Ombouw Märklin 3066 met ESU-sound M4 en bassreflex

Titel

Algemeen

Märklin 3066 - De Belgische Nohab

De Märklin 3066 is omgebouwd naar digitaal met een ESU M4 V4 decoder, maar daar bleef het niet bij. Er is ook een speciale bass-refelex speaker ingebouwd, een bufferpack, cabineverlichting, nieuwe rotor en motorschild en de verlichting is veranderd naar LED.

Hieronder dus het volledige verslag. Opgelet, dit is zeer uitgebreid, ideaal voor de beginnende 'ombouwer', maar zal dus wel wat trager laden door de hoeveelheid foto's.

De beschrijving is in principe ook toepasbaar voor de overige (oudere) varianten van dit model (Noorse (3068), Deense versies (3067))

Oorspronkelijke tekst én foto's Maxim de Donder (Treinengek Junior)

Het origineel

De lokomotieven van de reeks 204 (later 54) zijn een vervolgserie ontwikkeld uit de reeksen 202 en 203 en in Begië in licentie gebouwde versies van de oorspronkelijke Nohab lokomotieven uit Zweden. Ten opzichte van de 202/203 hebben de loks een hogere maximum snelheid én zijn voorzien van 3 koplampen. Zij werden ingezet in het internationale vervoer, waaronder de TEE van Amsterdam naar Brussel.

Het model

Het model van de 204 is als nummer 3066 al sinds begin jaren 60 opgenomen in de catalogus van Märklin, net als haar Deense en Noorse zusjes. Constructief zijn deze modellen gelijk op de uitvoering van de kappen na.

Benodigdheden

De benodigde materialen zijn:

Märklin 3066 (De Belgische Nohab reeks 204 / serie 52)
ESU 64400 (is een loksound-decoder met M4 (dus ook MFx)
Märklin ombouwset 60944
Bass-relex-speaker
6 stuks bi-color Leds (met 3 draden)

Benodigde gereedschappen zijn:

soldeerbout
platbektang
boormachine (Dremel o.g.)
freesjes (voor Dremel)

Bouwbeschrijving

De lok staat klaar op de 'slachtbank'.

Het openen van de lok kan beginnen. Eerst het onderste 'gewicht' eraf halen.

Als je de schroeven van de haken losschroeft kan je de haken en het plastic geheel rond de wielen wegnemen.

Na het verwijderen van de kap krijg je dit te zien. Een oude analoge lok met omschakelrelais, 3 polige motor en 2 gloeilampen.

Het omschakelrelais en de ontstoorcondensator worden losgesoldeerd. Uiteindelijk blijft enkel de draad vanaf de sleper over.

Aangezien deze loc led's krijgt mag de gloeilamphouder volledig verwijderd worden. Dit doe je de draden los te solderen en de lipjes onderaan de houder open te buigen met een platbektang.

De koolborstel en de koperborstel worden uit de motor gehaald. Deze kan je later nog gebruiken voor andere locs als de borstels nog in goede staat zijn.

Door de motor opzij te draaien kan je hem uit het chasis nemen.

Nu kan het motorschild worden weggenomen.

En zo ziet een oude seriemotor er dus uit met 3polige rotor en veldspoel.

Dit is dus alles wat overblijft van de motor, het 'motorhuis'. Dit kan je best even ultrasoonreinigen. Aangezien de loc niet veel rondjes gereden heeft heb ik deze stap overgeslagen en heb ik de asjes van de tandwielen van een klein drupje olie voorzien.

Op de achtergrond de gebruikte motor ombouwset 60944 van Märklin. We gaan er dus een moderne 5 polige motor van maken met permanentmagneet.

Opgelet, bij deze ombouwset zitten twee ankers, 1 met 7 tanden en 1 met 8 tanden. Je kan in de handleiding van de ombouwset zoeken welke je nodig hebt.

Bij deze set worden ook 2 motorschilden meegeleverd. In de handleiding is te zien welke je nodig hebt. Op de achtergrond zie je dat de permanentmagneet geplaatst is. Let erop dat je die niet verkeerd om plaatst!

Na het dichtschroeven van de motor kan je de koolborstels erin plaatsen. Let erop dat je onder 1 van de 2 schroeven je het koperen plaatje aanbrengt zodat je dit later kunt gebruiken als extra massa-aansluiting.

De nieuwe motor compleet. Even korte test met een gelijkstroom bron (9 volt batterij of 12V-DC-trafo) om te zien of alles goed draait..

De ESU decoder en bufferpack, en de motorset.

De ESU Sounddecoder zoals hij geleverd wordt. De speaker wordt later in dit verslag verwisseld. De stekker mag je eraf knippen. Hier kies je zelf voor. Je kunt ook met een adapterprint werken, zodat je later je decoder daarop kunt 'prikken'. Je moet dan wel een andere decoder kiezen. (met 21 mtc connector). Bij deze ombouw is hier niet voor gekozen door plaatsgebrek en omdat het nut van een adapterprint bij deze ombouwloc niet gezien wordt.

Dit zijn de oude lichtgeleiders. Enkel de punt hiervan wordt hergebruikt, aangezien m'n Bicolorleds niet de juiste diameter hebben.

Dit zijn de bicolor leds. Ik heb ze van een beurs maar je vind ze ook op eBay en dergelijke. Zoals je ziet heb ik de puntjes van de oude lichtgeleiders erop geplakt.

Een zwart kartonnetje zorgt ervoor dat eventueel licht dat weglekt uit de led's niet te zien is en zorgt ervoor dat er geen inkijk in de loc is. Achter dit kartonnetje (niet zichtbaar) zit ook een SMD'tje wat zorgt voor de cabineverlichting.

Ondertussen was m'n speaker uit Amerika met bass-reflex aangekomen. Deze werd rechtstreeks op de decoder aangesloten (gesoldeerd).

Decoder met speaker (wegens plaatsgebrek ben ik later overgestapt naar een plattere speaker, hier zie de oude, hogere speaker).

Draadjes gesoldeerd aan de led. Dit gaan we dus 6x doen. Ik heb er voor gekozen om m'n led's zo aan te sluiten dat ze meteen al de juiste kleur geven. Dus wat geel is voor de voorste led's is grijs voor de achterste en vice versa. Je kan dit ook apart houden voor extra lichtbeelden maar dat geeft weer meer draden. De draden hier hadden gerust wat dunner gemogen maar aangezien ik de originele kleuren wou gebruik kon ik even niet anders.

De decoder met powerpack of energiebuffer. Hiervoor moet je de krimkous een stukje verwijderen rond de soldeerpads. Zo kan je de energiebufferdraadjes rechtstreeks aan de decoder.

Voor je de leds daadwerkelijk fixeert kan je ze beter eerst zwart schilderen (behalve op de top natuurlijk) zodat er geen licht lekt. (Dit is hard nodig, heb ik gemerkt.)

De leds zijn geplaatst en gefixeert met smeltlijm.
Om de draadjes en het lichtmasker beter te doen passen heb ik wat van de kap weggeslepen met de dremel. Nadien verven is de boodschap op roesten en oxidatie tegen te gaan.

Door de draden al op voorhand in de kap aan elkaar te koppelen voorkom je dat er een heleboel draden gaan zweven als je de kap losneemt. U

Aansluiten van de ontstoorspoeltjes aan de motor. Ik kies ervoor om deze te gebruiken, de meningen erover lopen uiteen.

Voor het langwerpige gat stond een 'pinnetje' recht. Dat heb ik verwijderd met de dremel om ruimte te creëren voor de elektronica.

Even een testopstelling voor de elektronica. Zoals je ziet gebruik ik dubbelzijdige plakband om de decoder en energiebuffer te fixeren.

En dan merk je dat de kap niet dicht kan. Door een rechtopstaand deel in de kap (makkelijker om te gieten?) paste de elektronica niet. Dit heb ik dan met een boor uitgeboord en dan wat ruimers gemaakt met de frees op de dremel. Daarna groen geverfd en klaar is Kees.

Zo ziet het geheel eruit aangesloten.

Foto van wat verder om aan te tonen hoe groot de speaker met geluidskast is. Dit past beslist niet in iedere loc. Je hebt speakers gelukkig wel in allerlei formaten. Ik heb ook wat vierkante, die zijn heel makkelijk in te bouwen.

Nog even een laatste check met de loeplamp en dan kan ie dicht.

Verwijzingen (links)

Intern

Extern

Voorbeeld (niet deze ombouw) op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=jV7A0ZJtbYs
Voorbeeld (met rookgenerator): https://www.youtube.com/watch?v=sYzrkHYs-tA#t=14

^{Bronnen, Referenties en/of Voetnoten}