Bouwserie Shay
| Shay Stoomlocomotief | |
|---|---|
| Drijfwerk: | 3 draaistellen met 12 aangedreven wielen via tandwielen |
| Indienststelling: | In het jaar 1845 |
| Wieldiameter: | Alle wielen 122 cm. |
| Lengte totale wielbasis: | 24,95 mtr. |
| Maximum snelheid: | 19,3 km/u bij stijging van 14% (6% bij volledige Last) was geen probleem voor deze locomotief |
| Vermogen: | - |
| Keteldruk: | 13,8 bar |
| Verdampingsoppervlak: | 172,5 m2 |
| Cilinder diameter: | 43,18 cm, de loc had 3 cilinders |
| Maximum aslast: | 27 ton |
| Gewicht: | 147 ton |
| Uitdienst | - |
Shay Stoomlocomotief
De shay Lokomotief werd speciaal onworpen voor het transporteren van boomstammen naar de houtzagerij in 1877. Bij dit type lok worden alle draaistellen appart aangedreven door centraal opgestelde verticale stoom motoren. Deze loks beschikten daardoor over een groot vermogen en trekkracht. De wielassen van de draaistellen werden allen (vanaf 1901) middels tandwieloverbrengingen aangedreven. Er zijn in totaal 2768 locomotieven gebouwd.
Ontwikkeling en Bedrijf
De Shay locomotief was een stoomlocomotief waarbij alle wielassen waren voorzien van reductiekasten met haakse tandwiel overbrenging. De lok heeft zijn naam te danken aan zijn schepper “Ephraïm Shay”. Hij had octrooi op het aandrijfmechanisme van deze lok.
Ephraim Shay (1839-1916) woonde in Michigan en werd daar in 1860 houthakker. Bovendien heeft hij een aantal andere beroepen uigeoefend namelijk onderwijzer, bediende in een ziekenhuis tijdens de burgeroorlog, ambtenaar, koopman, spoorweg eigenaar en uitvinder. Hij zocht naar een andere manier om de boomstammen te transporteren naar de zagerij. In 1875 bouwde hij zijn eigen 66 cm tram spoorweg van houten bielzen die zeer effectief bleek te zijn t.o.v. de conventionele werkwijze van zijn concurenten. Op deze wijze kon hij het gehele jaar doorgaan met het transporteren en verwerken van boomstammen.
In 1877 vond hij de Shay locomotief uit. Hij ontwikkelde zijn idee door een stoomketel met stoom motor en tandwielkasten en draaistellen op een platte wagon te monteren. De stoomketel met een doorsnede van 3’ en een hoogte van 5’ was hierbij in het midden van de wagon geplaatst terwijl de watertank boven het voorstel wielstel was geplaatst. Deze eerste Shay had een twee cilinders Crippen's stoom motor welke boven het achterste draaisetel was gemonteerd. Dit achterste draaistel was vast gemonteerd aan het frame terwijl het voorste draaistel vrij kon bewegen.
In eerste instantie experimenteerde Ephraïm Shay met een ketting overbrenging tussen de stoom motor en de as van het wielstel echter het is niet helemaal duidelijk of beide wielstellen zo werden aangedreven. De ketting aandrijving werd vervangen door een riem aandrijving omdat de ketting naar voldeed aan de verwachtingen van Ephraïm Shay. De riem aandrijving bleek een succes te zijn en 1881 vroeg en kreeg hij hier patent op. In 1901 ontwikkelde Ephraïm Shay een draaistel met tandwielen die een uitstekende aandrijfverbinding bleek te zijn waar hij ook patent voor kreeg.
Het prototype van Ephraïm Shay werd in 1880 door “Lima Locomotive Works” gebouwd en alle Shay’s die gebouwd werden voor 1884 hadden twee cilinders en hadden een gewicht van 10 – 15 ton. De eerste 3 cilinder (Klasse B) Shay werd gebouwd in 1884 10 – 80 ton, terwijl in 1885 de eerste Shay werd gebouwd met 3 draaistellen (Klasse C) 40 – 160 ton. Door het enorme succes van de Shay locomotief moest de “Lima Locomotive Works” flink uitbreiden en reorganiseren. Toen “Lima Locomotive Works” de eerste opdracht ontving van de shay waren ze niet erg onder de indruk maar John Carnes beïnvloede de locomotief bouwer om het idée te gebruiken dat resulteerde in het klassieke Shay ontwerp. In 1903 werd de eerste 4 draaistellen (Klasse D) Shay door de “Lima Locomotive Works” gebouwd, deze woog 100 - 150 ton en was op dat moment de zwaarste lokomotief ter wereld.
Grootspoor Afbeeldingen
- Details Shay Locomotief
Shay-type Locomotief te Fort Missoula. Foto van het voorste draaistel gezien op de aandrijfzijde van de locomotief.
Foto van het gehele aandrijf mechanisme van de voorkant van de loc tot en met de tender.
Detail van de tandwieloverbrenging.
Detail foto van het de aandrijving van het voorste draaistel. Elk wiel is gegoten met zijn eigen tandwiel op de aandrijfzijde (Buitenkant) en grijpt in op het tandwiel van de aandrijf as.
Detail van de drie cilinders welke de tandwielas aandrijven.
Nog een detail van de tandwieloverbrenging op de wielen.
Shay Blow-off, afblazen van een beetje stoom. Shay Loc. #2 bij Cass
Shay Locomotief #10 in de werkplaats gezien vanaf de voorkant, hier is goed te zien dat de ketel van de loc uit het midden ligt.
Shay Locomotief gezien vanaf de voorkant, hier is goed te zien dat de ketel van de loc uit het midden ligt. Bovendien kan men hier de pijpenbundel in de ketel zien. De ketel ligt asymetrisch omdat de cilinders aan de zijkant van de loc zitten.
Externe verwijzingen
De Shay stoomlocomotief was speciaal ontworpen voor het bomen transport in Amerika en later ook Canada.
Mooie site met allerlei bijzonderheden en gegevens
Film snelheids test van Shay locomotief.
Bachmann 3-Truck Shay met Tsunami Sound .
twee Accucraft live-steam 3-Truck Shay's.
Literatuur
Modellen
Bachmann
| Bachmann Modellen | ||||
|---|---|---|---|---|
| Art.nr. | Bouwjaar | Bedrijf | Bedrijfsnr. | Tijdperk |
| Bachmann 81907 | xxxx | xx | xxxx | xx |
| - | xxxx | xx | xxxx | xx |
Andere Merken
Revisiegeschiedenis (vóór transfer)
| "oude" revisiegeschiedenis | |||
|---|---|---|---|
| Datum | Auteur | Aanpassing | |
| 17 Mei 2011 | Fred Vonk | Pagina aangemaakt | |
| - | - | - | |
|
Tabel Revisiegeschiedenis moet bij het overzetten van Wiki 1 naar Wiki II één keer meegenomen te worden. Daarna kan deze "geveegd" worden en wordt dan automatisch opgenomen in de vervolg-geschiedenis van het artikel.zie "Geschiedenis bekijken" in de bovenbalk. |