Gebruiker:Ermindewinkel/Märklin Z-spoor hulpmateriaal
Hulpmateriaal
teken sjabloon
Om railplannen te maken op de ouderwetse manier kan een sjabloon 0212 gebruikt worden. Gebruik hiervoor milimeterpapier. De methode met pen en papier is simpel en overzichtelijk. Helaas is, een beetje afhankelijk van je eigen tekenkunsten, zij ook wat minder nauwkeurig. De toleranties bij Z zijn erg klein, en vooral met het ontwerpen van emplacementen gaat er gauw iets scheef. In dit geval letterlijk. Ontwerpen met (commerciële) software op een computerscherm is nauwkeuriger.
Opzetrail
De opzetrail is bij Märklin Z een vrijwel noodzakelijk onderdeel. Vooral wagons en locomotieven met draaistellen (bogies) zijn vanwege de schaal moeilijk te plaatsen waardoor een opzettertje erg nuttig is.
Rail isolatie
Marklin heeft onder nummer 8954 een set isolatie- en reservemoffen uitgebracht. (set bestaande uit, 10 scheidingen en 20 verbindingsmoffen). Deze kunnen dienst doen om enkel- en dubbelzijdige isolatie van de railstaven uit te voeren
De isolatiemoffen worden geleverd op strips voor vijf dubbelzijdige isolatoren. Deze kunnen naar behoefte met een scherp mesje losgesneden wordenOm een isolatie te plaatsen moet de bestaande mof met een klein tangetje van de rail verwijderd worden. In plaats van de stalen wordt een plastic isolatiemof geplaatst.
In de praktijk houden de plastic moffen niet zo best. Bij gebruik van deze moffen dienen de rails goed gefixeerd te zijn. De stalen moffen dienen om de rails weer in de normale toestand terug te brengen.
Zie ook: Het isoleren van Z-rails
Fixatienagels
Onder nummer 8999 zijn railspijkers te koop. Hiermee kunnen verschillende rails op de bodemplaat vastgenageld worden. Hiervoor zijn in de biels van de rails gaatjes aangebracht.
In de praktijk willen de biels nog wel eens breken tijdens het nagelen. Er zijn andere methoden mogelijk om de rails op de bodemplaat vast te maken.
Zie ook: Het fixeren van Z-rails
Reservedelen
Koolborstels
Koolborstels dienen om binnen de motor de electriciteit over te brengen naar het roterende anker. Dankzij de schaal is het vervangen van koolborstels een pietepeuterig karwei. Op de website van Märklin worden vier typen vermeld:
- 8987 (geen locomotief typen aangegeven, wordt niet meer geleverd, mogelijk verouderd)
- 89871 (voor een verscheidenheid aan locomotieven. Zie de website van Märklin voor meer info)
- 89881 (Voor locomotieven 88021 en 8831)
- 89891 (Voor een verscheidenheid aan locomotieven. Zie de website van Märklin voor meer info)
Staar je niet blind op al die serie- en locomotiefnummers. Het overgrote deel van de locomotieven zijn uitgerust met indentieke motoren. Dus ook als het locomotief nummer niet vermeld wordt op de site is het best mogelijk dat de koolborstels passen. Dit laatste is vooral van toepassing voor oudere locs. De beste methode is zoeken naar een loc die er hetzelfde uitziet. Tien tegen één heeft die dezelfde motor en dus dezelfde borstels. Je kunt ook naar de vorm van de borstels kijken, en vergelijken met de plaatjes op de Märklin site. (Zoek naar koolborstels op spoor Z)
Pantograven
In het Nederlandse jaarboek van 2007/08 staan onder de nummers 262470, 265370, 209286 en 609582 vier verschillende pantografen vermeld. Deze zijn eveneens te vinden op de database (in 2013) maar met de bemerking dat deze niet meer geproduceerd worden.
- Één- en tweebeen pantografen
Eenbeen pantograaf gemonteerd op een ICE wagen 88714
Tweebeen pantograaf gemonteerd op een 8857 goederentreinlocomotief
Lampjes
Bruggen
Boogbrug
De boogbrug 8975 heeft een lengte van 220mm.
De overspanning is zelfdragend, en kan aan beide zijden ondersteund worden. Zij is evenlang als twee standaard rails. Zij kan aan beide zijden gekoppeld worden aan een volgende brug of één van de opritten.
rechte oprit
De oprit 8976 heeft een lengte van 110mm.
De overspanning is zelfdragend, en kan aan beide zijden ondersteund worden. Zij is evenlang als een standaard rail.
Zij kan aan beide zijden gekoppeld worden aan een brug of één van de opritten.
De afbeelding is inclusief rail.
gebogen oprit
De gebogen oprit 8977 heeft een radius van 290mm.
De overspanning is zelfdragend, en kan aan beide zijden ondersteund worden. Zij komt overeen met de rail 8510, de binnenste diameter.
Zij kan aan beide zijden gekoppeld worden aan een brug of één van de opritten.
Voor andere bochtdiameters worden door Märklin géén opritten geleverd.
De afbeelding is inclusief rail.
Peilers
Peilers oprit
Een peilerset voor een oprit wordt geleverd onder nummer 8978. De hoogtes zijn achtereenvolgens 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36 en 40 mm
Hiermee word een stijgingpercentage van 3,6% gegenereerd, uitgaande van rechte rails met 110mm lengte. De hoogste peiler van 40mm is voldoende voor locomotieven met volledig omhoogstaande pantograaf. Voor stoom en diesel is 36mm voldoende.
Noot: Groot nadeel van het gebruik van deze set is de knik die optreedt bij het begin en het einde van de steiging. Deze knik kan een automatische ontkoppeling bewerkstelligen.
Peilers vaste hoogte
De peilers hebben een vaste hoogte van 40mm. Dit is voldoende voor locomotieven met volledig omhoogstaande pantograaf. Voor stoom en diesel is 36mm voldoende.
Noot peilers algemeen: De peilers van Märklin zijn weinig gedetailleerd en er is weinig keuze in hoogtes. Verder is bij grotere hoogtes, waarbij peilers gestapeld moeten worden, de gehele peiler onstabiel. Het verdient daarom de voorkeur peilers van derden te gebruiken, of zelf peilers te maken.
Seinen
De seinen van Märklin Z zijn uitsluitend de seinen zelf. Zij kunnen geen rijstroom bedienen en geven alleen maar een bepaalde toestand weer.
Armseinen
| Art.nr. | Hoogte | Verklaring | Afbeelding | Opmerking |
|---|---|---|---|---|
| 8940 | h = 45mm | Hoofdsein met 1 arm | Zie foto hieronder | Hp0: Rood Hp1: Groen Aandrijving met spoelen |
| 89401 | h = 48mm | Hoofdsein met 1 arm | Zie foto hieronder | Hp0: Rood Hp1: Groen 1 arm met LED verlichting Onderbouwaandrijving Langzame armbeweging. |
| 89402 | h = 48mm | Hoofdsein met 2 armen | Zie foto hieronder | Hp0: Rood Hp1: Groen 2 gekoppelde armen met LED verlichting Onderbouwaandrijving Langzame armbeweging. |
| 89403 | h = 26mm | Hoog rangeersein | Zie foto hieronder | Sh0: Stop Sh1: Rangeren toegestaan Beweegbare schijf 1 gloeilamp Onderbouwaandrijving Langzame schijfbeweging. |
- Armseinen van Märklin Z
Hoofdsein met 1 arm 8940
Hoofdsein met 1 arm 89401
Hoofdsein met 2 armen 89402
Hoog rangeersein 89403
Lichtseinen
De lichtseinen zijn overeenkomstig de protocollen van de Deutsche Bahn.
| Art.nr. | Hoogte | Verklaring | Afbeelding | Opmerking |
|---|---|---|---|---|
| 8939 | h = 34,5mm | Licht hoofdsein | Zie foto hieronder | Hp0: Rood Hp1: Groen 2 gloeilampen |
| 89390 | h = 23mm | Licht-voorsein | Zie foto hieronder | Vr0: Verwacht stop Vr1: Verwacht rijden Vr2: Verwacht langzaam rijden LED-verlichting |
| 89391 | h = 34mm | Licht-bloksein | Zie foto hieronder | Hp0: Stop Hp1: Veilig LED-verlichting. |
| 89392 | h = 34mm | Licht-inrijsein | Zie foto hieronder | Hp0: Stop Hp1: Veilig Hp2: Langzaam rijden LED-verlichting. |
| 89393 | h = 34mm | Licht-uitrijsein | Zie foto hieronder | Hp0: Stop Hp1: Veilig Hp2: Langzaam rijden Hp00/Sh1: Rangeren toegestaan LED-verlichting. |
| 89394 | h = 7mm | Licht-afsluitsein zonder mast | Zie foto hieronder | Sh0: Stop Sh1: Rangeren toegestaan LED-verlichting |
| 89395 | h = 17mm | Licht-afsluitsein met mast | Zie foto hieronder | Sh0: Stop Sh1: Rangeren toegestaan LED-verlichting |
- Armseinen van Märklin Z
Daglicht hoofdsein 8939
Licht-voorsein 89390
Licht-bloksein 89391
Licht-inrijsein 89392
Licht-uitrijsein 89393
Licht-afsluitsein zonder mast 89394
Licht-afsluitsein met mast 89395
Bovenleiding
| Art.nr. | Lengte/hoogte | Verklaring | Afbeelding | Opmerking |
|---|---|---|---|---|
| 8911 | h = 38mm | Bovenleidingmast met grondplaat | Voor afbeelding: zie hieronder | |
| 8912 | h = 38mm | Bovenleidingmast met voeding | Afbeelding op dit moment niet beschikbaar. | Is voorzien van een enkele draad voor de voeding |
| 8913 | h = 41mm | Bovenleidingmast voor brug en oprit | Voor afbeelding: zie hieronder | De mast kan op brug 8975 en de opritten 8976 en 8977 geklemd worden. |
| 8914 | h = 61mm | Portaalmast voor dwarsoverspanning | Voor afbeelding: zie hieronder | Met twee portaalmasten kan een dwarse overspanning gecreëerd worden voor meerdere rijdraden. Vooral geschikt voor emplacementen met wissels. |
| 8922 | l = 165mm | Rijdraad |  |
Geschikt voor rechte en gebogen trajecten. De rijdraad is relatief stijf en kan eenvoudig in de juiste vorm gebogen worden. |
| 8923 | min l = 150mm max l = 180mm |
Verstelbare rijdraad |  |
Geschikt voor rechte en gebogen trajecten. De rijdraad kan in lengte versteld worden. |
| 8924 | l = 137mm | Dwarsoverspanning voor 5 sporen |  |
Samen met twee portaalmasten 8914 kan een dwarsverbinding voor 5 sporen gecreëerd worden. |
| 8925 | l = 72mm | Dwarsoverspanning voor 3 sporen |  |
Samen met twee portaalmasten 8914 kan een dwarsverbinding voor 3 sporen gecreëerd worden. |
| 8926 | nvt | Set scheidingsstukken en verbindingsveren | |
Zijn nodig om scheidingen in de bovenleiding te maken en bij aftakkingen boven wissels. |
- Bovenleidingmasten van Märklin Z
Mast met grondplaat 8911
Bovenleidingmast voor brug/oprit 8913
Portaalmast 8914
Enkele mast
Voor een enkele mast kan de gewone mast 8911, de voedingmast 8912 en de brugmast 8913 gebruikt worden. Net als bij Märklin H0 wordt de onderzijde op de haak geschoven en de bovenzijde aangehaakt.
- Enkele mast systeem met ophangingen
Bovenleiding met twee masten, geassembleerd
Detail van de ophanging
brede overspanning
Met de overspanning over 3 of 5 sporen kan een emplacement overbrugd worden. De rijdraden kunnen op een willekeurige plaats op de dwarsverbinding geplaatst worden.
- Dwarse overspanning
Dwarsverbinding over 5 sporen, geassembleerd
Dwarsverbinding met rijdraad
brugmast
De brugmast kan eenvoudig op de opritten en bruggen op vrijwel elke plaats geklikt worden.