Bouwserie Shay

Shay Stoomlocomotief
A former Ely-Thomas Lumber Company 1906 Three-truck Shay lettered to represent Leetonia No. 1
Drijfwerk:	3 draaistellen met 12 aangedreven wielen via tandwielen
Indienststelling:	In het jaar 1845
Wieldiameter:	Alle wielen 122 cm.
Lengte totale wielbasis:	24,95 mtr.
Maximum snelheid:	19,3 km/u bij stijging van 14% (6% bij volledige Last) was geen probleem voor deze locomotief
Vermogen:	-
Keteldruk:	13,8 bar
Verdampingsoppervlak:	172,5 m2
Cilinder diameter:	43,18 cm, de loc had 3 cilinders
Maximum aslast:	27 ton
Gewicht:	147 ton
Uitdienst	-

Shay Stoomlocomotief

De shay Lokomotief werd speciaal onworpen voor het transporteren van boomstammen naar de houtzagerij in 1877. Bij dit type lok worden alle draaistellen appart aangedreven door centraal opgestelde verticale stoom motoren. Deze loks beschikten daardoor over een groot vermogen en trekkracht. De wielassen van de draaistellen werden allen (vanaf 1901) middels tandwieloverbrengingen aangedreven. Er zijn in totaal 2768 locomotieven gebouwd.

Ontwikkeling en Bedrijf

De Shay locomotief was een stoomlocomotief waarbij alle wielassen waren voorzien van reductiekasten met haakse tandwiel overbrenging. De lok heeft zijn naam te danken aan zijn schepper “Ephraïm Shay”. Hij had octrooi op het aandrijfmechanisme van deze lok.

Ephraim Shay 1880.

Ephraim Shay (1839-1916) woonde in Michigan en werd daar in 1860 houthakker. Bovendien heeft hij een aantal andere beroepen uigeoefend namelijk onderwijzer, bediende in een ziekenhuis tijdens de burgeroorlog, ambtenaar, koopman, spoorweg eigenaar en uitvinder. Hij zocht naar een andere manier om de boomstammen te transporteren naar de zagerij. In 1875 bouwde hij zijn eigen 66 cm tram spoorweg van houten bielzen die zeer effectief bleek te zijn t.o.v. de conventionele werkwijze van zijn concurenten. Op deze wijze kon hij het gehele jaar doorgaan met het transporteren en verwerken van boomstammen.

De eerste Shay lokomotief zoals oorspronkelijk ontworpen door Ephraim Shay.

‎

In 1877 vond hij de Shay locomotief uit. Hij ontwikkelde zijn idee door een stoomketel met stoom motor en tandwielkasten en draaistellen op een platte wagon te monteren. De stoomketel met een doorsnede van 3’ en een hoogte van 5’ was hierbij in het midden van de wagon geplaatst terwijl de watertank boven het voorstel wielstel was geplaatst. Deze eerste Shay had een twee cilinders Crippen's stoom motor welke boven het achterste draaisetel was gemonteerd. Dit achterste draaistel was vast gemonteerd aan het frame terwijl het voorste draaistel vrij kon bewegen.

In eerste instantie experimenteerde Ephraïm Shay met een ketting overbrenging tussen de stoom motor en de as van het wielstel echter het is niet helemaal duidelijk of beide wielstellen zo werden aangedreven. De ketting aandrijving werd vervangen door een riem aandrijving omdat de ketting naar voldeed aan de verwachtingen van Ephraïm Shay. De riem aandrijving bleek een succes te zijn en 1881 vroeg en kreeg hij hier patent op. In 1901 ontwikkelde Ephraïm Shay een draaistel met tandwielen die een uitstekende aandrijfverbinding bleek te zijn waar hij ook patent voor kreeg.

‎Klasse “C” Shay lokomotief aandrijving, met 3 cilinders en 3 draaistellen alle wielen aangedreven, Patent oorspronkelijk ontworpen door Ephraim Shay

Het prototype van Ephraïm Shay werd in 1880 door “Lima Locomotive Works” gebouwd en alle Shay’s die gebouwd werden voor 1884 hadden twee cilinders en hadden een gewicht van 10 – 15 ton. De eerste 3 cilinder (Klasse B) Shay werd gebouwd in 1884 10 – 80 ton, terwijl in 1885 de eerste Shay werd gebouwd met 3 draaistellen (Klasse C) 40 – 160 ton. Door het enorme succes van de Shay locomotief moest de “Lima Locomotive Works” flink uitbreiden en reorganiseren. Toen “Lima Locomotive Works” de eerste opdracht ontving van de shay waren ze niet erg onder de indruk maar John Carnes beïnvloede de locomotief bouwer om het idée te gebruiken dat resulteerde in het klassieke Shay ontwerp. In 1903 werd de eerste 4 draaistellen (Klasse D) Shay door de “Lima Locomotive Works” gebouwd, deze woog 100 - 150 ton en was op dat moment de zwaarste lokomotief ter wereld.

Grootspoor Afbeeldingen

• Details Shay Locomotief
• 

  Shay-type Locomotief te Fort Missoula. Foto van het voorste draaistel gezien op de aandrijfzijde van de locomotief.

• 

  Foto van het gehele aandrijf mechanisme van de voorkant van de loc tot en met de tender.

• 

  Detail van de tandwieloverbrenging.

• 

  Detail foto van het de aandrijving van het voorste draaistel. Elk wiel is gegoten met zijn eigen tandwiel op de aandrijfzijde (Buitenkant) en grijpt in op het tandwiel van de aandrijf as.

• 

  Detail van de drie cilinders welke de tandwielas aandrijven.

• 

  Nog een detail van de tandwieloverbrenging op de wielen.

• 

  Shay Blow-off, afblazen van een beetje stoom. Shay Loc. #2 bij Cass

• 

  Shay Locomotief #10 in de werkplaats gezien vanaf de voorkant, hier is goed te zien dat de ketel van de loc uit het midden ligt.

• 

  Shay Locomotief gezien vanaf de voorkant, hier is goed te zien dat de ketel van de loc uit het midden ligt. Bovendien kan men hier de pijpenbundel in de ketel zien. De ketel ligt asymetrisch omdat de cilinders aan de zijkant van de loc zitten.

Externe verwijzingen

De Shay stoomlocomotief was speciaal ontworpen voor het bomen transport in Amerika en later ook Canada.

Mooie site met allerlei bijzonderheden en gegevens

Film snelheids test van Shay locomotief.

Bachmann 3-Truck Shay met Tsunami Sound .

twee Accucraft live-steam 3-Truck Shay's.

Waar zijn deze locomotieven nog te zien?

De Shay locomotieven zijn volgens onderstaande link nog te vinden op diversen plaatsen.

Er zijn nog 116 shays over in Amerika en Canada.

Modellen

Bachmann

Bachmann Modellen
Art.nr.	Bouwjaar	Bedrijf	Bedrijfsnr.	Tijdperk
Bachmann 81907	xxxx	xx	xxxx	xx
-	xxxx	xx	xxxx	xx

Revisiegeschiedenis (vóór transfer)

"oude" revisiegeschiedenis
Datum	Auteur	Aanpassing
17 Mei 2011	Fred Vonk	Pagina aangemaakt
-	-	-

Tabel Revisiegeschiedenis moet bij het overzetten van Wiki 1 naar Wiki II één keer meegenomen te worden. Daarna kan deze "geveegd" worden en wordt dan automatisch opgenomen in de vervolg-geschiedenis van het artikel.zie "Geschiedenis bekijken" in de bovenbalk.

---