Overzicht Grootspoormaterieel Königlich Preußische Staatseisenbahnen
Overzicht Grootspoor Materieel Königlich Preußische Staatseisenbahnen (K.P.St.E. en K.P. u. G.H. StE)
Deze pagina geeft een overzicht van Grootspoor Materieel van de Pruisische Staatsspoorwegen uit de periode tussen 1883 en 1920. Het overzicht bevat tevens de locomotieven van de Großherzoglich Hessischen Staatseisenbahnen en van het Preußisch-Hessischen Eisenbahngemeinschaft.
Indeling locomotieven vanaf 1883
Tot 1883 werden bij de Pruisische Staatsspoorwegen namen en/of nummers toegewezen aan locomotieven. Vanaf 1883 werd de volgende indeling aangehouden:
- 1-99 : ongekoppelde locomotieven
- 100-499 : gekoppelde personentreinlocomotieven
- 500-799 : dubbel gekoppelde goederenlocomotieven
- 800-1399 : drievoudig gekoppelde goederenlocomotieven
- 1400-1699 : dubbel gekoppelde tenderlocomotieven
- 1700-1899 : drievoudig gekoppelde tenderlocomotieven
- 1900-1999 : bijzondere bouwvormen
Vanwege de groei van het aantal locomotieven bleek dit nummerschema niet toereikend en werd vanaf 1905 een nieuwe indeling gehanteerd, waarbij de omnummering van de bestaande locomotieven in de periode 1905 - 1908 plaatsvondt. De locomotieven werden in 4 hoofdgroepen ingedeeld, welke aangeduid werden met een letter:
- S - Sneltreinlocomotieven
- P - Personentreinlocomotieven
- G - Goederentreinlocomotieven
- T - Tenderlocomotieven
Binnen deze hoofdgroepen werden de locomotieven in klassen van gelijkwaardige prestaties onderverdeeld middels een cijfer. Hoe hoger het cijfer, des te meer vermogen. Locomotieven die gemiddelde prestaties leverden, werden destijds met het cijfer 3 als klasse ingedeeld en daarnaast werd onderscheid aangebracht tussen Naßdampf- en Heißdampf-locomotieven waarbij de Naßdampf locomotieven een oneven cijfer en de Heißdampf locomotieven een even cijfer als klasse-indeling kregen toebedeeld.
De indeling liet vrije speelruimte over en had tot gevolg dat in sommige gevallen er voor dezelfde serie locomotieven, bij de diverse baandirecties, in verschillende klassen werden ingedeeld.
Vanaf 1910 werd de indeling van de locomotieven dan ook nauwkeuriger, echter aanvankelijk alleen op papier. Door terzijdestelling van verouderde locomotieven was de indeling tussen de diverse directies inmiddels gelijkgetrokken en zuiver.
Vanaf 1914 werden de nummer-indelingen echter niet meer consequent toegepast, waardoor aan het einde van de eerste wereldoorlog bij het opheffen van de diverse spoorwegdirecties een ongeordende indeling bestond.
Indeling van Elektrische locomotieven
In 1908 deden de eerste elektrische locomotieven hun intrede bij de Pruisische Staatsspoorwegen. Deze kregen de indeling "WSL" (Wechselstrom Schnellzug Lokomotive) en "WGL" (Wechselstrom Güterzug Lokomotive) toebedeeld. Het bedrijfsnummer voor goederenlocomotieven begon met 10201, voor sneltreinlocomotieven met 10501. Vanaf 1911 werd een nieuwe indeling gehanteerd omdat de tot dan toe gebruikte indeling niet meer toereikend zou zijn.
De elektrische locomotieven werden als volgt ingedeeld:
- ES - Sneltreinlocomotieven (bedrijfsnummers vanaf 1)
- EP - Personentreinlocomotieven (bedrijfsnummers vanaf 201)
- EG - Goederentreinlocomotieven (bedrijfsnummers vanaf 501)
- EV - Rangeerlocomotieven (bedrijfsnummers vanaf 1)
Meerdelige locomotieven werden aangeduid met kleine letters.
De motorwagens/treinstellen werden als volgt ingedeeld:
- AT – Akkumulatortreinstellen (Bedrijfsnummers vanaf 201), later werd alleen een "A" als indeling gebruikt
- DT – Stoomtreinstellen (Dampftriebwagen) (Bedrijfsnummers vanaf 1)
- VT – Dieselmotorwagens (Verbrennungsmotortriebwagen) (Bedrijfsnummers vanaf 1)
- ET – Elektrische motorwagens (Elektrotriebwagen)
Afkortingen
Onderstaand een overzicht van gebruikte afkortingen:
- K.P. u. G.H. StE - Königlich Preußische und Großherzoglich Hessischen Staats-Eisenbahnen
- K.P.St.E. - Königlich Preußische Staats-Eisenbahnen
- KPEV - Königlich Preußische Eisenbahn Verwaltung (heeft nooit als dusdanig bestaan).
Overzicht Stoomlocomotieven
Afbeelding | Bouwserie | Bouwjaar | Aantal | Uit dienst | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
Pruisische G 1 | 1887–1897 | 49 stuks | 1920 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 2 | 1875, 1888–19011 | 1 + 45 stuks | 1912, 1920 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 3 | 1877–1896 | 2068 stuks | 1925 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 4 1 | 1884–1901 | 165 stuks | 1930 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 4 2 | 1882–1903 | 774 stuks | 1930 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 4 3 | 1903–1907 | 63 stuks | 1920 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 5 1 | 1892–1902 | 268 stuks | 1929 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 5 2 | 1896–1901 | 499 stuks | 1931 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 5 3 | 1903–1906 | 206 stuks | 1930 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 5 4 | 1901–1910 | 753 stuks | 1948 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 5 5 | 1910 | 20 stuks | 1951 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 7 1 | 1893–1917 | 1205 stuks | 1966 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 7 2 | 1895–1911 | 1646 stuks | 1922–1961 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 7 3 | 1893–1917 | 85 stuks | 1945 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 8 | 1902–1913 | 1.054 stuks | 1969 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 8 1 | 1913–1921 | 4958 stuks | 1972 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 8 2 | 1919–1928 | 846 stuks | ~1970 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 8 3 | 1919–1920 | 85 stuks | 1967 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 9 (Mallet) | 1893–1898 | 27 stuks | 1922 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 9 | 1908–1911 | 200 stuks | 1961 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 10 | 1910–1924 | 2615 stuks | 1968 | Goederenlocomotief | |
Pruisische G 12 | 1917–1922 | 1168 stuks | 1953 (DB) 1976 (DR) |
Goederenlocomotief | |
Pruisische G 12 1 | 1915–1917 | 21 stuks | 1957 | Goederenlocomotief | |
Pruisische P 0 | 1874 | 1 stuks | 1910 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 1 | 1885– 1891 | 56 stuks | 1926 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 2 | 1877–1884 1878–1883 1886 |
166 stuks 56 stuks 5 stuks |
1906 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 3 | 1891 | 3 stuks | 1912 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 3 1 | 1885–1899 | 685 stuks | 1930 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 3 2 | 1887–1903 | 131 stuks | 1923/1924 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 4 1 | 1891 1891–1892 1893–1901 1898 |
2 stuks 50 stuks 424 stuks 1 stuks |
1927 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 4 2 | 1891 1898–1910 |
2 stuks 707 stuks |
1920 1959 |
Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 6 | 1901–1910 | 272 stuks | 1950 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 7 | 1899–1902 | 18 stuks | 1914 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 8 | 1906–1923 | 3498 stuks | 1972 (DR) 1974 (DB) |
Personentreinlocomotief | |
Pruisische P 10 | 1922–1925 | 260 stuks | 1967 | Personentreinlocomotief | |
Pruisische S 1 | 1884–1887 1885–1898 |
14 stuks 260 stuks |
1922-1924 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 2 | 1890 1891 1892–1893 1892 |
2 stuks 4 stuks 148 stuks 1 stuks |
1912, 1926 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 3 | 1893–1903 (1904–1908) |
1027 stuks (26) stuks |
1927 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 4 | 1898 1899–1900 1898–1909 |
1 stuks 2 stuks 104 stuks |
1927 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 5 1 | 1894 1900–1903 1902–1903 |
1 stuks 17 stuks 22 stuks |
1916 / 1920 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 5 2 | 1905–1911 | 367 stuks | 1931 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 6 | 1906–1913 | 584 stuks | 1931 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 7 | 1902–1906 1902–1905 |
159 stuks 79 stuks |
~1920 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 8 | (1913–1914) | (2) stuks | 1926 (Duitsland) 1948 (België) |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 9 Altona | 1904 | 2 stuks | 1918 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 9 | 1908–1910 | 99 stuks | 1926 (Duitsland) 1948 (België) |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 10 | 1910–1914 | 202 stuks | 1954 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 10 1 | 1911–1914 1914–1916 |
145 stuks 92 stuks |
1963 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische S 10 2 | 1914–1916 | 124 stuks | 1964 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 0 | 1883 | 10 stuks | 1900 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 1 | 1882–1886 | 76 stuks | 1924 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 2 | 1885–1888 1910 1881–1882 1884 1895–1902 |
67 stuks 3 stuks 70 stuks 18 stuks 5 stuks |
1931 1917 1916 1920 1918 |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 3 | 1882–1910 1903–1906 |
1302 stuks 52 stuks |
- | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 4 | 1884–1888 1885–1890 1888–1893 |
14 stuks 24 stuks 78 stuks |
1924 1923 1924 |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 4.1 | 1890–1899 | 177 stuks | 1924 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 4.2 | 1889–1897 | 63 stuks | 1951 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 4.3 | 1898 | 3 stuks | 1924 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 5.1 | 1895–1905 | 309 stuks | 1930 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 5.2 | 1899–1900 1900 |
36 stuks 2 stuks |
1955 1920 |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 6 | 1902 | 12 stuks | 1920 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 7 | 1881–1900 | 374 stuks | 1931 (DRG), 1956 (DR), 1973 (ARBED) | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 8 | 1906–1909 | 100 stuks | 1965 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 9 (Elberfeld) | 1891–1900 | 37 stuks | 1931 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 9 (Langenschwalbach) | 1892–1895 | 19 stuks | 1930 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 9.1 | 1892–1901 | 426 stuks | 1953 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 9.2 | 1892–1900 | 235 stuks | 1966 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 9.3 | 1900–1914 | 2060 stuks | 1971 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 10 | 1909–1911 | 11 stuks | 1964 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 11 | 1903–1910 | 470 stuks | 1974 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 12 | 1902–1921 | 974 stuks | 1968 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 13 (Hagans) | 1899–1902 | 29 stuks | 1923 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 13 | 1910–1922 | 585 stuks | 1968 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 13.1 | 1921–1922 | 9 stuks | 1948 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 14 (proef) | 1913 | 1 stuks | na 1919 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 14 | 1914–1919 | 547 stuks | 1971 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 14.1 | 1919–1924 | 729 stuks | 1968 (DB) 1972 (DR) |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 15 | 1918 | 92 stuks 1 stuks |
1896–1905 1902 |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 16 (proef) | 1904 | 1 stuks | - | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 16 | 1905–1913 | 343 stuks | 1968 | Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 16.1 | 1913–1924 | 1236 stuks | 1971 (DR) 1974 (DB) |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 18 | 1912–1927 | 460 stuks | 1972 (DR) 1974 (DB) |
Sneltreinlocomotief | |
Pruisische T 20 | 1918 | 11 stuks | - | Sneltreinlocomotief |
Overzicht Elektrische locomotieven
Afbeelding | Bouwserie | Bouwjaar | Aantal | Uit dienst | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
Pruisische ES 1-3 | 1911 | 3 stuks | 1923 -1927 | - | |
Pruisische ES 4 | 1911 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische ES 5 | 1913 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische ES 6 | 1913 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische ES 9-19 | 1914–1922 | 11 stuks | 1926–1929 | - | |
Pruisische ES 51-57 | 1924/25, 1928 | 12 stuks | 1946 - 1956 | - | |
Pruisische EP 202-EP 208 | 1916–1920 | 7 stuks | 1927-1930 | - | |
Pruisische EP 209/210-EP 211/212 | 1921 | 2 stuks | 1925-1929 | - | |
Pruisische EP 213-219 | 1924 | 2 + 5 stuks | 1960 | - | |
Pruisische EP 235 | 1914 | 1 stuks | 1927 | - | |
Pruisische EP 236-246 | 1923 | 11 stuks | 1956 | - | |
Pruisische EP 247-252 | 1923–1924 | 6 stuks | 1956 | - | |
Pruisische EG 501 | 1912 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische EG 502-505 | 1911–1913 | 4 stuks | 1928-1930 | - | |
Pruisische EG 506 | 1911 | 1 stuks | 1928 | - | |
Pruisische EG 507-508 | 1913 | 2 stuks | 1938 | - | |
Pruisische EG 509-510 | 1910 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische EG 511-537 | 1914-1921 | 27 stuks | 1930-1959 | - | |
Pruisische EG 538-549 | 1915–1922 | 12 stuks | 1943 | - | |
Pruisische EG 551-570 | 1919-1922 | 10 stuks | 1956 | - | |
Pruisische EG 571-579 | 1923-1925 | 9 stuks | 1962 | - | |
Pruisische EG 581-594 | 1924–1926 | 14 stuks | 1975 | - | |
Pruisische EG 701-EG 725 | 1924–1925 | 25 stuks | 1968 | - | |
Pruisische EB 1-EB 3 | 1914 | 3 stuks | 1960 | - | |
Pruisische EV 1/2 | 1907 | 1 stuks | 1932 | - | |
Pruisische EV 3/4 | 1913 | 1 stuks | 1916 | - | |
Pruisische EV 5 | 1910 | 1 stuks | 1923 | - | |
Pruisische EV 5-II | 1923 | 1 stuks | 1954 | - | |
Pruisische EV 6 | 1925 | 1 stuks | 1954 | - |
Overzicht Treinstellen/Motorwagens
Afbeelding | Bouwserie | Bouwjaar | Aantal | Uit dienst | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
Pruisische DT 1 | 1903 | 1 stuks | - | Stoom-treinstel | |
Pruisische DT 2 | 1905 | 2 stuks | - | Stoom-treinstel | |
Pruisische DT 3 | 1905 | 3 stuks | - | Stoom-treinstel | |
Pruisische AT 1 | 1907 | 5 stuks | 1943 | Accu-treinstel | |
Pruisische AT 2 | 1907 | 1 stuks | 1917 | Accu-treinstel | |
Pruisische AT 3 - AT 6 | 1909-1914 | 163 stuks | - | Accu-treinstel | |
Pruisische AT 7 | 1912–1913 | 5 stuks | 1949 | Accu-treinstel | |
Pruisische 2481 en 2482 | 1900 | 2 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 2051 en 2052 | 1903 | 2 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 501–530 Berlin | 1903–1912 | 30 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 531–532 Berlin | 1916 | 2 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 551-552 en 669-670 Altona | 1905–1907 | 75 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 671-672 en 719-720 Altona | 1909 | 25 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische 721-722 en 829-830 Altona | 1910–1913 | 55 stuks | - | Elektrisch treinstel | |
Pruisische ET 831-ET 842 | 1914 | 6 stuks | 1945/1959 | Elektrisch treinstel | |
Pruisische ET 1001 - ET 1004 | 1920 | 4 stuks | 1945 | Elektrisch treinstel | |
Versuchszüge Berlin A–F | 1922 | 24 stuks | 1934 | Elektrisch treinstel | |
Pruisische VT 1 | 1908 | 1 stuks | 1940 | Benzine-treinstel | |
Pruisische VT 2 | 1911-1915 | 20 stuks | 1926 | Benzine-treinstel | |
Pruisische VT 21 | 1909 | 1 stuks | 1920 | Benzine-treinstel | |
Pruisische VT 101-VT 103 | 1914 | 3 stuks | 1923 | Benzine-treinstel |