Bouwserie S160 USATC: verschil tussen versies

Uit 3rail Wiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(35 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 43: Regel 43:
 
| Max.snelheid V/A|| 75 km/h  <!-- Vul bij .. de maximumsnelheid vooruit en achteruit in.-->
 
| Max.snelheid V/A|| 75 km/h  <!-- Vul bij .. de maximumsnelheid vooruit en achteruit in.-->
 
|-
 
|-
| Uitdienst || +/- 1959 in Europa, in China als bouwserie KD6 begin jaren 1990  <!-- Vul bij .. het jaartal in dat de locomotief uit dienst is genomen.-->
+
| Uitdienst ||Begin jaren 1980 in Europa, in China als bouwserie KD6 begin jaren 1990  <!-- Vul bij .. het jaartal in dat de locomotief uit dienst is genomen.-->
 
|}
 
|}
  
Stoomlocomotief Bouwserie S160
+
== Stoomlocomotief Bouwserie S160 ==
  
 
== Ontwikkeling en Bedrijf ==
 
== Ontwikkeling en Bedrijf ==
Regel 52: Regel 52:
 
Dus bijvoobeeld: Bron:Wikipedia-DRG Baureihe 01<ref>Bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/DRG_Baureihe_01 Wikipedia:DRG Baureihe 01]</ref> -->
 
Dus bijvoobeeld: Bron:Wikipedia-DRG Baureihe 01<ref>Bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/DRG_Baureihe_01 Wikipedia:DRG Baureihe 01]</ref> -->
  
Ten tijde van de tweede wereldoorlog toen de vraag naar transportmiddelen over het spoor steeds groter
+
Ten tijde van de tweede wereldoorlog toen de vraag naar transportmiddelen over het spoor steeds groter werd, waren het niet alleen de Duitsers (BR 52 en BR 42) en de Engelsen (War Department oftewel W.D. locs; de latere serie NS 4300, NS 5000 en NS 8800) die de z.g. "oorlogslocomotieven" bouwden.
werd, waren niet alleen de Duitsers (BR 52) en de Engelsen (de latere serie NS 4300, NS 5000 en NS 8800) die de z.g. "oorlogslocomotieven" bouwden.
+
Ook aan de andere kant van de Atlantische oceaan in de Verenigde Staten was men begonnen met het bouwen van dergelijke locomotieven.
Ook aan de andere kant van de Atlantische oceaan in de Verenigde Staten was met begonnen met het
 
bouwen van dergelijke locomotieven.
 
 
De Amerikanen bouwden twee modellen:
 
De Amerikanen bouwden twee modellen:
  
De eerste was een C-tenderlocomotief voor de rangeerdienst (een locomotief uit deze serie is heden ten dagen nog te zien bij de stoomstichting Goes-Borsele).
+
De eerste was een C-tenderlocomotief type S100 voor de rangeerdienst (een locomotief uit deze serie is heden ten dagen nog te zien bij de stoomstichting Goes-Borsele).
  
De tweede was een zware 1'D machine waar er uiteindelijk ongeveer 2120 eenheden van gebouwd werden.
+
De tweede was een zware 1'D machine waar er uiteindelijk ongeveer 2120 stuks van gebouwd werden.
 
De locs werden vanaf 1942 verscheept naar South Wales in Engeland om daar te wachten op hun verscheping naar het vasteland van Europa.
 
De locs werden vanaf 1942 verscheept naar South Wales in Engeland om daar te wachten op hun verscheping naar het vasteland van Europa.
 
Tijdens het lange transport over zee naar Engeland zijn er zeker 18 locomotieven gezonken samen met hun schepen en liggen sindsdien op de bodem van de Atlantische oceaan.
 
Tijdens het lange transport over zee naar Engeland zijn er zeker 18 locomotieven gezonken samen met hun schepen en liggen sindsdien op de bodem van de Atlantische oceaan.
  
Vanaf de tijd dat de machines in Engeland aangekomen waren deden zij ook al direct dienst op het  
+
Vanaf de tijd dat de machines in Engeland aangekomen waren deden zij ook al direct dienst op het spoor aldaar. Omdat in Engeland de ruimte om het spoor beperkt is, was het een vereiste dat de locs zo compact mogelijk gebouwd werden.
spoor aldaar. Omdat in Engeland de ruimte om het spoor beperkt is, was het een vereiste dat de locs
 
zo compact mogelijk gebouwd werden.
 
  
Om dit te bereiken was het machinistenhuis vrij klein en stond de luchtpomp -omdat de ketel te groot was- op een nogal ongebruikelijke plaats voor de rookkamer.
+
Om dit te bereiken was het machinistenhuis vrij klein en stond de luchtpomp -omdat de ketel te groot was- op een nogal ongebruikelijke plaats, voor de rookkamer. Dit was mogelijk omdat de rookkamer maar een heel klein deurtje had.
Dit kon op deze manier omdat de rookkamer maar een heel klein deurtje had.
+
De locs waren voorzien van een exhaust die de rookkast automatisch ontdeed van sintels (self cleaning device), zodat de rookkast maar eens in de tien dagen behoefde te worden geleegd.
De locs waren voorzien van een exhaust die de rookkast automatisch ontdeed van sintels (self cleaning device), zodat de rookast maar eens in de tien dagen behoefde te worden geleegd.
 
  
De locs kregen naast hum bijnaam "Yank" nog misschien een nog meer tot zijn recht sprekende naam:
+
De locs kregen naast hum bijnaam "Yank", een misschien nog meer tot zijn recht sprekende naam:
  
Tijdens de ritten maakte de S160 serie een kenmerkend klapperend geluid wat veroorzaakt werd door
+
Tijdens de ritten maakte de S160 serie een kenmerkend klapperend geluid wat veroorzaakt werd door de speling op de lagers van de koppelstangen, waardoor zij al snel de bijnaam "rattlesnake" (ratelslang) kreeg.
de speling op de lagers van de koppelstangen, waardoor zij als snel de bijnaam "rattlesnake" (ratelslang) kregen.
 
  
Na de geallieerde invasie van 6 Juni 1944 kwamen ook een gedeelte van de locomotieven in zuid-Limburg terecht en deden dienst tot in 1945, waarna de Engelsen de sector overnamen en hun eigen locs gebruikten. De Amerikanen vertrokken en namen alle S160's mee.
+
Na de geallieerde invasie van 6 Juni 1944 kwam ook een gedeelte van de locomotieven in zuid-Limburg terecht en waar ze dienst deden tot in 1945, waarna de Engelsen de sector overnamen en hun eigen locs gebruikten. De Amerikanen vertrokken en namen alle S160's mee.
  
Dat de Amerikanen hun machines meenamen, vonden vele personeelsleden die dienst deden op deze locs niet zo erg, want de locs waren verre van perfect.  
+
Dat de Amerikanen hun machines meenamen, vonden vele personeelsleden die dienst deden op deze locs niet zo erg, want de locs waren verre van perfect. De ketel was zowel aan de voor- als achterzijde vast aan het frame verbonden, wat vaak leidde tot gebroken verbindingsbouten, die door deze ophanging extra zwaar werden belast. Hierdoor hadden ze te kampen met lekkages en verbruikten zo ook veel water. Ook waren de hemelankers van de vuurkist aan de zijde van de binnenvuurkist, te zwak. Zo kon het gebeuren dat de ketel explodeerde. Alleen al in Engeland waren er in 1943 en 1944 al drie S160 ketels ontploft!
De ketel was zowel aan de voor-als achterzijde vast aan het frame verbonden.
 
Wat vaak leidde tot gebroken verbindingsbouten, die door deze ophanging extra zwaar werden belast.
 
Daardoor hadden ze te kampen met lekkages en verbruikten zo ook veel water.
 
Ook waren de hemelankers van de vuurkist aan de zijde van de binnenvuurkist te zwak.
 
Zo kon het gebeuren dat de ketel explodeerde. Alleen al in Engeland waren er in 1943 en 1944 al drie
 
S160 ketels ontploft!
 
  
 +
Om van rijrichting te wisselen waren de meeste S160's niet uitgerust met een normaal draai-gang hendel, maar voorzien van een z.g. trekhendel. Wanneer de vergrendelingspallen door het voortdurende gerammel tijdens het rijden uitgesleten waren, kon de hendel plotseling tijdens een rit knallend naar voren schieten. Dan maakte de loc met een ruk een sprong vooruit en zo gebeurde het regelmatig dat koppelingen van wagons kapot getrokken werden.
  
Om van rijrichting te wisselen waren de meeste S160's niet uitgerust met een normaal draai-ganghandle, maar voorzien van een z.g. trekhandle. Wanneer de vergrendelingspallen door het voortdurende gerammel tijdens het rijden uitgesleten waren, kon de handle plotseling tijdens een rit knallend naar voren schieten. Dan maakte de loc met een ruk een sprong vooruit en zo gebeurde het regelmatig dat koppelingen van wagons kapot getrokken werden.  
+
Ook het omzetten van deze hendel lukte niet altijd, en soms was het nodig om met twee man sterk deze om te krijgen.
 +
Enkele waren wel uitgerust een draai-hendel, welke waren te herkennen aan de omloop in twee niveaus aan de rechterzijde van de locomotief.
  
Ook het omzetten van dit handle lukte niet altijd, en soms was het nodig om met twee man sterk deze om te krijgen.
+
De regulateursleutel was van een Amerikaans model; een horizontale trekhendel. Heel anders dan de meer gebruikelijke constructie van een sleutel die door middel van een draaiende as de regulateur in de dom opent.
Enkele waren wel uitgerust een draai-handle, deze waren te herkennen aan de omloop in twee niveaus aan de rechterzijde van de locomotief.
 
 
 
De regulateursleutel was van Amerikaans model; een horizontaal trekhandle. Heel anders dan de meer  
 
gebruikelijke constructie van een sleutel die door middel van een draaiende as de regulateur in de dom opent.
 
  
 
Rechts boven het zitbankje van de stoker waren de peilkranen aangebracht, tijdens de rit lekte het hete ketelwater op de knieën van de stoker. Gebruiken deden ze deze kranen liever niet, want eens geopend, kreeg je ze met geen mogelijkheid meer dicht.  
 
Rechts boven het zitbankje van de stoker waren de peilkranen aangebracht, tijdens de rit lekte het hete ketelwater op de knieën van de stoker. Gebruiken deden ze deze kranen liever niet, want eens geopend, kreeg je ze met geen mogelijkheid meer dicht.  
  
Desondanks door alle gebreken die S160 had, heeft zij toch een flinke steen bijgedragen aan het opbouwen van Europa na de tweede wereldoorlog.
+
Desondanks door alle gebreken die de S160 had, heeft zij toch een flinke steen bijgedragen aan het opbouwen van Europa na de tweede wereldoorlog.
  
Na de tweede wereldoorlog keerde enkele locs terug naar de Verenigde Staten en deden daar dienst tot ongeveer 1955.
+
Na de tweede wereldoorlog keerden enkele locs terug naar de Verenigde Staten en deden daar dienst tot ongeveer 1955.
  
Een ander gedeelte bleef in Europa en deden nog vele jaren trouwe dienst bij verschillende spoorwegmaatschappijen tot ongeveer 1959.
+
De machines hebben eigenlijk in elk Europees land dienst gedaan. De meeste bleven in dienst tot ongeveer 1959.  
De locs waren eigenlijk in elk europees land nog wel aan te treffen.
+
Maar in landen zoals Oostenrijk, Joegoslavië, Polen, voormalig Tsjechoslowakije, Hongarije, Griekenland en Turkije bleven de locs zelfs nog tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw in dienst in dienst.
  
Zelfs in China heeft men gebruik gemaakt van de S160. Men nummerde veertig stuks van deze machines om tot serie KD6 en heeft ze daar nog gebruikt tot in het begin van de jaren 1990!
+
Maar ook in China heeft men gebruik gemaakt van de S160. Men bouwde en nummerde veertig stuks van deze machines om tot serie KD6 en zijn daar nog gebruikt tot in het begin van de jaren 1990!
  
 
== Waar zijn deze locomotieven nog te zien ==
 
== Waar zijn deze locomotieven nog te zien ==
<!--Beschrijf hieronder waar de locomotieven eventueel nog zijn te bewonderen. Geef eventueel aanvullend de link op naar de website van het museum of bedrijf die betreffende locomotief huisvest, door deze achter de * de betreffende  url op te nemen tussen enkele blokhaken [...verwijzing naar betreffende website]-->
 
 
 
<br style="clear:both" />
 
 
 
Van de USATC S160 zijn nog verschillende exemplaren bewaard gebleven.
 
Van de USATC S160 zijn nog verschillende exemplaren bewaard gebleven.
  
Onder andere bij The Keighley and Worth Valley Railway"" in Engeland hebben ze een rijvaardig exemplaar.
+
*Onder andere bij The Keighley and Worth Valley Railway"" in Engeland hebben ze een rijvaardig exemplaar. Een uit Polen afkomstige S160 en in de jaren 1970 aangekocht door de museumlijn. De loc werd gerestaureerd, kreeg haar USATC nr:5820 weer terug en sinds 2014 is "Big Jim" weer terug te zien op het spoor.
Een uit Polen afkomstige S160 en in de jaren 1970 aangekocht door de museumlijn.
+
*In 2005 werd in China de KD6 487 gerestaureerd en is sindsdien weer rijvaardig.
De loc werd gerestaureerd, kreeg haar USATC nr:5820 weer terug en sinds 2014 is "Big Jim" weer terug te zien op het spoor.
+
*In Alaska wordt in 2015 ook een S160 Nr:557 gerestaureerd, en moet binnenkort ook weer onder stoom komen te staan.
 
+
*Verder zijn de locs in musea's in verschillende landen te bezichtigen o.a: Italië, Polen en Oostenrijk.
In 2005 werd in China de KD6 487 gerestaureerd en is sindsdien weer rijvaardig.
 
 
 
In Alaska word in 2015 ook een S160 Nr:557 gerestaureerd, en moet binnenkort ook weer onder stoom komen te staan.
 
 
 
Verder zijn de locs in musea's in verschillende landen te bezichtigen o.a: Italië, Polen en Oostenrijk.
 
  
 
== Bijzonderheden/Opmerkingen ==
 
== Bijzonderheden/Opmerkingen ==
 
<!-- Beschrijf hieronder eventuele bijzonderheden of opmerkingen  -->
 
<!-- Beschrijf hieronder eventuele bijzonderheden of opmerkingen  -->
 +
Ondanks dat de S160 tot één van de meest geproduceerde stoomlocomotieven behoort,
 +
zijn er relatief niet veel schaalmodellen van gemaakt.
  
Van de S160 zijn niet veel schaalmodellen gemaakt.
+
* Model Loco maakt een S160 als H0 kit.
Model Loco maakt een S160 als H0 kit.
+
* In 2017 is Roco uitgekomen met diversen H0 varianten van de loc o.a; USATC en FS, voor zowel het gelijk-als wisselstroom systeem.
  
In 2016 wil Roco uitkomen met diversen varianten H0 van de loc; USATC, öBB, FS en CNR.
 
  
 
== Literatuur ==
 
== Literatuur ==
Regel 141: Regel 118:
  
 
* Neuheiten brochure 2015 van Roco.
 
* Neuheiten brochure 2015 van Roco.
 +
 +
* Bahn Extra 02-2000 april/mei.
  
 
== Verwijzingen (links) ==  
 
== Verwijzingen (links) ==  
Regel 156: Regel 135:
 
<!-- upload aanvullende grootspoor foto's in het 2e tabblad van je browser en vervang in onderstaande galerij daar waar "Bestand.jpg" staat door de naam van de foto die je in het 2e tabblad hebt geupload. Vervang de tekst “Foto gewenst” door passende tekst bij de foto. -->
 
<!-- upload aanvullende grootspoor foto's in het 2e tabblad van je browser en vervang in onderstaande galerij daar waar "Bestand.jpg" staat door de naam van de foto die je in het 2e tabblad hebt geupload. Vervang de tekst “Foto gewenst” door passende tekst bij de foto. -->
  
<gallery caption="" widths="220px" heights="120px" perrow="4">
+
<gallery caption="" widths="220px" heights="140px" perrow="4">
Bestand: USATC 2526 S160 Heerlen 1944 zpsjl70cl7r.jpg|USATC Nr 2526 voor de lokloods in Heerlen,februari 1944.
+
Bestand: S160 5820 runs round at Oxenhope..JPG|Loc.S160 Nr:5820 "Big Jim".
Bestand: Klim bij Eijgelshoven 28-07-1945 zpswg0ewgu6.jpg|Twee Locs van het type USATC S160 op de klim bij Eijgelshoven op 28 Juli 1945.
+
Bestand: 2253 2-8-0 Class S160.jpg |S160 Loc.Nr:2253
Bestand: S160 in the UK.jpg|USATC Nr 2253 wachtend in Engeland op betere tijden.
+
Bestand: 5197 at Cheddleton.jpg|1'D Stoomlocomotief USATC S160 Nr.5197.
Bestand: S160 Ready for shipment april 1944.jpg|S160 locs staan klaar voor verscheping naar het vasteland in Europa in april 1944. (Penrhos Junction,South Wales,Engeland)
+
Bestand: 5820 and 34092 Keighley Station.jpg|Nog eens Loc. USATC Nr:5820 echter van de rechterzijde; goed is hier de omloop te zien in twee niveau's wat verraad dat dit model uitgerust is met een draai-ganghandel.
 +
Bestand: Roco-78151.jpg|Uitvoering van Het Roco model uit 2017 in de USATC uitvoering.
 +
Bestand: Roco-78159.jpg|Uitvoering van Het Roco model uit 2017 in een naoorlogse uitvoering  in dienst bij de Italiaanse spoorwegen (FS)
 
</gallery>
 
</gallery>
 
== Modellen ==
 
<!-- Controleer of er reeds een overzicht van modellen aanwezig is in [[:Categorie:Sjablonen tabellen]]. Indien aanwezig kun je de tabel toevoegen aan je artikel door de sjabloon naam tussen dubbele accolades op te nemen. Voorbeeld: voor modellen van de bouwserie 01 is er een sjabloon met de naam Sjabloon:Märklin-br01-modellen. Deze tabel kun je aan je artikel toevoegen door hetgeen achter "Sjabloon:" staat toe te voegen tussen dubbele accolades. {{Märklin-br01-modellen}} -->
 
 
 
 
 
 
<!-- Voeg eventueel nog een grootspoor navigatie tabel toe van het betreffende land waaronder dit bouwserie-artikel valt. Deze kun je net als het modellen overzicht toevoegen door betreffend overzicht met dubbele accolades toe te voegen. Kies daarbij uit de volgende navigatie sjablonen: 
 
België:    {{Navigatie-grootspoor-sncb}}
 
Denemarken: {{Navigatie-grootspoor-dsb}}
 
Duitsland: {{Navigatie-grootspoor-db}}
 
Frankrijk: {{Navigatie-grootspoor-sncf}}
 
Italië:    {{Navigatie-grootspoor-fs}}
 
Luxemburg: {{Navigatie-grootspoor-cfl}}
 
Nederland: {{Navigatie-grootspoor-ns}}
 
Noorwegen: {{Navigatie-grootspoor-nsb}}
 
Oostenrijk: {{Navigatie-grootspoor-öbb}}
 
Spanje:    {{Navigatie-grootspoor-renfe}}
 
USA:  {{Navigatie-grootspoor-usa}}
 
Zweden:    {{Navigatie-grootspoor-sj}}
 
Zwitserland: {{Navigatie-grootspoor-sbb}}
 
 
Mocht het land er niet tussen staan of de betreffende bouwserie van het artikel niet in de navigatie-tabel voorkomen, neem dan contact op met de beheerders voor hulp -->
 
 
 
 
<!-- Tot slot: Controleer je artikel door op de knop "Bewerking ter controle bekijken" te klikken of deze er naar je zin uitziet, of dat je nog aanpassingen wilt maken. Sla vervolgens het artikel op door op de knop "Pagina opslaan" te klikken. Laat onderstaande regels verder ongemoeid! -->
 
 
  
 
{| class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both; width:100%;"
 
{| class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both; width:100%;"
 
|
 
|
 +
 
== <sup>Bronnen, Referenties en/of Voetnoten</sup> ==
 
== <sup>Bronnen, Referenties en/of Voetnoten</sup> ==
 
<sup><references></references></sup>
 
<sup><references></references></sup>
Regel 199: Regel 152:
 
|}
 
|}
  
 +
== Modellen ==
 +
<!-- Controleer of er reeds een overzicht van modellen aanwezig is in [[:Categorie:Sjablonen tabellen]]. Indien aanwezig kun je de tabel toevoegen aan je artikel door de sjabloon naam tussen dubbele accolades op te nemen. Voorbeeld: voor modellen van de bouwserie 01 is er een sjabloon met de naam Sjabloon:Märklin-br01-modellen. Deze tabel kun je aan je artikel toevoegen door hetgeen achter "Sjabloon:" staat toe te voegen tussen dubbele accolades. {{Märklin-br01-modellen}} -->
 +
 +
* Model Loco maakt een S160 als H0 kit.
 +
* In 2017 is Roco uitgekomen met een USATC en FS(Italiaanse spoorwegen) uitvoering in H0,
 +
zowel verkrijgbaar voor gelijk-als wisselstroom systeem.
 +
=== Roco H0 modellen ===
 +
{{Roco-sncfs160usatc-modellen}}
 +
{{Roco-s160usatc-modellen-fs}}
 +
{{Roco-csds160usatc-modellen}}
  
 
----
 
----
 +
{{Navigatie-grootspoor-usa}}
 +
 +
<!-- Tot slot: Controleer je artikel door op de knop "Bewerking ter controle bekijken" te klikken of deze er naar je zin uitziet, of dat je nog aanpassingen wilt maken. Sla vervolgens het artikel op door op de knop "Pagina opslaan" te klikken. Laat onderstaande regels verder ongemoeid! -->
 +
  
[[categorie:{{{cat|Artikelbeoordeling}}}]][[categorie:{{{cat|Stoomlocs}}}]]
+
[[categorie:{{{cat|Stoomlocs}}}]][[categorie:{{{cat|Stoomlocs USA}}}]]

Huidige versie van 27 feb 2023 om 19:25


Bouwserie S160
S160 5820.png
Spoorwegmij's

USATC (United States Army Transportation Corps);
na WW2 diverse andere maatschappijen.

Fabrikanten -American Locomotive Company (ALCO), Schenetady, New York

- Baldwin Locomotive Works (BLW), Philadelphia, Pennsylvania

- Lima Locomotive Works, Lima, Ohio

Aantal gebouwd Ongeveer 2120
Bouwjaren 1942 - 1946
Asvorm 1'D
Wiel-diameters:

Drijfwielen:∅1450 mm.

Lengte loc.incl tender 18590 mm
Keteldruk 15,5 kg/cm2
Verdampingsoppervlak 98 m2
Dienstgewicht 73 ton
Vermogen: 880 kW/1200 pk
Max.snelheid V/A 75 km/h
Uitdienst Begin jaren 1980 in Europa, in China als bouwserie KD6 begin jaren 1990

Stoomlocomotief Bouwserie S160

Ontwikkeling en Bedrijf

Ten tijde van de tweede wereldoorlog toen de vraag naar transportmiddelen over het spoor steeds groter werd, waren het niet alleen de Duitsers (BR 52 en BR 42) en de Engelsen (War Department oftewel W.D. locs; de latere serie NS 4300, NS 5000 en NS 8800) die de z.g. "oorlogslocomotieven" bouwden. Ook aan de andere kant van de Atlantische oceaan in de Verenigde Staten was men begonnen met het bouwen van dergelijke locomotieven. De Amerikanen bouwden twee modellen:

De eerste was een C-tenderlocomotief type S100 voor de rangeerdienst (een locomotief uit deze serie is heden ten dagen nog te zien bij de stoomstichting Goes-Borsele).

De tweede was een zware 1'D machine waar er uiteindelijk ongeveer 2120 stuks van gebouwd werden. De locs werden vanaf 1942 verscheept naar South Wales in Engeland om daar te wachten op hun verscheping naar het vasteland van Europa. Tijdens het lange transport over zee naar Engeland zijn er zeker 18 locomotieven gezonken samen met hun schepen en liggen sindsdien op de bodem van de Atlantische oceaan.

Vanaf de tijd dat de machines in Engeland aangekomen waren deden zij ook al direct dienst op het spoor aldaar. Omdat in Engeland de ruimte om het spoor beperkt is, was het een vereiste dat de locs zo compact mogelijk gebouwd werden.

Om dit te bereiken was het machinistenhuis vrij klein en stond de luchtpomp -omdat de ketel te groot was- op een nogal ongebruikelijke plaats, voor de rookkamer. Dit was mogelijk omdat de rookkamer maar een heel klein deurtje had. De locs waren voorzien van een exhaust die de rookkast automatisch ontdeed van sintels (self cleaning device), zodat de rookkast maar eens in de tien dagen behoefde te worden geleegd.

De locs kregen naast hum bijnaam "Yank", een misschien nog meer tot zijn recht sprekende naam:

Tijdens de ritten maakte de S160 serie een kenmerkend klapperend geluid wat veroorzaakt werd door de speling op de lagers van de koppelstangen, waardoor zij al snel de bijnaam "rattlesnake" (ratelslang) kreeg.

Na de geallieerde invasie van 6 Juni 1944 kwam ook een gedeelte van de locomotieven in zuid-Limburg terecht en waar ze dienst deden tot in 1945, waarna de Engelsen de sector overnamen en hun eigen locs gebruikten. De Amerikanen vertrokken en namen alle S160's mee.

Dat de Amerikanen hun machines meenamen, vonden vele personeelsleden die dienst deden op deze locs niet zo erg, want de locs waren verre van perfect. De ketel was zowel aan de voor- als achterzijde vast aan het frame verbonden, wat vaak leidde tot gebroken verbindingsbouten, die door deze ophanging extra zwaar werden belast. Hierdoor hadden ze te kampen met lekkages en verbruikten zo ook veel water. Ook waren de hemelankers van de vuurkist aan de zijde van de binnenvuurkist, te zwak. Zo kon het gebeuren dat de ketel explodeerde. Alleen al in Engeland waren er in 1943 en 1944 al drie S160 ketels ontploft!

Om van rijrichting te wisselen waren de meeste S160's niet uitgerust met een normaal draai-gang hendel, maar voorzien van een z.g. trekhendel. Wanneer de vergrendelingspallen door het voortdurende gerammel tijdens het rijden uitgesleten waren, kon de hendel plotseling tijdens een rit knallend naar voren schieten. Dan maakte de loc met een ruk een sprong vooruit en zo gebeurde het regelmatig dat koppelingen van wagons kapot getrokken werden.

Ook het omzetten van deze hendel lukte niet altijd, en soms was het nodig om met twee man sterk deze om te krijgen. Enkele waren wel uitgerust een draai-hendel, welke waren te herkennen aan de omloop in twee niveaus aan de rechterzijde van de locomotief.

De regulateursleutel was van een Amerikaans model; een horizontale trekhendel. Heel anders dan de meer gebruikelijke constructie van een sleutel die door middel van een draaiende as de regulateur in de dom opent.

Rechts boven het zitbankje van de stoker waren de peilkranen aangebracht, tijdens de rit lekte het hete ketelwater op de knieën van de stoker. Gebruiken deden ze deze kranen liever niet, want eens geopend, kreeg je ze met geen mogelijkheid meer dicht.

Desondanks door alle gebreken die de S160 had, heeft zij toch een flinke steen bijgedragen aan het opbouwen van Europa na de tweede wereldoorlog.

Na de tweede wereldoorlog keerden enkele locs terug naar de Verenigde Staten en deden daar dienst tot ongeveer 1955.

De machines hebben eigenlijk in elk Europees land dienst gedaan. De meeste bleven in dienst tot ongeveer 1959. Maar in landen zoals Oostenrijk, Joegoslavië, Polen, voormalig Tsjechoslowakije, Hongarije, Griekenland en Turkije bleven de locs zelfs nog tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw in dienst in dienst.

Maar ook in China heeft men gebruik gemaakt van de S160. Men bouwde en nummerde veertig stuks van deze machines om tot serie KD6 en zijn daar nog gebruikt tot in het begin van de jaren 1990!

Waar zijn deze locomotieven nog te zien

Van de USATC S160 zijn nog verschillende exemplaren bewaard gebleven.

  • Onder andere bij The Keighley and Worth Valley Railway"" in Engeland hebben ze een rijvaardig exemplaar. Een uit Polen afkomstige S160 en in de jaren 1970 aangekocht door de museumlijn. De loc werd gerestaureerd, kreeg haar USATC nr:5820 weer terug en sinds 2014 is "Big Jim" weer terug te zien op het spoor.
  • In 2005 werd in China de KD6 487 gerestaureerd en is sindsdien weer rijvaardig.
  • In Alaska wordt in 2015 ook een S160 Nr:557 gerestaureerd, en moet binnenkort ook weer onder stoom komen te staan.
  • Verder zijn de locs in musea's in verschillende landen te bezichtigen o.a: Italië, Polen en Oostenrijk.

Bijzonderheden/Opmerkingen

Ondanks dat de S160 tot één van de meest geproduceerde stoomlocomotieven behoort, zijn er relatief niet veel schaalmodellen van gemaakt.

  • Model Loco maakt een S160 als H0 kit.
  • In 2017 is Roco uitgekomen met diversen H0 varianten van de loc o.a; USATC en FS, voor zowel het gelijk-als wisselstroom systeem.


Literatuur

  • De Nederlandse Stoomlocomotieven van R.C. Muller, A.J. Veenendaal jr., H. Waldorp.
  • Op de Stoomlocomotief van G.J. Paulus, K. Worp.
  • N.S.-Locomotievendepot Heerlen van Martin Zijlstra.
  • Neuheiten brochure 2015 van Roco.
  • Bahn Extra 02-2000 april/mei.

Verwijzingen (links)

Intern

Extern

Meerdere Grootspoor Afbeeldingen

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

Modellen

  • Model Loco maakt een S160 als H0 kit.
  • In 2017 is Roco uitgekomen met een USATC en FS(Italiaanse spoorwegen) uitvoering in H0,

zowel verkrijgbaar voor gelijk-als wisselstroom systeem.

Roco H0 modellen

Frankrijk.gif
Roco H0 modellen S160 USATC

Art.nr. Bouwserie Intro-jr. Uitvoering Besturing Tijdperk Bedr.nr. Bedrijf Kleur Bijzonderheden Foto
Roco 72162 S160 USATC 2017 Dig.PluX22 DC (2-rail) III 140-US-2287 SNCF Zwart -
Roco-72162-72163-78163.jpg
Roco 72163 S160 USATC 2017 Digitaal DCC Sound DC (2-rail) III 140-US-2287 SNCF Zwart -
Roco-72162-72163-78163.jpg
Roco 78163 S160 USATC 2017 Digitaal Sound AC (3-rail) III 140-US-2287 SNCF Zwart -
Roco-72162-72163-78163.jpg

Italie.gif
Roco H0 modellen S160 USATC / FS Gruppo 736

Art.nr. Bouwserie Intro-jr. Uitvoering Besturing Tijdperk Bedr.nr. Bedrijf Kleur Bijzonderheden Foto
Roco 72158 Gruppo 736 2014 Dig.PluX22 DC (2-rail) III 736.211 FS Zwart -
Roco-72158-72159-78159.jpg
Roco 72159 Gruppo 736 2014 Digitaal DCC Sound DC (2-rail) III 736.211 FS Zwart -
Roco-72158-72159-78159.jpg
Roco 78159 Gruppo 736 2014 Digitaal Sound AC (3-rail) III 736.211 FS Zwart -
Roco-72158-72159-78159.jpg
Roco 73044 Gruppo 736 2020 Dig.PluX22 DC (2-rail) III 736.210 FS Zwart -
Roco-73044-73045.jpg
Roco 73045 Gruppo 736 2020 Digitaal DCC Sound DC (2-rail) III 736.210 FS Zwart -
Roco-73044-73045.jpg

Tsjechie.png
Roco H0 modellen S160 USATC / CSD 456

Art.nr. Bouwserie Intro-jr. Uitvoering Besturing Tijdperk Bedr.nr. Bedrijf Kleur Bijzonderheden Foto
Roco 72164 S160 USATC 2018 Dig.PluX22 DC (2-rail) III 456.143 CSD Zwart -
Roco-72164-72165-78165.jpg
Roco 72165 S160 USATC 2018 Digitaal DCC Sound DC (2-rail) III 456.143 CSD Zwart -
Roco-72164-72165-78165.jpg
Roco 78165 S160 USATC 2018 Digitaal Sound AC (3-rail) III 456.143 CSD Zwart -
Roco-72164-72165-78165.jpg



Stoomlocomotieven: 2-6-0 "Mogul" - 2-6-2 "Prairie" - 2-8-0 "Consolidation" - 2-8-2 "Mikado" - 2-10-2 "Santa Fe" - 4-4-0 "American" - 4-4-2 "Atlantic" - 4-6-0 "Tenwheeler" - 4-6-2 "Pacific" - 4-6-4 "Hudson" - 4-8-2 "Mountain" - 4-8-4 "Northern" - 4-6-6-4 "Challenger" - 4-8-8-4 "Big Boy" - S160 USATC - Shay - T1 4-4-4-4 -
Diesellocomotieven: Alco PA-1 - Alco RS-2 - Alco S4 - Alco RSD-15 - EMD DDA40X - EMD E8A/B - EMD F3 - EMD F7 - EMD GP7 - EMD GP30 - EMD GP38-2 - EMD GP40 - EMD GP50 - EMD SD45 - EMD SD90MAC - GE AC6000CW - GE Dash 8-40CW - GE ES44AC - GE P-42
Elektrische locomotieven: EMD AEM-7 - GE E60CP - GG-1 - HHP-8 - x995 -
Treinstellen (Diesel): -
Treinstellen (Elektr): Acela Express - Metroliner -
Rijtuigen : Baggage Cars -
Goederen Wagons: Boxcar - Caboose - Covered Hopper - Open Hopper - Flatcar - Gondola - Refrigerator car - Stockcar - Tankcar