Column dec 2008 - Lang, kort of
Column dec 2008 - Lang, kort of....
....helemaal niet koppelen, dat komt allemaal voor bij onze modelspoorhobby maar zeker ook bij het grootbedrijf. Is dat te kort door de bocht of, om in spoortermen te blijven, te kort door de boog( straal).
Een voorbeeld uit begin jaren tachtig, ik deed toen dienst als rangeermachinist. De werkzaamheden bestonden o.a. uit het plaatsen van VAM- wagens, die in het vervoer van huisvuil een belangrijke rol innamen, evenals de laad- en losinstallaties. Dit plaatsen gebeurde via het straatspoor naar de gemeentereiniging, in het industriekwartier van Amersfoort.
De wagens werden onderling lang-gekoppeld, door de schroefkoppeling uit te draaien om door de krappe boog te kunnen van het emplacement richting gemeentereiniging. Als trekkracht mocht alleen gebruik worden gemaakt van een rangeerloc uit de serie 500/ 600. De dieselloc uit de serie 2200/ 2300 zou in de boog uit de rails lopen. Het verbod van deze serie gold eveneens voor rangeerwerkzaamheden op de toenmalige wagenwerkplaats.
Door de late dienst werden dan het eind van de middag de inmiddels volle wagens opgehaald, weer kortgekoppeld en in een trein, richting Wijster, geplaatst waar ze gelost zouden worden.
Een geval niet- koppelen gebeurde op Amsterdam Centraal.
De intercitydienst tussen Enschede en Amsterdam werd toen nog uitgevoerd met getrokken materiaal. Na het binnen lopen van een trein uit Enschede werd de E-loc afgekoppeld, aan de andere kant van de trein werd eenzelfde loc ervoor geplaatst om de trein weer richting Enschede te rijden. De luchtslangen van het doorgaande remsysteem werden verbonden tussen de loc en rijtuigen en natuurlijk de schroefkoppeling ook. De voorgeschreven remproef nemen en na het vertreksignaal van de conducteur schakelt de machinist op om te vertrekken.
Maar ver kwam een van die treinen niet. De druk van 5 bar in de treinleiding daalde en de loc kwam snel tot stilstand. De reden van de remming werd al snel duidelijk toen de machinist naar buiten keek en de rijtuigen nog langs het perron zag staan met wel erg veel ruimte tussen de loc en de rijtuigen. De oorzaak was dat alleen de luchtslangen gekoppeld waren die natuurlijk gelijk kapot sprongen en zo de remming veroorzaakte.
Blijft over het onvrijwillig ontkoppelen van treinstellen onderling op de modelbaan ook dit is eenmaal voorgekomen bij het grootbedrijf.
Wat was het geval, een machinist moest een trein met voetbalsupporters van Enschede naar Amsterdam rijden. De treinsamenstelling gestond uit meerdere stellen van het type mat 54 ( de zogenaamde Hondenkop). Het gedrag van de supporters was niet bepaald het gedrag van een doorsnee reiziger. Veel kabaal en direct al bij vertrek meerdere malen aan de noodrem trekken.
Nog voor het verlaten van het emplacement van Enschede en het wéér tot stilstand komen had de machinist het achterste treinstel afgekoppeld, een en ander gemeld aan de treindienstleider en zijn rit vervolgt. Voor de supporters een duidelijk geval van onvrijwillig ontkoppelen.
Ben van Willigenburg