Spoorkraan wagen
Spoorkraan wagen
Een kraanwagen of spoorwegzwenkkraan is een spoorweg dienstvoertuig die voornamelijk gebruikt wordt voor het bergen van ontspoorde spoorwegvoertuigen of bouwwerkzaamheden aan het spoor, zoals het plaatsen van rails, wissels en bruggen.
Geschiedenis
De eerste spoor kranen werden gemonteerd op platte wagens met handlieren. Vanaf 1860 waren er ook stoom aangedreven kranen, ontwikkeld door het Britse bedrijf Appleby Brothers. De eerste stoomrailkranen werden pas dertig jaar later in Duitsland vervaardigd. Na 1900 werden er ook kranen gebouwd om op reguliere treinen te plaatsen, waardoor het transport gemakkelijker werd. Soms werden ook kraanlocomotieven gebruikt. De dieselaandrijving werd vanaf 1930 geprobeerd, maar krachtige dieselmotoren en de juiste krachtoverbrenging ontbraken nog. Op dat moment waren er al verschillende ontwikkelingen voor universele en spoorbouwkranen in opkomst.[2]
Tot de jaren 60 werden kranen voornamelijk vervaardigd met traliegieken die met kabels werden bewogen. Sommige daarvan waren diesel-elektrisch aangedreven. Vanaf de jaren 70 werden dieselhydraulische kranen met telescoopgieken standaard. Deze werden gekenmerkt door hun zuinigheid en weinig onderhoud. Deze en andere ontwikkelingen, zoals overbelastingsbeveiliging, zijn overgenomen uit de sector van mobiele kranen. Alleen dergelijke steunpoten worden tegenwoordig gebouwd.
Bekende fabrikanten van spoorkranen waren Kirow Leipzig (tegenwoordig Kirow Ardelt), Krupp-Ardelt, SMS Demag en Leo Gottwald KG. In 1987 stopte Krupp met de productie van spoorkranen.
Technniek
Moderne zwenkkranen zijn ontworpen om lasten te verplaatsen terwijl de bovenleiding is ingeschakeld. Om te voorkomen dat de werkzaamheden op aangrenzende sporen worden belemmerd, moeten kranen ook bij zijwaarts zwenken zonder profielvervorming kunnen werken. Dit kan worden voorkomen door een begrenzingsinrichting (zwenk- en hefbegrenzing). Werken op verhoogde sporen moet, indien mogelijk, ook mogelijk zijn zonder het draagvermogen te verminderen. Terwijl ze zelfstandig met een last op bouwsporen kunnen rijden met een snelheid van maximaal 20 tot 30 km/u, zijn overwegen vereist bij snelheden tot 120 km/u. Korte opsteltijden maken langere bedrijfstijden mogelijk.
Naast een telescopische giek zijn moderne kranen ook uitgerust met telescopische contragewichten. Deze maken een hoger draagvermogen mogelijk dankzij een grotere radius, maar vereisen meer ruimte aan de achterzijde. Dankzij het zwenkende ontwerp van de contragewichtgiek kunnen moderne kranen deze parallel aan de spoor-as houden, waardoor de kraan profielvrij blijft. Hierdoor kunnen werkzaamheden op aangrenzende sporen worden voortgezet, maar ook op perrons, bruggen, ingravingen en in tunnels.
In de transportstand moeten alle bewegende delen van de kraan die buiten de voertuiggrenslijn kunnen uitsteken, kunnen worden vergrendeld. Dit geldt onder andere voor de giek, het contragewicht en de gehele roterende bovenbouw en onderwagen. De ophanging van de onderwagen kan worden vergrendeld voor kraangebruik, maar deze vergrendeling mag in de transportstand niet werken.
Met behulp van speciale dwarsliggers kunnen bijzonder zware lasten worden gehesen zonder de giek uit de horizontale positie te tillen. Deze kunnen tot 60 m lang zijn.
Bronnen:
- wikipedia:Schienendrehkran [1]
Verwijzingen
Intern
Extern
Diverse afbeeldingen
Spoorkraan wagon uit 1849 
Spoorkraan DB Frankfurt 6808 in Technik-Museum Speyer 
Krupp-Ardelt spoorkraan wagon in Bahnhof Berdeska 
DB Class 732 spoorkraan
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten |
Modellen
Märklin H0 modellen
|
|
|
|
|
Overzicht Märklin H0 modellen Wagons