Overzicht Grootspoor Materieel Königlich Sächsischen Staatseisenbahnen

Uit 3rail Wiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Overzicht Grootspoor Materieel Königlich Sächsischen Staatseisenbahnen

Deze pagina geeft een overzicht van Grootspoor Materieel Königlich Sächsische Staatseisenbahnen (K.Sächs.Sts.E.B.) van het Koninkrijk Saksen, een Duitse spoorwegonderneming die bestond in de periode tussen 1869 tot 1918.

Klasse indeling

Bij de Saksische Staatsspoorwergen kregen de locomotieven in de beginperiode een naam toegewezen in plaats van een bedrijfsnummer. Dit was gebruikelijk tot 1892 voor alle voertuigen. Van 1893 tot 1900 droegen alleen passagiers- en sneltreinlocomotieven naamborden. Daarna werden de borden verwijderd op alle locomotieven, behalve oudere rangeer- en zijlijn locomotieven. Bij het geven van namen probeerden ze de bouwseries in te delen in overeenkomende namen (rivieren, bergtoppen, Amerikaanse steden). Naast de naam kregen de locomotieven lijstnummers (treinnummers) die vanaf 1869 ook aan de voertuigen waren bevestigd. Een nieuw nummerplan werd geïntroduceerd in 1892, in een poging een systeem te bereiken. Dit is echter nooit bereikt.

Toen dit systeem verwarrend en onpraktisch werd met het steeds groter wordende aantal locomotieven, werd in 1869 een systeem geïntroduceerd om de individuele series te onderscheiden. Het systeem bestond uit een afkorting voor de fabrikant en een Romeins cijfer per bouwserie.

Twee jaar later werd dit systeem al weer gewijzigd en aangeduid met cijfers die een specifieke asopstelling aanduidden gecombineerd met afkortingen die de fabrikant aanduidden. Bovendien werden de letters "a" (voor oud) en "b" (voor nieuw of tweede type) geïntroduceerd.

Bouwserie/Klasse Type
I 1B met verlengde ketel vanaf bouwjaar 1845
II 1B met verlengde ketel vanaf bouwjaar 1845
III 1B met verlengde ketel vanaf bouwjaar 1852
IIIa 1B met doorhangende vuurkist vanaf bouwjaar 1853
IIIb 1B Personentrein locomotieven bouwjaar 1871
IV 1'B Locomotieven voor bergachtige trajecten (ook Tenderlocs), vanaf bouwjaar 1856
Va en V C Goederenlocomotieven vanaf bouwjaar 1855
VI 1B Sneltrein locomotieven vanaf bouwjaar 1858
VIa 1A1 Locomotieven vanaf bouwjaar 1848
VII B Gemengde locomotieven vanaf bouwjaar 1868
VIII 2'B Locomotieven vanaf bouwjaar 1857

In de daaropvolgende jaren waren er verdere wijzigingen in het naamgevingssysteem. Daarbij werd de volgende indeling gehanteerd:

  • F - voor locomotieven van het bouwtype Fairlie (vanaf 1885)
  • M - voor locomotieven van het bouwtype Meyer (vanaf 1889)
  • Kl - voor locomotieven van het bouwtype Klose (vanaf 1889)

en als extra indicator (achter het generieke nummer) toegevoegd:

  • T - voor Tenderlocomotieven (vanaf 1876)
  • K - voor Kleinspoor: 750-mm-Smalspoorlocomotieven (soms ook vóór het bouwtype geplaatst)
  • S - voor secundaire spoorweglocomotieven (vanaf 1884)
  • O - voor omnibus-treinlocomotieven (vanaf 1885)
  • C - voor Compound (samengestelde) locomotieven (vanaf 1887), vervangen door
  • V {\displaystyle {\mathfrak {V}}} {\mathfrak {V}} - voor samengestelde locomotieven (vanaf 1889))
  • M - voor Meterspoorlocomotieven
  • H {\displaystyle {\mathfrak {H}}} \mathfrak{H} - voor oververhitte stoomlocomotieven

In 1885 kreeg de extra letter "b" de betekenis "beweegbare loopas". De laatste grote reorganisatie van de generieke naamgeving vond plaats in 1896, waarbij de fabrikant afkorting nu werd weggelaten. Nieuwe generatie sneltrein- en goederentreinlocomotieven kregen even en goederentrein, zijlijn- en rangeerlocomotieven kregen oneven generieke nummers. De smalspoorlocomotieven begonnen met nieuwe generieke namen. Locomotieven van hetzelfde type maar met verschillende aandrijfas diameters ontvingen de extra cijfers 1 (snelteinlocomotieven) en 2 (passagierlocomotieven).

Afkortingen

Onderstaand een overzicht van gebruikte afkortingen:

  • K.Sächs.Sts.E.B. - Königlich Sächsische Staatseisenbahnen

Overzicht Stoomlocomotieven

Beginperiode voor alle treinsoorten

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Saxonia tot Tiger - - .. stuks 1842–1843 1B n2 alleen gebruikt bij Saksisch-Beierse of Saksisch-Boheemse spoorwegen
I - - .. stuks 1844–1852 1B n2 verschillende ontwerpen, ook omgebouwde tenderlocomotieven, voormalige namen St I, St I (ex St II), St II (ex St III), St IIT, CI, BI, B II, HI (H IT), KI (K IT) .
B IIaT - - .. stuks 1854 1A1 n2
B1 n2
herbouwde B1 n2, een locomotief aangeduid als B II
IIa - - .. stuks 1851–1859 1B n2 verschillende ontwerpen, ook omgebouwde tenderlocomotieven, voormalige namen H II (H IIT / H IIaT), H III, B IIa (B III, B II), B II (B IV, B III), W II (WI, W III )
IIIa - - .. stuks 1853 1B n2 voormalige namen: B IIIa (B V), W IIIa (W), H IIIa (H III)

Personen- en sneltrein locomotieven

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnr. Bedrijfsnr. (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
WP Sächsische VIa Gustav Harkort.jpg
VIa 8–10 3 1861–1862 1A1 n2 oorsponkelijke serie H VI, vanaf 1868: H VIa
1–7,
11–16
28 1856–1868 1A1 n2 oorsponkelijke serie H VI a en B VIa; 1876 door de Leipzig-Dresdner Eisenbahn-Compagnie (LDE) overgenomen
WP Sächsische VI.jpg
VI 17–51 41 1860–1870 1B n2 oorsponkelijke serie H VI und B VI
54–59 6 1874 1B n2 oorsponkelijke serie Hsch VI;
1876 met het Saksische deel van de voormalige Berlin-Dresdner Bahn overgenomen
60–71 12 1875–1876 1B n2 oorsponkelijke serie Hsch VI; 1876 van de Leipzig-Dresdner Eisenbahn-Compagnie (LDE) overgenomen
WP Sächsische VI.jpg
VIb 52–53 (2) (1885) 1'B n2 Ombouw uit serie H VI met Nowotny-Stuuras, nieuwe serie H VIb
WP Sächsische VIII 1.jpg
VIII 1,
tot 1900: VIIIb
93–100,
ab 1914: 99–100
8 1870 2'B n2 oorspronkelijke serie K II, vanaf 1871: K VIII, vanaf 1885: K VIIIb
III 201–273 34 7611 87 1871–1873 1B n2 oorspronkelijke serie H IIIb en K IIIb, vanaf 1885: H III en K III;
14 Stuks 1885 in 1'B n2 serie K IIIb omgebouwd
WP Sächsische IIIb von Henschel.jpg
IIIb 274–287 52 7001 (14) (1885) 1'B n2 Ombouw als serie K III met Nowotny-Stuuras, nieuwe serie K IIIb
288–491 34 7701–7702,
34 7721–7807
204 1873–1901 1'B n2 oorspronkelijk Schw IIIb, H IIIb en Hsch IIIb;
Nrs. 310–319 1876 van de Muldenthal-Eisenbahngesellschaft overgenomen;
Nrs. 335–337 1876 van de Zwickau-Lengenfeld-Falkensteiner Eisenbahn-Gesellschaft overgenomen;
Nrs. 338–345 1876 van de Chemnitz-Komotauer Eisenbahngesellschaft overgenmen;
Nr. 485 in 1896 van de Altenburg-Zeitzer Eisenbahngesellschaft overgenomen;
Nrs. 486–491 van de Zittau-Reichenberger Eisenbahngesellschaft overgenomen.
Commons-VIb V.jpg
VIb V 161–174 34 8011 14 1886–1890 1'B n2v oorspronkelijke serie H VIb, vanaf 1887: H VIb C, vanaf 1889: H VIb V
Commons-Saksische IIIb V.jpg
IIIb V 501–518 34 7901–7902 18 1889–1892 1'B n2v oorspronkelijke serie H IIIb V
Commons-Sächsische VIII 2.jpg
VIII 2,
tot 1900: VIIIb 2
101–120 13 7001–7012 20 1891–1894 2'B n2 oorspronkelijke serie H VIIIb
Commons-Sa VIII V1.jpg
VIII V1,
tot 1900: VIIIb V1
121–140 13 7101–7112 20 1896–1897 2'B n2v
141–152 13 1501–1511 12 1900
Commons-VIII V2.jpg
VIII V2,
tot 1900: VIIIb V2
519–636 36 901–919,
36 921–948,
36 951–1014
118 1896–1902 2'B n2v
WP-Sächsische X V Nr. 186.jpg
X V 175–176,
vanaf 1902: 181–195
14 201–215 15 1900–1903 2'B1' n4v
WP Sächsische XII H Ursprungsausführung.jpg
XII H 1–6 17 601–606 6 1906 2'C h4
WP Sächsische XII HV.jpg
XII HV 7–14,
22–55
17 701–755 42 1908–1914 2'C h4v
WP Sächsische XII H.jpg
XII H1 15–21 17 801–804 7 1909 2'C h2
Commons-Saksische X H1.jpg
X H1 81–98 14 301–317 18 1909–1913 2'B1 h2
Commons-Dampflokomotive 38 205 Chemnitz Hilbersdorf.jpg
XII H2 651–697,
ab 1918: 3651–3809
38 201–324
38 351 - 354
169 1910–1922 2'C h2
38 325–334 1927 met DR-bedrijfsnummers afgeleverd
Commons-18 007 in Berlin Karlshorst.jpg
XVIII H 196–205 18 001–010 10 1917–1918 2'C1' h3
Commons-Dampflokomotive 19 017 Chemnitz Hilbersdorf.jpg
XX HV 66–80,
206–213
19 001–023 23 1918–1923 1'D1' h4v

Gemengde locomotieven

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnr. Bedrijfsnr. (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Commons-Saechsische HIII.jpg
II 98 7311–7312 1854–1875 1B n2 diverse bouwseries, voormalige series: H II (H III), K II (K III), B II (B III), Schi II (Schi III)
WP Sächsische IIb.jpg
IIb 1858–1872 1'B n2 voormalige series: H IV, H IVb, IVb
WP Sächsische VII - Hartmann.jpg
VII 98 7111–7113 1868–1876 B n2 voormalige series: H VII, Saksische VII (Bauart Schwartzkopff) Schw VII (Schw I)

Goederen locomotieven

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
WP Sächsische Va.jpg
Va 797–800 4 1855, 1863 C n2 oorspronkelijk H Vb, vanaf 1871: H Va;
1868 van de Albertsbahn overgenomen
WP Sächsische V.jpg
V 801–920,
937–971,
980–984,
vanaf 1900: 2801…2984
53 8201–8211 178 1859–1887 C n2 oorspronkelijke series H V, Schw V en Hsch V;
6 Stuks, 1868 verkocht aan de Berlin-Görlitzer Eisenbahn-Gesellschaft;
12 stuks in 1877 aan Hartmann teruggegeven voor verkoop aan het Russische Leger;
Nrs. 880–884 1882 overgenomen van de Sächsisch-Thüringischen Ostwestbahn;
Nrs. 861–865, 1888 van het Saksische deel van de Berlin-Dresdener Eisenbahn-Gesellschaft overgenomen.
921–936,
972–979,
985–990,
vanaf 1900: 2921…2990
30 1868–1876 C n2 oorspronkelijke series K V, Sigl V en Hsch V;
1876 overgenomen van de Leipzig-Dresdner Eisenbahn-Compagnie (LDE).
991,
vanaf 1900: 2991
1 1886 C n2 oorspronkelijke series U V;
als Pruisische G 3, 1888 van het Saksische deel van de Berlin-Dresdener Eisenbahn-Gesellschaft overgenomen.
Commons-Gattung VV.jpg
V V 1001–1164 53 601–729 164 1885–1901 C n2v oorspronkelijke serie H V C, vanaf 1889: H V V en Sigl V V
1000 53 751 1 1920 C n2v Nalevering met een achtergebleven ketel van een bestelling uit Turkije
WP Sächsische I V.jpg
I V 1251–1280 55 6001–6013 30 1898–1903 B'B n4v Mallet gelede locomotief
WP Sächsische IX V.jpg
IX V 751–770 56 501–516 20 1902–1906 1'D n2v
1281–1282 56 3305, 3306 2 1919 1'D n2v kkStB 170, uit een bestelling van de kkStB overgenoomen; 1922 aan de BBÖ verkocht.
WP Sächsische IX V.jpg
IX HV 771–800 56 601–625 30 1907–1908 1'D h2v
WP Sächsische XI H.jpg
XI H 701–708 57 101–105 8 1905 E h2 met Gölsdorf-Loopwerk (Aandrijving op 4.koppelas)
WP Sächsische XI H.jpg
XI HV 709–710 57 201–202 2 1905 E h2v met Gölsdorf-Loopwerk (Aandrijving op 4.koppelas)
869–897 57 203–218 29 1915–1918
WP Sächsische XI H.jpg
XI V 711–712 57 021–022 2 1905 E n2v met Gölsdorf-Loopwerk (Aandrijving op 4.koppelas)
713–750,
801–868
57 001–014,
57 023–080
106 1909–1915
XIII H 1165–1184 58 101–114 20 1917 1'E h3 gemodificeerde nabouw van de Pruisische G 12.1
1185–1226 58 401–442 42 1919–1921 1'E h3 als Pruisische G 12
58 443–462 20 1924 met DR-bedrijfsnummers afgeleverd.

Tender locomotieven

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Commons-Muldenthal Verkehrsmuseum Dresden.jpg
IIb T 10 1856–1862 1'B n2t oorspronkelijk als H IV, H IV T, H IVb T en IVb T aangeduid.
WP Sächsische II T.jpg
I T 6 1857–1865 1B n2t oorspronkelijke als H I en H I T aangeduid.
Commons-Lokomotive BURGK.jpg
H VIIIb T 5 1857–1866 2'B n2t oorpronkelijk als H VIII en H VIII T aangeduid.
Commons-V T.jpg
V T 1541–1691 89 201–295,
89 8201–8221,
89 8251–8267
154 1872–1920 C n2t oorspronkelijk als H T en H V T aangeduid, meerdere bouwtypes.
WP VII T 1459.jpg
VII T 1401–1412,
1417–1459
98 7031,
98 7041,
98 7051–7079,
98 7091
57 1873–1894 B n2t oorspronkelijk als Crlsr VII T, Sch VII/Sch VII T,W VII T, E VII T en H VII T aangeduid.
IIIb T DIOPTAS.jpg
IIIb T 1301–1342 98 7211–7212,
98 7221–7227
42 1874–1892 B1' n2t oorspronkelijk als Schw IIIbT/H III T en H IIIb T aangeduid.
WP-VII TS WEIGSDORF.jpg
VII TS 1501–1515 98 7011
98 7085
15 1880–1890 B n2t oorspronkelijk als H VII T en H VII TS aangeduid, na ombouw naar samengestelde (Verbundslok) als VII TSV aangeduid.
XVI T B+B n4t Ombouw dubbele loc uit VII TS
WP-VII TO MÜLSEN.jpg
VII TOV 1413–1416 4 1885–1887 B n2vt oorspronkelijk als H VII TO of H VII TOV (Verbundlok) aangeduid.
XVI TV B+B n4vt Ombouw dubbele loc uit VII TOV
WP Sächsische M I TV.jpg
M I TV 1399, 1400 2 1890 B'B' n4vt oorspronkelijk als H M I TV aangeduid.
Commons-98 001 Freital-Hainsberg 27.08.83.jpg
I TV 1381–1398 98 001–015 19 1910–1914 B'B' n4vt
Gattung IV T.jpg
IV T 1701–1791 71 301–385 91 1897–1909 1'B1' n2t oorspronkelijk als VIIIbbT aangeduid.
Commons-Dampflokomotive 94 2105 Eisenbahnmuseum Schwarzenberg.jpg
XI HT 2001–2154 94 1901–1908,
94 2001–2139,
94 2051, 2052
163 1908–1923 E h2t
Commons-75 515 Chemnitz-Hilbersdorf SEM 23.08.06 (2).jpg
XIV HT 1801–1906 75 501–591 106 1911–1921 1'C1' h2t
XV HTV 1351, 1352 79 001–002 2 1916 CC h4vt

Smalspoor locomotieven

Spoorbreedte 1000 mm

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Commons-I M.jpg
I M 99 161–163 3 1902 B'B' n4vt

Spoorbreedte 750 mm

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Commons-Krauss Bn2t.jpg
Hg VII TK 1873 B n2t
Commons-I K.jpg
I K 99 7501–7527 45 1881–1892 C n2t oorspronkelijk als H V TK aangeduid.
Commons-II K.jpg
II K (oud) 2 1885 B'B' n4t oorspronkelijk als F T K aangeduid.
II K (niew) 2 1913 C+C n4t Dubbele loc uit twee IK
Commons-IIIK.jpg
III K 99 7541–7546 6 1889–1891 C1' n2t oorspronkelijk als Kr Kl T K en H Kl T K aangeduid.
Commons-Meyer Lokomotive sächsische IVK.jpg
IV K 99 511–608 96 1892–1921 B'B' n4vt ook als H M T K V aangeduid.
Commons-V K.jpg
V K 99 611–619 9 1901–1907 D n2vt
Commons-99 1715 Jöhstadt 09.12.06.jpg
VI K 99 641–655 15 1918–1927 E h2t

Vuurloze locomotieven

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
I F 1 1917 B Vuurloze loc

Overzicht Treinstellen/Motorwagens

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnummer Bedrijfsnummer (DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
Hz 0 3 1883 A2 Stoomtreinstel type Thomas
WP Dampftriebwagen S 1.jpg
S 1 1 1903 A1 Stoomtreinstel type Serpollet
Commons-Sächsischer E1.png
E 1 1 1904 Bo+Bo Accu-treinstel
Dai 1 1 1904 A1 Dieseltreinstel
Commons-Limousin2010RVT01.jpg
DET 1–2 2 1914 3'B' Dieseltreinstel
(9015) 1 1914 1A uit omgebouwde omnibus Type Daimler DC 3 c

Smalspoor E-locs en treinstellen

Afbeelding Bouwserie Bedrijfsnr. Bedrijfsr.(DR) Aantal Bouwjaar As-indeling Opmerking
WP Sächsische I ME Nummer 1.jpg
I ME 1–2 E 191 01–02 2 1914 B'B' Locomotief voor de Smalspoorbaan Klingenthal–Sachsenberg-Georgenthal
Commons-ET 197 21 Maßskizze.jpg
I MET 1–2 ET 197 21–22 2 1916 Bo Treinstel voor de Smalspoorbaan Klingenthal–Sachsenberg-Georgenthal
Stoomlocomotieven: I - I V (BR 55.60) - II - IIa - IIb - III (BR 34.76) - IIIa - IIIb (BR 34.77-78)-(BR 52.70) - IIIb V (BR 34.79) - V (BR 53.82) - Va - V V (BR 53.6-7) - VI - VIa - VIb - VIb V (BR 34.80) - VII (BR 98.71) - VIII 1 - VIII 2 (BR 13.70) - VIII V1 (BR 13.15/13.71) - VIII V2 (BR 36.9-10) - IX V/IX HV(BR 56.5-6) - X H1 (BR 14.3) - X V (BR 14.2) - XI V/XI H/XI HV (BR 57.0-2) - XII H (BR 17.6) - XII HV (BR 17.7) - XII H1 (BR 17.8) - XII H2 (BR 38.2-3) - XIII H (Pr. G 12) - XVIII H (BR 18.0) - XX HV (BR 19.0)
Tender-Stoomlocomotieven: I T - I TV (BR 98.0) - IIb T - IIIb T (BR 98.72) - IV T (BR 71.3) - V T (BR 89.2/89.82) - VII TS (BR 98.70) - VII TOV - VII T - H VIIIb T - XI HT (BR 94.19-21) - XIV HT (BR 75.5) - XV HTV (BR 79) - XVI T - XVI TV - M I TV
Smalspoor locomotieven: I K - II K (oud) - II K (nieuw) - III K - IV K - V K - VI K - Hg VII TK
Vuurloze loc: I F
Treinstellen: Hz 0 - S 1 - E 1 - Dai 1 - DET 1-2
Treinstellen/E-locs smalspoor: I ME - I MET