Bouwserie Ae 8/14
| Ae 8/14 | |
|---|---|
| Spoorwegmij's | SBB |
| Bedrijfsnummers | 11801, 11851, 11852 |
| Fabrikanten | SLM Winterthur, BBC, MFO |
| Aantal gebouwd | 3 stuks |
| Bouwjaren | 1931, 1932, 1938 |
| Asvorm | (1A)A1A(A1)+(1A)A1A(A1) |
| Lengte over de buffers | 11801: 34.000 mm 11851: 34.000 mm 11852: 34.010 mm |
| Max.snelheid | 11801: 100 km/h 11851: 100 km/h 11852: 110 km/h |
| Vermogen | 4.980 kW |
| Dienstgewicht | 11801: 240 t 11851: 246 t (244 t na ombouw in 1961) 11852: 235,7 t |
| Aanvangskracht | 11801: 490 kN 11851: 588 kN (490 kN na ombouw in 1961) 11852: 490 kN |
| Stroomsysteem | ~ 15 kV 16.7 Hz |
| Remmen | Elektrische regeneratie remmen |
| Uit dienst | 11801: 1975 11851: 1977 11852: 1972 |
Bouwserie Ae 8/14
De bouwserie Ae 8/14 is in opdracht van de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) gebouwd door SLM en BBC. De loc 11851 is gebouwd door SLM en MFO. Eind jaren 20 ontstond behoefte aan een krachtige locomotief om het zware goederenverkeer op de Gotthardtbahn met zijn stijgingen tot 27 promille aan te kunnen. De vereiste trekvermogens waren zo enorm dat alleen een dubbele loc-eenheid deze eisen aankon. De SBB gaf opdracht om een dubbele locomotief te bouwen die met 8 assen en een gewicht van rond de 250 ton, het goederenverkeer op de Gotthardt route kon bedienen en tevens ingezet kon worden voor personentreinen.
Er werden van de bouwserie Ae 8/14 in totaal 3 verschillende prototypen gebouwd. De locomotieven 11801 en 11851 leken qua uiterlijk nog op elkaar, terwijl de locomotief met bedrijfsnummer 11852 een heel ander uiterlijk kreeg.
Ontwikkeling en bedrijf
In februari 1929 werden de locomotief-fabrikanten uitgenodigd om ontwerpen te ontwikkelen en in te dienen. Er werden zware eisen gesteld aan de te ontwikkelen locomotief welke op een helling van 26 ‰ sneltreinen van 600 ton met een snelheid van 62 km/h en goederentreinen van 750 ton met een snelheid van 50 km/h moesten kunnen trekken. De maximale snelheid van de locomotief werd vastgesteld op 100 km/h. Er werden twintig ontwerpen ingediend, waarbij de SBB de keuze liet vallen op een ontwerp van SLM en BBC welke gebaseerd was op samenbouw van de bouwserie Ae 4/7 tot dubbelloc.
11801
De SBB gaf opdracht aan BBC en SLM Winterthur om het ontwerp gebaseerd op de bouwserie Ae 4/7 te bouwen. De locomotief werd in 1931 afgeleverd en in dienst genomen. Door het dienstgewicht van 240 ton en de 8 tractiemotoren bereikte machine een aanzetkracht van 50 ton. Het uurvermogen van 7.500 pk werd door de beproefde Buchli-aandrijving overgebracht. Dit leverde goede rij-eigenschappen ook in kleine boogstralen en op aftakkende wissels. De 11801 bleef tot in 1975 in de reguliere dienst.
11851
In 1932 volgde de bouw van de Ae 8/14 met bedrijfsnummer 11851, welke veel overeenkomsten had met de 11801. De loc werd gebouwd door BBC en MFO. Zowel de behuizing, als ook het mechanische deel werden in dezelfde fabriek gebouwd en waren grotendeels identiek aan de 11801. De 11851 had kleinere aandrijfwielen en dubbele motoren.
In 1961 werd de locomotief omgebouwd en werden de cabines voorzien van zitplaatsen voor de machinist. De machinistencabine werd aangepast conform de bouwserie Ae 6/6.
In 1976 werd de locomotief uit dienst genomen en gesloopt nadat alle nog bruikbare onderdelen waren verwijderd.
11852 "Landi-Lok"
De Ae 8/14 met bedrijfsnummer 11852 werd tentoongesteld in 1939 op de Zwitserse nationale tentoonstelling in Zürich (de "Landi"). De locomotief was op dat moment met zijn 14 assen en een vermogen van 8800 kW de sterkste locomotief ter wereld ten tijde van deze tentoonstelling en kreeg dan ook de bijnaam "Landi-Lok". Met zijn gestroomlijnde vorm en lime groene kleur was het het pronkstuk van de Zwitserse machine-industrie en de Zwitserse spoorwegen.
Het aantal locomotieven van de bouwserie bleef beperkt tot deze 3 voorserie-locomotieven. Een aanvullende bestelling bleef uit, omdat tijdens de 2e wereldoorlog het goederentransport enorm afnam en inmiddels het meertreinenbesturingssysteem was uitgevonden waarmee locomotieven in tractie konden rijden en de behoefte aan zware dubbele locomotieven zoals de Ae 8/14 niet meer relevant werd.
Door de komst van de Bouwserie Re 6/6, werd de Ae 8/14 nauwelijks meer ingezet. In 1977 werd de laatste loc van de bouwserie Ae 8/14 uit dienst genomen.
Waar zijn deze locomotieven nog te zien?
Er zijn 2 locomotieven van deze bouwserie bewaard gebleven. De locomotief met bedrijfsnummer 11851 is in 1976 verschroot.
| Nog te bewonderen locomotieven van de Bouwserie Ae 8/14 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bedrijfsnr. | Land | Plaats | Eigendom | Website | Bijzonderheden |
| 11801 | Zwitserland | Erstfeld | Stichting SBB Historic | website SBB Historic | Historisch erfgoed (bedrijfsvaardig) |
| 11852 | Zwitserland | Luzern | SBB Historic | website verkehrshaus Luzern | Museum loc (Niet bedrijfsvaardig) |
Bijzonderheden/Opmerkingen
Op 24 April 1955 ontspoorde de Ae 8/14 11852 in Göschenen doordat een wissel niet goed gesloten was bij het passeren ervan. De locomotief raakte daarbij licht beschadigd en werd weer hersteld.
Op 26 Juli 1971 brak tijdens een rit door de Gotthardtunnel, brand uit in de Ae 8/14 11852 door kortsluiting waardoor deze onherstelbaar beschadigt raakte. De 11852 werd daarmee de eerste Ae 8/14 die uit dienst werd genomen.
Märklin heeft modellen uitgebracht van de eerste uitvoering van de Ae 8/14 (11801). Van de 2e uitvoering (11851) is nog geen model gemaakt, terwijl Roco een aantal modellen van de Ae 8/14 "Landi-Lok" (11852) heeft uitgebracht.
Literatuur
Externe Verwijzingen
Diverse E-locs Bouwserie Ae 8/14
- Diverse Grootspoor afbeeldingen E-loc Ae 8/14
Ae 8/14 - 11801 
Ae 8/14 - 11852
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten |
Modellen
|
|
