Württembergse III

Württembergse III
Württembergse III
Spoorwegmij's	K.W.Sts.E.
Bedrijfsnummers	7-52
Fabrikanten	Kessler, Maffei, Esslingen
Aantal gebouwd	41 stuks
Bouwjaren	1846-1853
Asvorm	2'B
Wiel diameters	Drijfwielen:Ø 184,2 cm Voorloop: Ø 93 cm
Lengte loc	11.836 mm
Keteldruk	6,3 kg/cm2
Verdampingsoppervlak	59,06 m2
Dienstgewicht	22 t
Max.snelheid	.. km/h
Remmen	Schroefrem
Uitdienst	1890

Stoomlocomotief Württembergse III

De Württembergse III Iocomotieven van de Königlich Württembergischen Staats-Eisenbahnen (K.W.St.E.) waren de eerste niet-Amerikaanse locomotieven van de Koninklijke Württembergse Spoorwegen. Ze waren een verbeterde versie van de Württembergse klasse I, die werden vervaardigd door Norris in Philadelphia.

Ontwikkeling en bedrijf

De Königlich Württembergischen Staats-Eisenbahnen hebben eerst ervaring opgedaan met de Amerikaanse stoomlocomotieven Klasse I en Klasse II. Van de betere stoomlocomotief Klasse I bestelde ze in 1846 in totaal 18 locomotieven in een verbeterde versie. Drie stoomlocomotieven werden geleverd door J.A. Maffei in 1847. De andere 15 locomotieven werden besteld bij Emil Kessler. De eerste zes stoomlocomotieven werden in 1846 afgeleverd door de Maschinenbau-Gesellschaft Karlsruhe. In de twee daaropvolgende jaren werden de resterende locomotieven vervaardigd in de nieuw opgerichte Maschinenfabrik Esslingen van Emil Keßler. De eerste stoomlocomotief geproduceerd in Maschinenfabrik Esslingen kreeg de naam “Esslingen”. Na 1849 werden nog 23 locomotieven aangekocht van Maschinenfabrik Esslingen. Deze werden in 1854 gevolgd door de verbeterde opvolgerserie Klasse V.

Op 6 november 1853 explodeerde in Heilbronn de ketel van locomotief nummer 11 “Besigheim”. Het ongeval vereiste één mensenleven en drie ernstig gewonden. De locomotief stond met water en hout op de schoonmaakput voor de locloods. Een menselijke fout werd uitgesloten. De oorzaak bleek een zwakte in de constructie van de vierzijdige ketel. De eerste productie van de verbeterde opvolgerserie Württemburgische V werd al na 5 exemplaren gestopt. In de volgende serie werd alleen de Cramptonketel gebruikt met een gladde vuurkist. In 1858 werden locomotieven van klasse III en klasse V gezamenlijk aangeduid als klasse C. Als opvolgerserie werd vanaf 1856 de klasse VII gebouwd, die vanaf 1858 werd aangeduid als klasse D. Geleidelijk werden de oude locomotieven omgebouwd met gewone staande ketels naar voorbeeld van de klasse VII / D en vanaf 1864 tevens ingedeeld als klasse D. Niet-omgebouwde locomotieven van de klasse III werden als C-klasse ingedeeld.

Fabrieks nummer	Bouwjaar	Bedrijfsnummer K.W.St.E.	Naam	Klasse 1864	1e. Ombouw			2e. Ombouw			ter zijde gesteld	Opmerking
					Jaar	Klasse	As-indeling	Jaar	Klasse	As-indeling
	1846	7	Stuttgart	D (oud)	1877	B2 (Ombouw)	1B n2	1897	Ab	1B n2
	1846	8	Ludwigsburg	D (oud)
	1846	9	Cannstatt	C (oud)								1864 aan Kirchheimer EB verkocht
	1846	10	Eyach	C (oud)								1864 aan Kirchheimer EB verkocht
	1846	11	Besigheim	D (oud)	1869	B3	1B n2				1911	06.11.1853 Explosie van de ketel
	1846	12	Heilbronn	D (oud)	1876	B3	1B n2	1895	Fb	1'C n2
18	1847	13	Riss	C (oud)	1871	D (Ombouw)	1B n2	1892	T2	1B n2t	1909
19	1847	14	Bodensee	C (oud)	1871	D (Ombouw)	1B n2	1890	T2	1B n2t	1909
20	1847	15	Schussen	C (oud)	1871	D (Ombouw)	1B n2	1893	T2	1B n2t
1	1847	16	Esslingen	C (oud)	1871	D (Ombouw)	1B n2	1891	T2	1B n2t	1911
2	1847	17	Plochingen	C (oud)	1879	B3	1B n2
3	1847	18	Bietigheim	D (oud)
4	1848	19	Lauffen	C (oud)	1871	B3	1B n2				1905
5	1848	20	Zaber	D (oud)	1881	B3	1B n2
6	1848	21	Stauffen	C (oud)	1870	D (Ombouw)	1B n2	1884	B (Ombouw)	1B n2	1910
7	1848	22	Rechenberg	D (oud)	1879	B3	1B n2
8	1848	23	Stromberg	C (oud)	1868	D (Ombouw)	1B n2	1891	T2	1B n2t
9	1848	24	Rosenstein	D (oud)	1867	D (Ombouw)	1B n2	1890	T2	1B n2t
15	1849	25	Kocher	D (oud)	1867	D (Ombouw)	1B n2	1893	T2	1B n2t
16	1849	26	Wartberg	C (oud)	1869	D (Ombouw)	1B n2	1891	T2	1B n2t	1910
17	1849	27	Argen	C (oud)	1871	D (Ombouw)	1B n2	1892	T2	1B n2t
18	1849	28	Teck	D (oud)	1879	T4a	2'B n2t				1911
19	1849	29	Biberach	C (oud)	1870	D (Ombouw)	1B n2	1890	T2	1B n2t
21	1849	31	Ravensburg	D (oud)	1870	B3	1B n2	1895	Fb	1'C n2
23	1850	33	Iller	D (oud)	1879	B (Ombouw)	1B n2	1883	B3	1B n2
24	1850	34	Waldburg	D (oud)	1867	D (Ombouw)	1B n2	1894	T2	1B n2t
28	1851	38	Sachsenheim	D (oud)	1875	B3	1B n2
29	1851	39	Vaihingen	D (oud)	1881	T4a	2'B n2t				1913
30	1852	40	Maulbronn	D (oud)	1876	T4a	2'B n2t				1906
31	1852	41	Bretten	D (oud)	1878	B3	1B n2	1898	Fb	1'C n2
32	1852	42	Bruchsal	D (oud)	1877	B3	1B n2				1913
33	1852	43	Rhein	C (oud)	1870	D (Ombouw)	1B n2	1890	T2	1B n2t
34	1852	44	Schwarzwald	D (oud)	1878	B3	1B n2
35	1852	45	Baden	D (oud)	1877	B3	1B n2	1898	Fb	1'C n2
36	1852	46	Achalm	D (oud)	1869	D (Ombouw)	1B n2	1891	T2	1B n2t
214	1853	47	Lichtenstein	D (oud)	1867	B3	1B n2				1912
227	1853	48	Pforzheim	D (oud)	1869	D (Ombouw)	1B n2	1886	T4a	2'B n2t	1913
228	1853	49	Calw	C (oud)	1880	B3	1B n2
229	1853	50	Nagold	C (oud)
230	1853	51	Metter	C (oud)	1879	B3	1B n2				1905
231	1853	52	Schwaben	C (oud)	1879	B3	1B n2				1913

Waar zijn deze locomotieven nog te zien?

• Helaas zijn alle exemplaren van de Württembergse III verschroot.

Bronnen:

Verwijzingen

Intern

• Königlich Württembergischen Staats-Eisenbahnen (K.W.St.E.)
• Overzicht Grootspoor Materieel Königlich Württembergische Staats-Eisenbahnen

Diverse Stoomlocomotieven Württembergse III

• Diverse Grootspoor afbeeldingen Stoomlocomotief Württembergse III
• 

  Württembergse III

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

Modellen

• Er zijn nog geen H0-modellen bekend van de Württembergse III.

---

Grootspoor rijdend materieel Königlich Württembergischen Staats-Eisenbahnen (K.W.St.E.) Stoomlocomotieven: I - II - III - IV - V - VI - VII - A - Ac (BR 34.82) - AD/ADh(BR 13.16/13.17) - B/B2 - B kr - C (BR 18.1) - D - E - F - Fc (BR 53.8) - F1 - F 1c - G - G 12(BR 58.10–21) - H(BR 57.3/57.4) - K (BR 59) - T - T 3(BR 89.3–4) - T 4(BR 92.1) - T 5(BR 75.0) - T 6(BR 92.0) - T 9(BR 91.20) - T 14 - T 18 - Tn(BR 94.1) Treinstellen: AW - BW - DW/CiDT - DWss