Rondleiding Veluwsche Stoomtrein Maatschappij

Rondleiding Veluwsche Stoomtrein Maatschappij 18 Juli 2008
Wanneer:	Vrijdag 18 Juli 2008
Bestemming:	Apeldoorn en Beekbergen
Evenement:	3railforum excursie VSM
Fotoalbum:	Foto's VSM uitstapje 2008

Forum-uitstapje Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM) 2008

Voor de 2e keer gaat het 3railforum op bezoek naar een stoomspoorvereniging; na in mei 2007 te gast te zijn geweest bij de ZLSM in Zuid-Limburg is nu de VSM op de Veluwe aan de beurt.

Op Vrijdag 18 Juli 2008 vond het 3railforum-uitje plaats bij de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM) in Beekbergen. Aanwezig waren Sascha met Desiree en Thomas en Kevin, Loes en Arie, Kees, Gerard, Albert- Jan (AlbertJan), Hajo (AnalogDriver), Antal (kippenlijntje) & broer Albert Jan, Edward (3rail), Marcel (Mister 1736), Leslie (Rbs), Rob met zoon Nick, Davy (7700serie), Laurus (OmeLaurus) met Jeannette en Robin en Calvin, Michel, René (Mozes) met Tiety en Lieuwke en Jacob, Nico (nicploeg), Fulco (FV) met Wilma, Charlie (BR 41), Martijn (1base2) met Jan, René (rene41u).

Op 5 mei vraagt Sascha of er belangstelling is om de VSM te gaan bezoeken en na een poll wordt gekozen voor vrijdag 18 juli als de dag waarop het moet gaan gebeuren. Sascha legt de contacten bij de VSM en nadat er wat mailtjes heen en weer gezonden zijn, zijn ze in Apeldoorn en Beekbergen van onze komst en wensen op de hoogte. Ondanks de vakantieperiode geven 33 leden zich op om mee te gaan. Sommige deelnemers nemen daar een vrije dag voor op en Charlie gaat zelfs zover dat hij de “fj&ds-formule” inzet. Dat werkt kennelijk bij Arriva uitstekend: Charlie is aanwezig.

De excursie naar de VSM begint voor mij eigenlijk al op de 17e juli. Omdat op 18 juli de intocht van de 4-Daagse van Nijmegen is, die vrijwel altijd gepaard gaat met files rondom Nijmegen, besluit ik een dag eerder van huis te gaan en met hulp van Antal boek ik een kamer in een van de hotels in Lunteren.

Op 18 juli om 08:30 u vertrekken Antal, zijn broer Albert Jan en ik uit Lunteren en na een kleine omweg komen we even na 09:30 u aan in Apeldoorn. Sacha en zijn gezin zijn daar al, evenals zijn vader Kees en Loes en Arie. Langzaam druppelen alle deelnemers binnen en om 10:00 uur is bijna iedereen aanwezig. Alleen Davy en Michel ontbreken nog, maar zij zullen zich in Beekbergen bij ons aansluiten.

Het programma voor die dag ziet er als volgt uit:

• 09:30u tot 10:00u verzamelen te Apeldoorn
• 10:00u tot 11:00u rondleiding in de werkplaats van Apeldoorn
• 11:00u tot 11:30u op eigen gelegenheid naar Beekbergen rijden
• 11:30u tot 12:30u rondleiding in de werkplaats van Beekbergen
• 12:30u tot 13:30u mogelijkheid tot een hapje eten
• 13:30u tot 13:55u rit van Beekbergen naar Apeldoorn
• 13:55u tot 14:40u mogelijkheid tot foto's maken op station Apeldoorn
• 14:40u tot 15:55u rit van Apeldoorn naar Dieren
• 15:55u tot 16:15u mogelijkheid tot foto's maken op station Dieren
• 16:15u tot 17:10u rit van Dieren naar Beekbergen
• 17:10u mogelijkheid tot foto's maken op station Beekbergen en afscheid.

---

Eerst krijgen we een rondleiding door de loods en over het terrein van de VSM in Apeldoorn. Wat daar aan materiaal en materieel opgesteld staat is bijna niet te beschrijven: wagons en rijtuigen, stoom- en diesellocomotieven, allemaal in diverse stadia van verval of restauratie. Er staat zelfs een voormalige ongevallenkraan van de NS te wachten op betere tijden. De kraan is op dit moment wel dienstvaardig, maar aan het optische moet nog wel wat verbeterd worden. Dat staat overigens ook in de planning: er zijn al contacten gelegd met een school die hier iets aan gaat doen.

Na de rondleiding en de koffie vertrekken we op eigen gelegenheid naar Beekbergen, een ritje van +/- 15 minuten. Ook hier krijgen we een rondleiding over het terrein en in de loods. In willekeurige volgorde hier een paar bijzonderheden. Hier staat nog veel meer materieel: stoom- en diesellocomotieven en rijtuigen (o.a. een rijtuig die in de 2e Wereldoorlog dienst heeft gedaan als rijdend kantoor van Seyss-Inquart, de Gauleiter van Nederland) en diverse wagons in allerlei maten en soorten. De 2 aanwezige bolkoppen zullen hoogstwaarschijnlijk gesloopt worden. Alleen de draaistellen wil men voorlopig nog even bewaren. In de loods staan diverse stoomloc’s (waaronder de TPk-23 uit Polen) en dieselloc’s (o.a. een ex-Structon Bakkie: de (300)650, een onbekende 2200 die wordt geschilderd en een Sikje).

Op het terrein zelf staat een kraan waarmee kolen in de loc’s wordt geschept. Deze is afkomstig uit het voormalige Oost-Duitsland en kon compleet, dus met draagwagen voor de giek, overgenomen worden. Achter een 232 is de kraan naar Bad Bentheim gekomen en vandaar achter een VSM-loc naar Beekbergen. Het bijzondere aan deze kraan is dat hij zowel op een dieselmotor (een in Oost-Duitsland nagebouwde Deutz) kan werken als op een generator. Er wordt ook gewerkt aan de draaischijf: er komt een nieuwe bodem in het hokje van waaruit de draaischijf bediend wordt. Deze draaischijf komt oorspronkelijk uit Osnabrück en is, samen met de draaischijf die nu in het Spoorwegmuseum ligt, naar Nederland gekomen.

De VSM wilde graag een watertoren op hun terrein te bouwen. Om de noodzakelijke druk van 2 atmosfeer te krijgen zou deze toren 20 m hoog moeten worden. Helaas kregen ze daarvoor geen vergunning en dus is er een soort van silo gebouwd en met behulp van drukventielen levert deze installatie de benodigde 2 atmosfeer. Zo helpt nieuwe techniek de oude techniek op gang. Het op stoom brengen van een stoomloc duurt al gauw 8 – 10 uur. Vroeger deed men dat met kolen, maar na klachten over roet uit het nabij gelegen dorpje Lieren gebruikt men nu hardhout voor deze klus. Pas na het eerste vertrek van de dienstdoende loc wordt overgegaan van hout naar kolen.

Na deze rondleiding volgt een goedverzorgde lunch in een restauratierijtuig die opgesteld staat langs spoor 11 van station Beekbergen. Daar staan nog een paar hele mooie rijtuigen die zo uitgerangeerd lijken te zijn uit de Oriënt Expres, maar het opschrift boven de ramen verraadt de echte eigenaar: “Veluwsche Stoomtrein Maatschappij”.

Aan de kop van deze “trein” staat wellicht de bekendste loc uit de serie 2400: de 2530, die door zijn vroegere paarse uiterlijk op de toenmalige standplaats Eindhoven de bijnaam “Bisschop” kreeg. Deze loc was door zijn verlaagde huiven en verhoogde cabine uitermate geschikt voor de sproeitrein. Dit was een trein die ingezet werd om met chemicaliën gras en onkruid e.d. langs het spoor te verdelgen om zodoende bermbranden te voorkomen tijdens droge seizoenen. Met handsignalen werd de sproeiermeester de nodige seinen gegeven. Radioverbinding was toen nog niet zo vanzelfsprekend als nu. De VSM heeft overigens ook nog steeds zo’n sproeiwagen.

Rondleidingen en lunches zijn leuk om mee te maken of te doen, maar we kwamen eigenlijk voor het “echte” werk, een rit met een stoomtrein. Even voor 13:30 u kondigt een stoompluim in de verte de komst aan van de 50 3564, die achteruit rijdend de trein trekt. Die trein bestaat uit een aantal kleine rijtuigen uit Oostenrijk, 2 “Blokkendoos”-rijtuigen en dan weer 2 Oostenrijkers. De laatste hiervan, de 38851 ofwel VSM B261, is voor ons gereserveerd. Het eerste deel van de rit voert ons naar Apeldoorn, waar de loc omloopt en met de schoorsteen vóór tegen de trein aan loopt.

Overigens hebben we op Apeldoorn 45 minuten de tijd om de loc van dichtbij te bekijken en sommige forumleden zijn zelfs in de gelegenheid even een kijkje te nemen op de voetplaat. Terwijl we het omlopen, aankoppelen én de loc zelf bekijken trakteert Laurus op stroopwafels. Hij was de laatste die de excursie-bijdrage betaalde en vond dat hij als “boete” dan ook maar op een rondje stroopwafels moest trakteren. (Mischien moeten we hier maar een traditie van maken: de laatste betaler van een Forum-evenement trakteert de overige deelnemers op een rondje sw’s. Bert moet uitkijken, hij krijgt concurrentie.)

Ook bij station Apeldoorn ligt een stuk spoor met spoorwegmaterieel van de VSM. Precies op tijd vertrekt de trein weer naar Dieren, en nu staat “ons” rijtuig pal achter de loc. Zo kunnen we goed zien hoe er water genomen wordt in Beekbergen, waarna de trein verder gaat naar Dieren. Af en toe drijven de stoomwolken vlak langs de ramen en we kunnen de loc nu goed horen en zelfs ruiken. We rijden door een landelijk gebied met veel bos en weilanden en bij elke overweg laat de loc horen dat hij er aan komt. Bij overwegen in de diverse dorpen langs de route moet één van de bemanningsleden uitstappen en het wegverkeer tegenhouden. Dan pas mag de trein verder rijden. Hierdoor, en door de verschillende haltes onderweg, ligt de gemiddelde snelheid niet hoog, maar niemand schijnt dat erg te vinden. Ik heb er tenminste niemand over horen klagen. Ergens onderweg, in de buurt van Eerbeek, rijden we langs een aantal opstelsporen. Ook hier staat nog wat materieel opgesteld. Op deze manier krijg je de indruk dat de VSM alles verzamelt wat maar op stalen wielen over rails rijdt.

In Dieren loopt de loc weer om en rijtuig 38851 is nu weer de laatste wagen in de trein. Ook dit heeft zijn charmes: vanaf het balkon heb je een mooi uitzicht over het traject waar we over heen rijden. Of beter gezegd: waar we zojuist overheen gereden zijn.

In de buurt van Eerbeek staat Johan (Blausee-Mitholz) langs de baan te zwaaien. Hij kon door zijn werkzaamheden geen vrije dag krijgen, maar op deze manier ziet hij toch kans om ons allemaal even te groeten :-)

Veel te snel naar onze zin is de trein weer terug in Beekbergen, waar een eind komt aan de stoomrit. Alles bij elkaar hebben we toch zo’n 2 uur en 35 minuten gereden. Er zijn onderweg talloze foto’s en films gemaakt. Voordat iedereen in zijn auto springt en op huis aangaat maakt Fulco eerst nog even een groepsfoto. Bij wijze van uitzondering, en met dank aan de stationschef, mag de hele groep in het spoor gaan staan, op en voor de 44 1085. De zon werkt even mee en laat zich tussen de wolken door even zien. Fulco kan een paar mooie foto’s maken :

Daarna is het echt afgelopen: een zeer geslaagde forumexcursie zit er weer op. De deelnemers nemen afscheid van elkaar en ieder gaat zijns weegs: naar huis, de camping of logeeradres.

Het weer werkte niet echt mee door de vele regenbuien en weinig zon, maar dat mocht de pret en de stemming niet drukken.

Tot slot: Dank aan alle medewerkers van de VSM die deze dag tot een onvergetelijke dag hebben gemaakt. Speciale dank gaat naar Dick voor het perfect regelen van de dag en lunch! (Toppie!). Dank aan Fulco voor beschikking stellen van zijn foto's.

Voor de liefhebbers hier nog even de link naar de VSM: www.stoomtrein.org

-Klik hier- om een film te bekijken van 25min (400mb! Deze wordt op een later tijdstip nog verkleind).

Op naar de volgende excursie. Hiervoor zijn al een paar ideeën geopperd, je zult nog even moeten wachten op wat het gaat worden...

Gerard.