Märklin 3070/4070 TEE Treinstel kromme kap terugvormen
Märklin 3070/4070 TEE Treinstel kromme kap terugvormen
Het treinstel 3070 en bijbehorend rijtuig 4070 zijn analoog en hebben standaard interieurverlichting in het restauratierijtuig, het coupérijtuig en het stuurstandrijtuig. De lampjes hiervan worden tamelijk warm, wat tot gevolg kan hebben dat het plastic van de kappen gaat vervormen. Het gebruikte plastic was in die tijd nog relatief nieuw en nog niet alle eigenschappen waren goed bekend. De kappen hebben de neiging samen te trekken in de richting van de twee spuitgietpunten in het dak, waarvandaan zo'n kap in de mal gevormd is. Een kap kan wel 4mm kromtrekken en er uit gaan zien als een kameel. Bij modellen die veel gereden hebben zal dit verschijnsel logischerwijs erger zijn dan bij treinen die het meest in de doos of in een vitrine zijn gebleven.
NB. De hier beschreven behandeling heeft goed gewerkt. Het staat iedereen vrij deze methode ook te gebruiken, maar het is uiteraard voor eigen risico!
De staat van de kromgetrokken 3070 en 4070
Het treinstel dat hier behandeld wordt was er zeer slecht aan toe. Allereerst de staat van de wagens voor de reparatie:
- Foto Galerij
3070 motorwagen nog recht 
krom 4070 rijtuig 
krom 4070 rijtuig 
kromme sluitrijtuig
Het valt direct op dat de motorwagen nog prima is. Dit komt natuurlijk omdat deze geen verlichting heeft en dus van binnen minder warm is geworden. De warmte van de motor was kennelijk niet genoeg om het plastic te laten vervormen. De motorwagen zal daarom ook niet behandeld worden.
Het rechtbuigen
Rijtuig 4070 is als eerste aan de beurt. Het is makkelijker om dit los verkochte rijtuig te vervangen (als het mis mocht gaan) dan een rijtuig uit de 3-delige set 3070. Langs een liniaal is het beste te zien hoe krom de kap is.
De mal bestaat uit 2 vlakke plaatjes, met op de onderste plaat 2 balkjes. Deze balkjes voorkomen dat de kap naar buiten gaat staan tijdens het samendrukken. Er zitten uitsparingen in voor de trappen bij de deuren. 4 Bouten met moeren en grote ringen klemmen de pak uiteindelijk vast. De gaten voor de bouten zijn ter hoogte van de gietpunten geplaatst, aangezien de vervorming daar het grootst is.
De kap kan nu ingeklemd worden. Het is niet aan te raden de moeren nu al strak aan te draaien, aangezien dit tot het scheuren van het plastic zou kunnen leiden.
Verwarmen:Met een föhn kan de kap goed verhit worden. De warme lucht stroomt door de kap en verwarmd deze van binnenuit. Door af en toe van kant de wisselen wordt de warmte goed verdeeld. Nu kunnen voorzichtig de moeren aangedraaid worden tot de kap in de mal enigszins vlak is. Als het niet gaat, wacht dan wat langer. Voor deze eerste bewerking heeft de föhn er ca. 4 minuten opgestaan. Voorzichtigheid is uiteraard geboden!
Als de moeren ver genoeg aangedraaid zijn, ga dan nog heel even door met verwarmen. Laat daarna de kap in de mal afkoelen, zonder de moeren los te draaien. Tijdens het afkoelen zullen er af en toe tikjes te horen zijn.
Na het afkoelen wordt opnieuw bekeken of de kap recht is. In dit geval heeft de bewerking wel effect gehad, maar nog niet genoeg.
Deze kap was echt heel erg krom, dus er moet nog wat meer aan gebeuren. Er volgt een tweede poging, deze keer met stukjes hout op de plaatsen waar de kap het kromst is. Dit is dus bij de uiteinden onderaan en boven de gietpunten.
Deze keer wordt de kap ca. 7 minuten verwarmd en worden de moeren wat verder aangedraaid. Na het afkoelen in de mal (met de angstaanjagende „tikjes” van het zettende plastic) is het resultaat stukken beter dan na de eerste poging.
De kap is nu nagenoeg recht.
Het is waarschijnlijk wel mogelijk door te gaan totdat de kap 100% recht is, maar dan moet de kap nog langer verwarmd worden en moeten de moeren nog verder worden aangedraaid. De kans dat het plastic het op een gegeven moment begeeft is dan natuurlijk ook groter. Voor dit rijtuig is het bereikte resultaat goed genoeg.
Behandeling 2e rijtuig
De tweede kap wordt op dezelfde manier aangepakt. Ook deze is behoorlijk vervormd.
- Foto Galerij
Opmeten Kromheid 
Vóór de behandeling 
1e keer in de mal 
2e keer met druk op andere plaatsen 
Resultaat na behandeling
Behandeling Stuurstand rijtuig
Als laatste wordt de kap van het stuurstandrijtuig aangepakt.Omdat de kap onder de stuurstand een soort spoiler heeft, moet deze in de mal ondersteund worden. De spoiler is waarschijnlijk niet sterk genoeg om de kracht van de mal in z'n eentje op te vangen. Het stuurstandrijtuig is aan één kant gesloten en daarom zal de warme lucht van de föhn zich minder makkelijk verspreiden dan bij de tussenrijtuigen. De kap zal daarom bij de stuurstand ook van buitenaf verwarmd moeten worden.
- Foto Galerij
Opmeten Kromheid 
In de mal 
In de mal 
Verwarmen met föhn 
Resultaat na behandeling
De kap is een flink stuk rechter en past nu ook weer dicht. Voor de behandeling lukte dat niet (zie boven).
Tot slot nog een plaatje van de complete trein na de behandeling.
Zo lang de originele verlichting in de trein zit blijft er natuurlijk het risico bestaan dat de kappen weer kromtrekken. Er is geen garantie dat het terugvormen van de kappen eindeloos herhaald kan worden, vanwege het verval van de weekmakers in het plastic. Het is dus sterk aan te raden de originele verlichting te vervangen door lampjes waar minder warmte vanaf komt, of door LED's.