NSB type 66
| NSB type 66 | |
|---|---|
| Spoorwegmij's | NSB |
| Bedrijfsnummers |
BFM66: 66.01–66.04 Bo3e: 18821, B66: 66.31–66.33 BS66: 66.61–66.64 |
| Fabrikanten | Skabo, NEBB |
| Aantal gebouwd | 4 stuks |
| Bouwjaren | 1945 - 1946 |
| Uitdienst | 1977 |
| Asvorm | - |
| Lengte over de buffers | 66.100 mm |
| Dienstgewicht | 104,7 t |
| Max.snelheid | 120 km/h |
| Vermogen | 474 kW |
| Aanvangskracht | .. kN |
| Stroomsysteem | ~ 15.000 volt / 16,7 Hz |
| Remmen | .. |
NSB type 66
De NSB type 66, ook wel "Lyntog" genoemd, was een driedelige elektrisch treinstel. In de periode 1944-1946 werden door Skabo en Norsk Elektriks & Brown Boveri in totaal vier sets gebouwd. Elke set bood plaats aan 170 reizigers. NSB bouwde ook een dieselaangedreven variant voor sporen zonder elektrische bediening (NSB type 88). De maximaal toegestane snelheid was 120 km/u.
Ontwikkeling en bedrijf
Lichte, gestroomlijnde motorvoertuigen van aluminium kwamen in de jaren dertig in de mode, b.v. na windtunneltests waarbij een poging werd gedaan om een ontwerp te vinden dat de luchtweerstand minimaliseerde. NSB bestelde de bliksemtreinen in 1939. Het uiterlijk, vooral aan de voorkant, doet sterk denken aan de Duitse Fliegender Hamburger (dat weliswaar Jakobs-draaistellen had). Al met al moeten de Noorse typen 66 en 88 worden gezien in het licht van een internationale trend in het interbellum met de opkomst van snelle treinstellen als onderdeel van de modernisering van de spoorwegen.
De treinen zouden vanaf 1941 geleverd worden, maar door de oorlog liep de productie vertraging op, mogelijk expres zodat de bezetter geen gebruik kon maken van deze nieuwste spoortechnologie. De eerste sets werden na de vrede in 1945 in gebruik genomen en vertegenwoordigden een geheel nieuwe manier van werken met sneltreinen. Ze waren geschilderd in roomgeel en diepblauw. Ze hielden deze kleuren zolang ze in bedrijf waren, en het waren alleen de "lyntog" treinen die deze kleurencombinatie bij de NSB kregen.
De toenmalige particuliere Valdresbanen hadden echter in 1935 een 3-assige elegante lichte treinstel laten bouwen door Strømmens Verksted met dezelfde kleurencombinatie. Het werd Kristine Valdresdatter genoemd en het had een gebogen achterkant, vergelijkbaar met de "Gullfisker" van Lilleakerbanen, die tegelijkertijd werd gebouwd. De kleuring van Kristine Valdresdatter (later NSB Cmb 17) kan als zo succesvol zijn ervaren dat NSB voor hetzelfde uiterlijk koos, misschien op voorstel van Strømmens Verksted, die de dieselversie van de "bliksemmotor" bouwde. Maar ook in hun kleuren deden de bliksemtreinen denken aan de Fliegender Hamburger.
De sets van het type 66 gingen vanaf het begin in het verkeer voor Norges Statsbaner op de Østfold Line. In 1948 werd één set overgebracht naar het spoorwegdistrict van Drammen en werd gebruikt op de Sørlandsbanen, eerst tot Nelaug en vervolgens helemaal naar Kristiansand vanaf de routewijziging op 1 juni 1949 in de sneltreinen Et. 71/72 (Sørlandsekspressen). In het midden van de jaren 1950 werden de andere drie sets ook overgebracht van Østfoldbanen naar Sørlandsbanen. Een tijd lang reed de trein daarom ook in de Stavangerekspressen als Et. 73/74 drie keer per week. Vanaf het einde van de route op 29 mei 1967 werden ze overgebracht naar het verkeer op de Vestfold-lijn tussen Oslo V en Larvik in Ht. 801/802 en Ht. 803/804 tot de routewijziging op 22 mei 1977.
Een treinstel van het type 66 was betrokken bij het ongeval in Hjuksebø op 15 november 1950, waarbij deze in noordelijke richting een paar goederenwagons tegenkwam die ongecontroleerd in bedrijf waren gekomen vanaf het station van Hjuksebø. Bij het ongeval kwamen 14 mensen om het leven. Iedereen zat in het stuurrijtuig van het motorrijtuig, dat volledig beschadigd was. Toch werd de wagen herbouwd. Erger was het geval voor een 66-set op 26 maart 1957 toen een brand uitbrak in tussenrijtuig 18821 in Kjærrane bij Kristiansand. Het vuur sloeg over naar motorvoertuig 66.03. De wagons waren dusdanig beschadigd dat ze niet werden herbouwd. Vanaf 1957 had de NSB daarom nog maar drie elektrische sneltreinstellen in gebruik. De laatste "bliksemtreinen" werden in 1977 buiten dienst gesteld.
Waar zijn deze locomotieven nog te zien?
Van deze "bliksemtreinen" bestaat alleen nog het motorrijtuig 66.01. De wagen heeft jarenlang in Rudstad gestaan, maar is verplaatst naar station Elverum aan de Rørosbanen, waar hij tot november 2009 binnen heeft gestaan. Daarna heeft hij buiten op een zijspoor bij Elverum gestaan en raakte in verval zonder bescherming, resulterend in zowel gebroken ramen als open, afgescheurde deuren. De vereniging BM 66 Lyntogets venner werd opgericht in het najaar van 2020 en droeg ertoe bij dat de locomotief in januari 2021 naar het Noorse Spoorwegmuseum in Hamar werd verplaatst, waar hij uiteindelijk zal worden opgeknapt en onderdeel wordt van de tentoonstelling van het museum.
Bronnen: wikipedia Type_66 (motorvogn)[1]
Verwijzingen
Intern
Extern
Diverse Treinstellen NSB type 66
- Diverse Grootspoor afbeeldingen Treinstellen NSB type 66
NSB Type 66
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten |
Modellen
- Er zijn nog geen modellen bekend van de NSB type 66
|
