Bouwserie 53/HLD 53
| Reeks 53 - HLD 53 – Type 203 | |
|---|---|
| Spoorwegmij's | NMBS |
| Bedrijfsnummers | 203.001-203.019 na 1970: 5301 - 5319 |
| Fabrikanten | NV Anglo-Franco-Belge te la Croyere |
| Aantal gebouwd | 19 stuks |
| Bouwjaren | 1955 |
| Uitdienst | 2003 |
| Asvorm | Co'Co' |
| Lengte over de buffers | 18850 mm |
| Dienstgewicht | 106,6 t |
| Max.snelheid | 120 km/h |
| Vermogen | 1035 kW |
| Aanvangskracht | 245 kN |
| Bouwwijze motor | GM 567C |
| Overdracht vermogen | Dieselelektrisch |
| Brandstof-tankinhoud | 3500 ltr. |
| Remmen | Automatische Oerlikon rem |
Diesellocomotief Reeks 53 / HLD 53 / Type 203
De Reeks 53 ook wel bekend als HLD 53 of Type 203, is een naar Amerikaans voorbeeld van de FP9 gebouwde locomotief. De locomotieven werden nagebouwd door de Belgische firma Anglo-Franco-Belge (AFB) en het Zweedse Nydquist Och Holm AB (NOHAB). De dieselmotoren van deze locomotieven zijn gebouwd door General Motors (GM) en werden vanuit Amerika geïmporteerd. In totaal werden er 205 stuks van dit type locomotief nagebouwd. AFB leverderde 40 stuks af als Type 202, 203 en 204, aan de Belgische NMBS, en 4 stuks als Serie 1600 aan de Luxemburgse CFL . NOHAB leverde 104 stuks als MY 1100 af aan de Deense DSB, 37 stuks als Di3 aan de Noorse NSB en 20 stuks aan de Hongaarse MAV. De locomotieven van de Reeks 52, 53, 54 en Serie 1600 zijn ook wel bekend onder de naam “Bolle neus” vanwege de oorspronkelijke grote voorkant.
Ontwikkeling en Bedrijf
In 1954 werd door de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) een bestelling van 40 Diesel locomotieven geplaatst. Daarvan waren er 18 van de reeks 52 / HLD 52 welke voorzien waren van een verwarmingsketel d.m.v. stoom voor verwarming van de reizigersrijtuigen, en 18 stuks van de reeks 53 / HLD 53 zonder deze verwarmingsketel. Tijdens de bouw bleek dat de Luxemburgse CFL dringend behoefte had aan diesellocomotieven voor inzet in de dienst Luik-Luxemburg. In overleg met België werd besloten om 4 van de voor België in aanbouw zijnde locomotieven aan Luxemburg uit te leveren. Het betrof de HLD 52 locomotieven met de geplande bedrijfsnummers 202.019 – 202.022 welke in de fabriek reeds werden omgenummerd naar de 1601 – 1604 en werden afgeleverd aan de CFL. Tevens werd om onduidelijke redenen de geplande reeks 52 (202.014) afgeleverd als reeks 53 (de 203.019). De beide reeksen 52 en 53 hadden een maximum snelheid van 120 km/h, terwijl er voor de TEE diensten van de NMBS behoefte was aan snellere locomotieven die 140 km/h aan konden. De 4 laatste locomotieven van de reeks 52 die op het punt stonden afgeleverd te worden met de nummers 202.014 – 202.18 werden daarom omgebouwd en werden omgenummerd naar de nieuwe reeks 54 nummers 204.001 – 204.004. Tevens werd aanvullend een order van 4 van deze reeks 54 locomotieven gegeven welke de nummers 204.005 – 204.008 toebedeeld kregen en in 1957 in dienst werden genomen.
| Overzicht afgeleverde locomotieven NMBS reeks 52, 53, 54 en CFL Serie 1600 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Reeks | Land | Bedrijf | Aantal | Bedrijfsnummers |
| HLD 52 | België | NMBS | 13 stuks | 202.001 – 202.013 |
| HLD 53 | België | NMBS | 19 stuks | 203.001 – 203.019 |
| HLD 54 | België | NMBS | 8 stuks | 204.001 – 204.008 |
| Serie 1600 | Luxemburg | CFL | 4 stuks | 1601 – 1604 |
Naamgeving en hernummering
Vóór 1971 werden de locomotieven ingedeeld in “Types”, waarbij sprake was van 2 cijfers (voor stoomlocs) of 3 cijfers (voor diesellocs en e-locs) aangevuld met een volgnummer van de betreffende loc in die serie. In 1971 werd een nieuwe indeling door de NMBS gemaakt en werden de locomotieven omgenummerd. Daarbij werden de locomotieven ingedeeld in “Reeksen” . Zo werden de locomotieven van het Type 202 ingedeeld als Reeks HLD 52 (afgekort reeks 52), Type 203 werd Reeks HLD 53 (afgekort reeks 53) en Type 204 werd Reeks HLD 54 (afgekort reeks 54). De nummering werd tevens aangepast van 6 cijfers naar 4 cijfers waarbij loc’s 203.001-203.019 werden hergenummerd naar 5301 - 5308
De reeks indeling (HLD) staat voor:
- H=rollend materieel
- L=Locomotief
- D=Diesel
Inzet
De locomotieven van de Reeks 53 werden in de beginperiode ingezet op het spoortraject Atheus-Meuselijn in de Ardennen. Medio jaren 60 werden ze ook ingezet voor het traject Luik-Luxemburg. In 1979 werd als proef de cabine van loc 5306 grondig aangepast om het comfort van de machinisten in de cabine te verbeteren. Hierbij werd de bolle neus van de locomotief vervangen door een op rubber blokken zwevende cabine en werd de besturing verplaatst van de rechterkant naar de linkerkant van de cabine zoals bij de overige locomotieven van de NMBS. (In Belgie rijden de treinen normaliter op de linker baan terwijl in Luxemburg dit op de rechterbaan geschiedt). In de volgende jaren werden meer “bolneuzen” voorzien van deze aanpassing. Vanwege de elektrificatie van het traject Atheus-Meuselijn liep de inzet van de reeks HLD 53 in 2002 op dit traject ten einde. In 2003 werden ze dan ook definitief door de NMBS buiten dienst gesteld. Een aantal locomotieven werd verkocht aan TUC-Rail. Daar werden de locomotieven van de reeks 52, 53 en 54 in 2009 buiten dienst gesteld.
Bronnen:
Waar zijn deze locomotieven nog te zien?
De meeste locomotieven van deze reeks zijn niet meer in originele staat te bewonderen omdat deze in de loop der tijd bijna allemaal een andere cabine hebben gekregen bij de revisie. Locomotieven met de originele bolle neus van het type 202, 203 en 204, serie 1600 zijn echter nog bewaard gebleven en te bewonderen op de volgende locaties:
| Nog te bewonderen locomotieven van de bolle neuzen Reeks 52,53,54 (Type 202,203,204) en CFL 1600 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bedrijfsnr. | Land | Plaats | Eigendom | Website | Bijzonderheden |
| 202.020 | België | Mons | Toerisme en Spoor Patrimonium | website pfttsp | Museum lok (Bedrijfsvaardig) |
| 5404 | België | Antwerpen | NMBS | in opslag? | Rijvaardig |
| 1604 | Luxemburg | Luxemburg | - | website 1604 Classics | Bedrijfsvaardig |
Bijzonderheden/Opmerkingen
Literatuur
Externe Verwijzingen
- Nico Spilt-Langs de Rails: bolleneuzen
- forum site over de NOHAB en HLD (Duitstalig)
- wikipedia (Duitstalig)
Diverse Diesellocs Reeks 53 / HLD 53
- Diverse Grootspoor afbeeldingen Dieselloc. Reeks 53/ HLD 53
tekst onder foto
Bronnen, Referenties en/of Voetnoten |
Modellen
Märklin H0 modellen
|
Roco H0 modellen
|
