Stay-Alive

Powerpack, bufferaccu en stayalive

Eén van de vervelendste dingen van modeltreinen is het plotseling blijven stilstaan van een locomotief. Zeker wanneer dit wordt veroorzaak door een slecht kontakt met de rails. Even duwen en dan rijdt de loc weer verder. Dankzij de digitale techniek kunnen treinen natuurgetrouw “kruipen” over de rails en wissels. Echter heeft dit als nadeel dat de loc ook eerder blijft stilstaan. Een vuiltje of slechte puko en het is weer zover. Als de loc snelheid heeft “dendert” deze hier wel overheen.
Gelukkig zijn hier mooie oplossingen voor. Hiermee is de kans dat een loc onverwacht blijft stilstaan een heel stuk kleiner. ESU noemt dit de “Powerpack”. Andere namen zijn “buffercondensator” of zoals de Amerikanen zeggen “stay-alive”. Hoe werken deze oplossingen?

De basis bestaat uit een condensator. Die kun je vergelijken met een kleine oplaadbare batterij. Het verschil is dat de condensator in een fractie van een seconde kan worden opgeladen. Maar er kan wel minder energie in dan een batterij. Sinds enkele jaren bestaat de supercondensator. In het Engels spreekt men van supercap (afkorting van supercapacitor) of goldcap. Maar wat doet die condensator dan in de locomotief? Stel dat de decoder even geen spanning meer krijgt via de rails. De condensator zal dan direct zijn opgeladen spanning afgeven en de locomotief rijdt gewoon door. Dit kan wel enkele seconden duren afhankelijk van de capaciteit van de condensator. Op het moment dat de loc weer kontakt heeft met de rails, wordt hier de stroom weer afgenomen. De condensator wordt weer opgeladen en is gereed voor de volgende onderbreking.

In onderstaand filmpje zie je de kracht van deze oplossing:
https://youtube.com/shorts/GJ6S8vxdscY?feature=share

Het Amerikaanse tijdschrift Model Railroad Hobbyist heeft in juni 2019 beschreven hoe je zelf een voordelige “stay-alive” kunt maken met supercaps. Dit tijdschrift is digitaal en gratis (mrhmag.com). Via onderstaande link kun je dit tijdschrift downloaden. Kijk vervolgens op blz. 51.
https://s3-us-west-2.amazonaws.com/mrhpub.com/2019-06-jun/download/download.html

Er is ook een youtube film beschikbaar waarin het maken uitgebreid wordt gedemonstreerd:
https://www.youtube.com/watch?v=EOE0BCVJ0lU&t=2s

Deze oplossing biedt de volgende voordelen:

lage investering van minder dan € 10,00
geschikt voor decoders met een aansluiting voor een powerpack of buffercondensator
voldoende capaciteit om de loc meerdere seconden zonder stroom te laten lopen
compact dus passend in de meeste H0 locomotieven
bij ESU decoders (LokPilot v.4) is het aanpassen van CV waardes met de stay-alive erin, geen probleem

En zoals altijd zijn er ook nadelen:

soldeerervaring gewenst, met name als er direct op de decoder moet worden gesoldeerd
tijdschrift en youtube film zijn in het Engels
er moet een CV waarde (CV113) worden aangepast in de decoder

Het resultaat is verbluffend. De loc blijft bijna nergens meer stilstaan! En je hoeft niet meer zo vaak de rails schoon te maken.

Bronnen Model Railroad Hobbyist Wikipedia ESU