Märklin Delta Control
Märklin Delta Meertreinen Besturingssysteem
Algemeen
Bij de oorspronkelijke analoge banen wordt een analoge spanning middels een rijtransformator op de baan gezet waardoor de motor van de locomotief van wisselspanning wordt voorzien. Indien er meer locomotieven op de baan worden gezet, worden ze door dezelfde transformator voorzien en reageren dus hetzelfde. (Beide locomotieven worden met dezelfde transformator tegelijk aangestuurd en bij het veranderen van de rijrichting reageren dus beide locomotieven).
Het was dus niet mogelijk om meer dan 1 trein onafhankelijk aan te sturen, tenzij de baan werd opgedeeld in apart van elkaar geisoleerde baandelen waarbij op elk baandeel een aparte analoge rijtransformator werd aangesloten.
In 1992 introduceerde Märklin het Delta-systeem waarbij het mogelijk werd om meerdere treinen onafhankelijk van elkaar via 1 console aan te sturen. Hiervoor dient de locomotief van een decoder te zijn voorzien welke volgens het Motorola protocol werkt en welk via een hexadecimaal adres wordt aangestuurd. Via de delta console wordt het betreffende decoder-adres aangesproken en pakt de betreffende locomotief de ingestelde snelheid en benodigde rijspanning op.
Inmiddels zijn er natuurlijk nieuwere systemen van Märklin op de markt verschenen maar vrijwel allemaal hebben ze één ding gemeen, het is allemaal "Digitaal" wat in de praktijk betekent dat een zogenaamde Delta loc (loc voorzien van Delta decoder) het prima doet op een met Central Station bestuurde baan. (bijv. CS 60212) Of deze baan nu opgebouwd is met M-rail, C-rail of K-rail maakt niets uit! Omgekeerd zal de meest moderne Mfx-loc kunnen rijden op een baan bestuurt met een Delta besturingsunit. (echter zonder de extra functies als geluid enz.)
Ook Märklin zelf levert zo af en toe nog eenvoudige start-sets met daarin besturingsunits gebaseerd op het hier beschreven Delta-systeem. (zie o.m.hieronder genoemde besturing 67025)
Märklin 6604 Delta Control
De Delta Control 6604 was de eerste uitvoering die märklin op de markt bracht voor het Delta meertreinen besturingssysteem.
De Delta Control 6604 is voor het bedienen van maximaal 4 locomotieven met de adressen 24, 60, 72, 78.
Deze is eventueel uitbreidbaar met een 5e locomotief met delta-adres 80 welke alleen door het aansluiten van een 6605 DELTA-Pilot aan te roepen is.
De Delta-Control is alleen een “stuur-console” en wordt in combinatie met een Transformator gebruikt welke de voedingsspanning verzorgt.
Als transformator kan een traditionele 32VA rij-transformator 6647 of transformator 6002 worden gebruikt.
- Aansluitschema 6604 Delta Control
66045 Delta Control 4F
Na de 6604 Delta Control kwam Märklin met een verniewde uitvoering in de vorm van de 66045 Delta Control 4f.
Deze heeft als extra mogelijkheid dat de Functie F0 (verlichting) aangestuurd kan worden.
Deze functie moet dan wel op de decoder van de loc aanwezig zijn om deze te kunnen schakelen, wat bij de eerste serie delta locdecoders niet het geval was.
De Delta Control 4F is voor het bedienen van maximaal 4 locomotieven met adressen 24, 60, 72, 78.
Deze is eventueel uitbreidbaar met een 5e locomotief met Delta-adres 80 welke alleen door het aansluiten van een 6605 Delta-Pilot aan te roepen is.
Ook de Delta Control 4f console is alleen een “stuur-console” en wordt in combinatie met een transformator gebruikt welke de voedingsspanning verzorgt.
Als transformator kan een traditionele 32VA rij-transformator 6647 of transformator 6002 gebruikt worden
- Aansluitschema 66045 Delta Control 4f:
- LET OP!
In het verleden werden in o.m. Startpakketten een ontstoringssetje 74046 meegeleverd voor aansluiting op C-rail. Inmiddels is gebleken dat bij Delta/Digitaal gebruik van deze set dit tot storingen kan leiden in de overdracht van digitale signalen. Dus wel toepasbaar bij analoge C-railbanen maar NIET bij Delta/Digitale banen!
Een Nederlandse handleiding van de 66045 Delta Control 4F is te vinden op de Märklin site: http://www.marklin.nl/support/handleidingen-1/Delta_control_4F_66045.pdf
- 6605 Delta Pilot
De Delta-Pilot is een aditionele rijconsole voor aansluiting op Delta control 6604 of Delta Control 4f 66045.
Hiermee kan een 5e locomotief worden aangestuurd in het Delta systeem en kan deze apart bedient worden.
- 6607 Delta Station
- 6608 Delta Mobile Control
- 67025 Systems Console en Voeding 66191
Foto's © Tummy
In 2009 heeft Märklin opnieuw onder Märklin Systems een soort "Delta" rijconsole incl.18 VDC Trafo 66191 uitgebracht voor de goedkopere startsets zoals 29192 en 29193.
De console 67025 en bijbehorende trafo is geschikt voor het onafhankelijk besturen van 4 treinen, waarbij met een keuze-schuifschakelaar de loks 1,2,3 en 4 kunnen worden gekozen.
Het console mag __niet__ op een wisselstroomtrafo worden aangesloten!
Er zijn dus maximaal 4 locomotieven aan te sturen met de 67025.
De werking is gelijkwaardig aan die van de Control 4F
Delta adressen
| Positie 1 | (stoomlokje) | adres 78 |
| Positie 2 | (diesel) | adres 72 |
| Positie 3 | (railbus) | adres 60 |
| Positie 4 | (e-loc) | adres 24 |
| Delta control | - | adres 80 |
- Opmerking:
Met een digitale locomotief kun je natuurlijk ook op een Delta baan rijden. Je zult dan één van de hierboven vermelde adressen in decoder van de loc moeten programmeren of instellen op de dipswitch, van de loc decoder. Met een Delta locomotief kun je ook op een Märklin digitale baan rijden. Er zijn dan (afhankelijk of de delta decoder een dipswitchinstelling met 4 of 8 posities heeft) veel meer adressen instelbaar op de decoder.resp. 15 en 80 adressen.
Een handige tool als hulp om adressen op dipsitches in te stellen:
http://www.nederlof.net/marklin/
Instelbare Delta adressen voor op een Märklin digitale baan:
Een delta decoder met een dipswitchinstelling van 4 posities
| Adres | Dip 1 | Dip 2 | Dip 3 | Dip 4 | Opmerking |
|---|---|---|---|---|---|
| 2 | OFF | ON | ON | ON | |
| 6 | ON | OFF | ON | ON | |
| 8 | OFF | OFF | ON | ON | |
| 18 | ON | ON | OFF | ON | |
| 20 | OFF | ON | OFF | ON | |
| 24 | ON | OFF | OFF | ON | Delta 4 |
| 26 | OFF | OFF | OFF | ON | |
| 54 | ON | ON | ON | OFF | |
| 56 | OFF | ON | ON | OFF | |
| 60 | ON | OFF | ON | OFF | Delta 3 |
| 62 | OFF | OFF | ON | OFF | |
| 72 | ON | ON | OFF | OFF | Delta 2 |
| 74 | OFF | ON | OFF | OFF | |
| 78 | ON | OFF | OFF | OFF | Delta 1 |
| 80 | ON | ON | ON | ON | Delta Control |
Een delta decoder met een dipswitchinstelling van 8 posities
| Adres | Dip 1 | Dip 2 | Dip 3 | Dip 4 | Dip 5 | Dip 6 | Dip 7 | Dip 8 | Opmerking |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 24 | ON | OFF | OFF | OFF | OFF | OFF | ON | OFF | Delta 4 |
| 60 | ON | OFF | OFF | OFF | ON | OFF | OFF | OFF | Delta 3 |
| 72 | ON | OFF | ON | OFF | OFF | OFF | OFF | OFF | Delta 2 |
| 78 | ON | OFF | OFF | OFF | OFF | OFF | OFF | OFF | Delta 1 |
| 80 | ON | OFF | ON | OFF | ON | OFF | ON | OFF | Delta Control |
Delta loc-decoders
Alle Delta loc decoders zijn geschikt voor Allstrom motoren (die met een veldspoel). Delta decoders zijn digitale decoders met beperkte mogelijkheden. Analoge motoren zoals de schijfcollector motor (SFCM en LFCM) en trommel collector (DCM) zijn geschikt voor deze decoder. De delta decoders hebben geen lastgeregelde motoraansturing. Bij hellingen zal de locomotief dus snelheid minderen evenals bij een slechtere stroomtoevoer bij delen van de baan. Verlichting van de locomotief is niet te schakelen.
- 6603 Delta loc decoder
De 6603 Delta decoder is de oudste uitvoering van de Delta decoder. Bij de eerste series van deze decoders worden de adressen ingesteld middels soldeer brugjes op de decoder. Er zijn 15 adressen instelbaar. De decoder herkend automatisch een analoge baan, dus de lok met een 6603 decoder kan ook op een analoge baan worden gebruikt. Later kwam er een nieuwe uitvoering waarbij de decoder is uitgerust met een dipswitch met 4 schakelaars om het adres in te kunnen stellen.
De intensiteit van de verlichting wordt sterker als de locomotief harder rijdt, en minder als de locomotief vaart vermindert. Bij stilstaan van de locomotief brand de verlichting helemaal niet.
Verder vergeet de decoder na uitschakelen van de stroom, de laatst ingestelde rijrichting.
- 66031 Delta loc decoder
De opvolger van de 6603 Delta decoder is de 66031 Delta decoder, welke ook in 2 uitvoeringen is uitgebracht. De eerste serie 66031 heeft een schakelbare Functie welke in een aantal locomotieven wordt gebruikt om de telex koppeling te kunnen schakelen. Verder vergeet deze decoder ook de rijrichting als de decoder langere tijd zonder stroom komt. Ook de intensiteit van de verlichting is afhankelijk van de rijsnelheid van de locomotief. De nieuwere uitvoering van de 66031 Delta decoder is een verbeterde versie, waarbij de verlichting continue brand (ook bij stilstand) en de laatst ingestelde rijrichting door de decoder wordt onthouden bij uitschakelen van de stroom.
- 66032 Delta loc decoder
De 66032 Delta decoder is de opvolger van de 66031. Deze decoder heeft ook een schakelbare functie welke met name bij locomotieven met telex wordt gebruikt om deze te schakelen. De functie wordt namelijk geschakeld bij het veranderen van de rijrichting, net als bij de 66031 decoder. Ook de verlichting van de locomotief blijft branden bij stilstand van de locomotief. De 66032 is uitgevoerd met een Dipswitch met 8 schakelaars, zodat er 80 digitale adressen ingesteld kunnen worden. Verder kan door het solderen van een aantal soldeerbruggen op de decoder een extra functie voor de verlichting gemaakt worden. De verlichting kan dan aan/uit geschakeld worden met de Licht functie knop op de 66045 Delta Control.
Overige
Daarnaast zijn er ook nog een aantal Delta modules die qua print afwijken van de standaard Delta modules (onder andere DELTA 66415 (BR101), DELTA 660966 (V140) DELTA 602663 (V188) of DIGITAL 67347 Tender.)
Delta bij het digitale systeem
U kunt de delta controles ombouwen naar een booster voor een digitaal systeem zie: Booster voor het Märklin Mobile Station.
Ook is het mogelijk om via de computer te rijden, zie daarvoor: DDW en Koploper