexplaten aangebracht worden, zijn deze eerst voorzien van onderstaande kabelhouders, die als volgt gemonteerd zijn:

De gebruikte kabelhouders.
Kabelhouder plan.


Na het fixeren van de rails van niveau 1, begonnen met het plaatsen van de draadeinden voor niveau 3 en 5. Tevens voorbereidingen getroffen voor het monteren van de kabelgoot zoals eerdere vermeld. Hier 2 foto’s:

Draadeinden voor schaduwstation niveau 3.
Detail geplaatste beugels voor de kabelgoten.


De kabelgoten gemonteerd en om de voedingsleidingen zo veel mogelijk gescheiden te houden van de terugmelding, is het noodzakelijk om voor deze kabelgoot een “doorvoer” naar onderen te maken. Dit is ook nodig voor het niveau wat hier boven op komt. Omdat de bovenliggende sporen niet hetzelfde liggen is het nodig om hier goed naar te kijken. Op de onderste tekening en foto die gemaakt zijn, is het duidelijk te zien:

De gemonteerde kabelgoten.
Tekening doorvoeringen.




De doorvoering van niveau 3 ziet er dan als volgt uit:

De doorvoering van niveau 3.


De doorvoeing aan de kant van niveau 2, deze ziet er dus anders uit.

Bij de doorvoeringen aan de andere zijde is eenzelfde constructie wegens sporen van niveau 2 niet mogelijk. Hier komen aparte doorvoeringen van niveau 3 en niveau 5.
Nu was het zover om de platen van niveau 3 op hun plaats te leggen, wat het volgende resultaat gaf:

2 platen gemonteerd, bovenaanzicht.
Onderaanzicht, de bereikbaarheid van de achterste sporen lijkt mij geen probleem, er zit nog 16cm ruimte tussen de kabelgoot en de rails.


Alles ligt nu nog los omdat deze platen aan de onderzijde nog voorzien moeten worden van de kabelhouders. Na het vast schroeven van de kabelhouders met parkertjes van 2.9 x 13mm, ziet het er als volg uit:

Vast geschroefde kabelhouders.
De platen met de vast geschroefde kabelhouders op hun plaats gelegd.


Alle platen zijn, nadat ze voorzien zijn van kabelhoudertjes, geplaatst. De onderbouw voor dit schaduwstation 3 is nu volledig gereed. Hier 2 foto’s:

Onderbouw schaduwstation 3 is klaar gezien vanaf E-F.
Onderbouw schaduwstation 3 is klaar gezien vanaf A-B.


De bekabeling aan de onderkant ziet er nu zo uit.


Hier zijn de isolatieplaten aangebracht en de vangrails en kabelgoten gemonteerd. Hier eerst een foto van gebied A/B/C waarop bovenin de aansluiting op de keerlus te zien is:

Isolatieplaten aangebracht.


Nogmaals een foto maar dan genomen van gebied D/E/F waarop bovenin de aansluiting op de klimovaal al gerealiseerd is:

Isolatieplaten aangebracht.


Een close-up, waar de kabelgoten en de terugmelddecoder van schaduwstation 1 te zien zijn.

Close-up.

Op de lege plek komt straks de terugmeldmodule voor het schaduwstation van niveau 3. Onder de bovenste plaat zijn ook de kabelhouders en de kabelgoot te zien.
Na het doorslijpen van alle railsen (massadetectie), solderen van de draden, het aanpassen en inbouwen van de wisselaandrijvingen en het maken van de wisselstraat-detecties is alles op z’n plaats gelegd wat er als volgt uit ziet.

Railsen schaduwstation 3 liggen gezien vanaf E-F.
Railsen schaduwstation 3 liggen gezien vanaf A-B.


Na het fatsoeneren en groeperen van de kabels, alles in de kabelgoot gefrot en gefixeerd met tie-raps. Vervolgens de deksels van de kabelgoten aangebracht ,de tie-raps verwijderd en de dekens, die dienden voor de afdekking c.q. bescherming, weggehaald. Ik kan jullie dit afdekken alleen maar aanraden, onvoorspelbaar wat een rommel er omlaag komt tijdens dit soort werkzaamheden. Hierbij een aantal foto’s:

Blik op schaduwstation 3, let op dekens en kabelgoten.
De dekens zijn verwijderd en de goten zijn voorzien van afdek deksels, zo is alles netjes weggewerkt.


Om jullie mee te laten genieten, is hier nog een foto waarop de 2 “etage parkeerdekken” in vol ornaat zichtbaar zijn:

Zicht op schaduwstation 1 en 3, deze liggen boven elkaar.


De Controlekamer


Na deze fase zijn we nu weer een flinke stap verder gekomen en voor een beetje afwisseling te zorgen, gaan we nu eerst de “controlekamer” inrichten. Een plan/tekening is daarbij onmisbaar.

Tekening controlekamer.

Er is ruimte voor 4 monitoren maar in eerste instantie worden er 3 geplaatst. In de toekomst komt er misschien nog wel een vierde bij t.b.v. de aansturing van de Marmitek componenten voor de dag/nacht cyclus verlichting. Het geheel wordt gemaakt met 25mm dikke Trespa volkernplaten, stevigheid is dus geen issue. Op deze lege plaats gaat het gebeuren:

Plaats van de controlekamer.




-- Wordt vervolgt --

Gebruikte Materialen


In Bewerking !
F.P.Vonk
Fred.jpg