Pruisische T 13

Uit 3rail Wiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Pruisische T 13
DR-Bouwserie 925-10
DB-Bouwserie 925-10
ÖBB Rh 792
PKP TKp1
LG T13
ČSD 415.0
Bouwserie 92.5-10
Spoorwegmij's K.P.Sts.E.
DR
DB
ÖBB
Bedrijfsnummers K.P.Sts.E.: 7901 - 8000
DR: 92 501 - 92 1072
Fabrikanten Union
Hanomag
Hagans
Hohenzollern
Grafenstaden
Aantal gebouwd 656 stuks
Bouwjaren 1909-1922
Asvorm Dn2t
Wiel diameters Drijfwielen:Ø 125 cm
Lengte loc 11.100 mm
Keteldruk 12 kg/cm2
Verdampingsoppervlak 112,44 m2
Dienstgewicht 59,9 t
Max.snelheid 45 km/h
Vermogen 370 kW
Remmen ...
Uitdienst 1968

Stoomlocomotief Pruisische T 13

De Pruisische T 13 locomotieven van de Königlich Preußische Staatseisenbahnen (K.P.St.E.) werden in de periode tussen 1909 en 1922 gebouwd. De locomotieven werden voornamelijk ingezet voor het goederentransport en als rangeerlocomotief. Vanaf 1925 werden de locomotieven heringedeeld als bouwserie 925-10.

Ontwikkeling en bedrijf

Na 1900 bereikte het goederenverkeer op de grote spoorwegknooppunten een dusdanige omvang dat de tenderlocomotieven die eerder in de rangeerdienst werden gebruikt, de grenzen van hun mogelijkheden bereikten. Noodgedwongen werden de Pruisische G 7.1 locomotieven ingezet, maar dit kon slechts een tijdelijke oplossing zijn. Al in 1907 presenteerde de Union Giesserei Königsberg een ontwerp voor een viervoudig gekoppelde tenderlocomotief. Van 1909 tot 1916 werden in totaal 512 locomotieven gebouwd voor de Pruisische Staatsspoorwegen en voor de Groothertogelijke Oldenburgse Staatsspoorwegen (G.O.E.). Tevens werden 60 exemplaren voor de Reichseisenbahnen in Elzas-Lotharingen gebouwd. Fabrikanten waren onder meer Hanomag in Hannover, Hagans in Erfurt, Hohenzollern in Düsseldorf en het Elzasser machinebouwbedrijf Grafenstaden naast de Union Gießerei Königsberg.

Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog bleven verschillende locomotieven na de oorlog in het buitenland achter. De Poolse Staatsspoorwegen (PKP) namen 43 locomotieven over, die later als TKp1 werden ingedeeld. In Tsjechoslowakije bleven 14 locomotieven achter, waarvan er 12 werden ingedeeld bij de Tsjechoslowaakse Staatsspoorwegen (ČSD). Om de verliezen te compenseren, bestelde de Deutsche Reichsbahn nog 72 locomotieven van de T 13, welke werden geleverd in de jaren 1921 en 1922. In het definitieve reorganisatieplan van de Deutsche Reichsbahn van 1925 werden 509 locomotieven opgenomen in het bestand, ingedeeld als bouwserie 925-10. Zij kregen de bedrijfsnummers 92 501 t/m 92 913 en 92 1001-1072. Hiervan kwamen de nummers 92 585 t/m 92 588, 92 606, 92 607, 92 910 t/m 92 913 van de groothertogelijke Oldenburgse staatsspoorwegen en de 92 732 t/m 92 738 van de rijksspoorwegen in Elzas-Lotharingen. Als doorontwikkeling van de T 13, bestelde de Deutsche Reichsbahn vanaf 1921 18 exemplaren bouwen met een oververhitter van het type Schmidt en met een kleppen aansturing van het type Lentz. Ze werden aanvankelijk ingedeeld als T 13.1 en later als DR Bouwserie 92.4. De Litouwse Staatsspoorwegen (LG) namen in 1939 met de spoorwegen van het Wilnagebied een Poolse TKp1 over als een klasse T13 met het bedrijfsnummer 601. Dit bedrijsnummer was eerder twee keer toegekend aan locomotieven van de LG P3-serie. In 1940/41 werd ze mogelijk overgenomen door de Duitse Reichsbahn. In 1935 kwamen de locomotieven 92 919 t/m 92 950 weer in het bezit van de Deutsche Reichsbahn. In 1943 werden de locomotieven van de Schipkau-Finsterwalder Eisenbahn Gesellschaft, met de bedrijfsnummers 92 991 t/m 92 995 toegevoegd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden verschillende locomotieven van Polen van dit type toegevoegd aan het DR bestand. Deze kregen de bedrijfsnummers 92 951 t/m 92 990 en 92 996. Ook diverse locomotieven van Tsjechoslowakije werden bij de DR ingelijfd. Deze kregen de bedrijfsnummers 92 1101 t/m 92 1112. De Duitse Reichsbahn nam op 1 april 1949 van de voormalige particuliere en particuliere spoorwegen op het gebied van SBZ ook verschillende locomotieven van dit type over. Deze kregen de bedrijfsnummers 92 6401 en 92 6501 t/m 6504. De locomotieven 92 6502 t/m 92 6504 waren locomotieven van het type Pruisische T 13, die waren aangekocht door de Brandenburgischen Städtebahn. Vier locomotieven verbleven na de Tweede Wereldoorlog op het grondgebied van Oostenrijk. Dit waren de locomotieven 92 1052, 1055, 1063 en 1068. Deze werden bij de ÖBB ingedeeld als Reihe 792. Ze werden bij de ÖBB in 1962 ter zijde gesteld. In Polen waren er nog 94 exemplaren in gebruik. Daar werd de laatste locomotief van de T 13 serie in 1967 ter zijde gesteld.

Na de 2e Wereldoorlog belandde een deel van de locomotieven bij de Deutsche Bundesbahn. Daar werden ze net als bij de Deutsche Reichsbahn ingedeeld als bouwserie 925-10. Bij de DB werd in 1965 de laatste loc van deze bouwserie ter zijde gesteld. Bij de DR waren de locomotieven nog tot in 1968 dienst.

T 13 in Tsjecho-Slowakije

De Tsjechoslowaakse Staatsspoorwegen (ČSD) namen in 1919 in totaal 12 locomotieven over, die tijdens de Eerste Wereldoorlog in dienst van k.u.k. Heeresbahn waren. Deze werden ingedeeld als serie 415.0,. Ze werden gestationeerd in het Noord-Boheemse Aussig, Tetschen en Bodenbach. Daar werden ze gebruikt als rangeerlocomotieven op de grote rangeerterreinen en in de havenfaciliteiten en verbindingssporen. Ze werden ook intensief ingezet als duwlocomotief voor het kolenverkeer op de hellingen Brüx-Maria Radschitz en Teplitz-Schönau-Turn Probstau op de hoofdverbinding Komotau-Aussig. Als gevolg van de bezetting van het Sudetenland in oktober 1938 werden ze toegevoegd aan het bestand van de Deutsche Reichsbahn en werden ingedeeld als bouwserie 92.5-10 met de bedrijfsnummers 92 1101 t/m 92 1112. Ze bleven actief in het Noord-Boheemse gebied en kwamen daarom in 1945 terug in de voorraad van de ČSD. Daarnaast kwam de 92 507, die in 1945 was achtergebleven in Bohumín (Oderberg), in het ČSD bestand, en werd ingedeeld als 415.1500. De ČSD werd later de thuisbasis van verschillende locomotieven in Praag en Česká Třebová, waar ze marshall-taken ondernamen. Tot 1968 waren ze in gebruik, waarna ze werden verschroot.

Waar zijn deze locomotieven nog te zien?

  • Loc 92 503 is bewaard gebleven en staat in het Verkeersmuseum Dresden
  • Loc 92 638 is bewaard gebleven en staat in het Spoorweg museum Minden
  • Loc 92 739 is bewaard gebleven en staat in het Spoorweg museum Neustadt/Weinstraße
  • Loc TKp1-46 (voormalig Bromberg 7909) is bewaard gebleven en staat als gedenkteken in het Poolse Bydgoszcz.


Bronnen:[1]

Verwijzingen

Intern

Extern

Diverse Stoomlocomotieven Pruisische T 13 / Bouwserie 92.5-10

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

Modellen

Duitsland.gif
Märklin H0 modellen bouwserie 92.5-10 / T13

Märklin Art.nr. Bouwserie Intro-jr. Besturing Motor Tijdperk Bedr.nr. Bedrijf Kleur Behuizing Bijzonderheden Foto
34132 BR 92.5-10 2000-2006 Delta DC-motor II 92 705 DRG Zwart Kunststof - -
34132.10 T13 2003 Delta DC-motor I 7949 KPEV Groen/Zwart Kunststof treinset 28456 “Berliner Vorortverkehr”
Märklin 28456-side T13.jpg
34133 BR 92.5-10 2003-2005 Delta DC-motor III 92 508 DR Zwart Kunststof - -
39923 BR 92.5-10 2019 Digitaal MFX+ DC-motor III 92 532 DB Zwart Kunststof Geluid:volledig
Märklin 39923-side.jpg

Frankrijk.gif
Märklin H0 modellen bouwserie 040 TC 945

Märklin Art.nr. Bouwserie Intro-jr. Besturing Motor Tijdperk Bedr.nr. Bedrijf Kleur Behuizing Bijzonderheden Foto
34131 Serie 040 TC 1999-2004 Delta Klokanker III 040 TC 945 SNCF Zwart Kunststof - -

Duitsland.gif
Trix H0 modellen bouwserie Pruisische T 13 / BR 92.5-10

Art.nr. Type Intro-jr. Uitvoering Besturing Tijdperk Bedrijfsnr. Bedrijf Kleur Bijzonderheden Foto
Trix 2428 T 13 1980 Analoog DC (2-rail) I 7901 Münster K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 21213 T 13 1987-1996 Analoog DC (2-rail) I 7950 Berlin K.P.St.E. Groen/Rood Treinset -
Trix 22412 BR 92.5-10 1987- Analoog DC (2-rail) II 92 692 DRG Zwart/Rood - -
Trix 22418 T 13 1987- Analoog DC (2-rail) I 7901 K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 22428 (1) T 13 1977-1985 Analoog DC (2-rail) I 7901 Münster K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 22428 (2) T 13 1988 Analoog DC (2-rail) I 7901 Münster K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 22429 T 13 1987-1996 Analoog DC (2-rail) I 7950 Berlin K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 22507 T 13 1997-1998 Dig.6pol. DC (2-rail) I 7903 Cassel K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 22508 BR 92.5-10 1997-1998 Dig.6pol. DC (2-rail) II 92 692 DRG Zwart/Rood - -
Trix 22509 BR 92.5-10 1997-1998 Dig.6pol. DC (2-rail) III 92 739 DB Zwart/Rood - -
Trix 31313 T 13 1987-1996 Analoog/Express DC (2-rail) I 7950 Berlin K.P.St.E. Groen/Rood Treinset -
Trix 32212 BR 92.5-10 1987- Analoog/Express DC (2-rail) II 92 692 DRG Zwart/Rood - -
Trix 32218 T 13 1987- Analoog/Express DC (2-rail) I 7901 K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 52241800 T 13 1977-1986 Analoog DC (2-rail) I 7901 K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 52241200 BR 92.5-10 1972-1986 Analoog DC (2-rail) II 92 692 DRG Zwart/Rood - -
Trix 53221200 BR 92.5-10 1972-1986 Analoog/Express DC (2-rail) II 92 692 DRG Zwart/Rood - -
Trix 53221800 T 13 1977-1986 Analoog/Express DC (2-rail) I 7901 K.P.St.E. Groen/Rood - -
Trix 53222800 T 13 1987-1996 Analoog/Express DC (2-rail) I 7950 Berlin K.P.St.E. Groen/Rood - -

Frankrijk.gif
Trix H0 modellen SNCF 040.TC.945

Art.nr. Type Intro-jr. Uitvoering Besturing Tijdperk Bedrijfsnr. Bedrijf Kleur Bijzonderheden Foto
Trix 22413 Serie 040 TC 1979-1986 Analoog DC (2-rail) III 040.TC.945 SNCF Zwart - -
Trix 52241300 Serie 040 TC 1979-1986 Analoog DC (2-rail) III 040.TC.945 SNCF Zwart - -



Stoomlocomotieven: G 1 - G 2 - G 3 (BR 53.70–71) - G 41 (BR 53.76) - G 42 (BR 53.0) - G 43 (BR 53.3) - G 51 (BR 54.0) - G 52 (BR 54.2-3) - G 53 (BR 54.6) - G 54 (BR 54.8-10) - G 55 (BR 54.10, 54.12) - G 71 (BR 55.0–6) - G 72 (BR 55.7–14, 55.57) - G 73 (BR 56.0) - G 8 - G 81 (BR 55) - G 82 (BR 56.20–29) - G 83 (BR 56.1) - G 9Mallet - G 9(BR 55.23-24) - G 10 - G 12 (BR 58.10-21) - G 121 (BR 58.0) - P 0 - P 1 - P 2 - P 3 - P 31 - P 32 - P 41 - P 42 - P 6 - P 7 - P 8 (BR 38) - Pruisische P 10 (BR 39) - S 1 - S 2 - S 3 - S 4 - S 5.1 - S 5.2 (BR 13.6-8) - S 6 - S 7 - S 8 - S 9 - S 9 (Altona 561 en 562) - S 10(BR 17.0–1) - S 101 (BR 17.10–11/BR17.11-12) - S 102 (BR 17.2)- S 11 - T 0 - T 1 - T 2 - T 3 - T 4 - T 41 - T 42 - T 43 - T 5 - T 6 - T 7 - T 8 - T 9 - T 91 - T 92 - T 93 - T 10 - T 11 - T 12 - T 13Bauart Hagans - T 13 - T 131 - T 14(experimenteel) - T 14 - T 14.1 - T 15 - T 16(experimenteel) - T 16 - T 161 - T 18 - T 20
Elektrische locomotieven
(15 kV, 16,7 Hz):
ES 1-3 - ES 4 - ES 5 - ES 6 - ES 9-ES 19 - ES 51-ES 57 - EP 202-EP 208 - EP 209/210-EP 211/212 - EP 213-EP 219 - EP 235 - EP 236-EP 246 - EP 247-EP 252 - EG 501 - EG 502-EG 505 - EG 506 - EG 507-EG 508 - EG 509/510 - EG 511-EG 537 - EG 538–EG 549 - EG 551/552-EG 569/570 - EG 571-EG 579 - EG 581-EG 594 - EG 701-EG 725
Elektrische locomotieven
(3 kV, 25 Hz):
EV 1/2 - EV 3/4 - EV 5 - EV 5II - EV 6
Treinstellen (Stoom): DT 1 - DT 2 - DT 3
Treinstellen (Elektrisch): 2481/2482 - 2051/2052 - 501–530 Berlin - 531–532 Berlin - 551/552 Altona + 669/670 Altona - 671/672 Altona + 719/720 Altona - ET 831-ET 842 - ET 1001-ET 1004
Treinstellen (Accu): AT 1 - AT 2 - AT 3 - AT 7
Treinstellen (Benzine/Diesel): VT 1 (VT 151) - VT 2 (VT 152–161 / VT 1–20) - VT 21 - VT 101-VT 103


Duitsland.gif
Grootspoor rijdend materieel Deutsche Reichsbahn (DRG/DR) 1920-1945 Commons-Deutsche Reichsbahn Gesellschaft logosvg.png
Stoomlocomotieven: 01 - 01.10 - 02 - 03 - 03.10 - 04 - 05 - 06 - 12 - 13 - 14.0 - 14.1 - 14.3 - 15(Bay.S2/6) - 15kkStB 10 - 16Oldenb.S10 - 16kkStB 210 - 16kkStB 310 - 16kkStB 310.3 - 17 - 18 - T 18.10 - 19 - 19.1 - 19.10 - 23 - 24 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38* - 39 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 50 - 51 - 52 - 52.70 - 53 - 54 - 55* - 56* - 57* - 58* - 59 - 60 - 61 - 62 - 64 - 68 - 69 - 69.70 - 70* - 71* - 72* - 73* - 74* - 75* - 76 - 77* - 78 - 79 - 79II - 80 - 81 - 84 - 85 - 86 - 87 - 88* - 89* - 900-2 - 90.1 - 90.2 - 91* - 92* - 93* - 94* - 95* - 96 - 98* - 99*
Diesel locomotieven: Kö/Kb - V 120 - V 3602 - V 12 901 - V 15 001 - V 15 901–903 - V 6001-V 6003 - V 16 - V 20 001 - V 20 901
Elektrische locomotieven: E 00 - E 01 - E 04 - E 05 - E 06 - E 15 - E 16 - E 165 - E 17 - E 18 - E 19 - E 21 - E 215 - E 22 - E 221 - E 222 - E 30 - E 32 - E 33 - E 36 - E 362 - E 421 - E 422 - E 44 - E 442 - E 445 - E 45 - E 451 - E 452 - E 49 - E 503 - E 504 - E 52 - E 60 - E 601 - E 610 - E 611 - E 612 - E 62 - E 63 - E 69 - E 70* - E 702 - E 71 - E 72 - E 73 - E 731 - E 732 - E 733 - E 75 - E 77 - E 79 - E 80 - E 88 - E 882 - E 883 - E 89 - E 905 - E 91 - E 95 - E 99 - E 244
Treinstellen (Stoom): 1-8 - 9-14 - 15–16 - 17 - 59
Treinstellen (Elektrisch): ET 11 - ET 25- ET 31 - ET 41 - ET 42 - ET 51 - ET 511 - ET 55 - ET 65 - ET 82 - ET 83 - ET 85 - ET 87 - ET 88 - ET 89 - ET 91 - ET 94 - ET 125 - ET 165 - ET 166 - ET 167 - ET 168 - ET 169 - ET 171 - ET 183 - ET 184.0 - ET 184.4 - ET 185 - ET 186.0 - ET 186.1 - ET 187 - ET 187.2 - ET 194.0 - ET 194.1 - ET 194.2 - ET 196.0 - ET 197.0 - ET 197.2 - ET 198.0 - 199.0
Treinstellen (Accu): 201-205 - 206 - 207-210 - 223/224-233/234 - 241/242- 353/354 - Pruisische AT 3 - 569/570–577/578 - 581/582-615/616
Treinstellen (Benzine/Diesel): 701-704 - 705-708 - 709-712 - 713/714–715/716 - 717-719 - 717II - 718+719II - 720-722 - 720II - 721II - 722II - 723 - 724–727 - 728 - 729 - 730-734 - 749 - (meer volgt)